Κρίσιμη αναμένεται η σημερινή νέα συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., στην οποία έριξε τον... κλήρο η σύνοδος κορυφής ώστε όπου δεν τα βρήκαν οι ηγέτες των 27 να καταλήξουν οι υπουργοί και η Κομισιόν, με στόχο μια κοινή πρόταση για έκτακτα μέτρα που θα μετριάσουν και τις επιπτώσεις της ενεργειακής ακρίβειας στους καταναλωτές.
Με αιχμή ένα όριο που θα περιορίζει τις τιμές του φυσικού αερίου, πλέον η Κομισιόν μιλά για έναν διορθρωτικό μηχανισμό και «δυναμικό διάδρομο», αλλά οι συναινέσεις δεν αναμένονται ούτε εύκολες ούτε δεδομένες. Στο παιχνίδι μπήκε, πάντως, και η γαλλική πρόταση για πλαφόν στο αέριο που χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή, μια εκδοχή δηλαδή του ιβηρικού μοντέλου, ώστε με έναν τρόπο να αποσυνδέεται το ακριβό αέριο από το ρεύμα οδηγώντας σε μείωση των τιμών στην αγορά. Βέβαια, μένει να λυθεί το θέμα των πόρων για την αποζημίωση των μονάδων επί του ορίου που θα τεθεί.
Γενικότερα συμφωνία έχει επιτευχθεί στα θέματα της δημιουργίας νέου, συμπληρωματικού δείκτη τιμών που θα λαμβάνει υπόψη το LNG από τον Μάρτιο 2023, των συντονισμένων αγορών φυσικού αερίου μέσω ειδικής πλατφόρμας, της μείωσης της ζήτησης, των μέτρων στην περίπτωση έκτακτης ανάγκης στην προμήθεια αερίου, των προβλέψεων για μέτρα αλληλεγγύης κ.λπ.
Μηχανισμός διόρθωσης
Σύμφωνα με το προσχέδιο του σχετικού Κανονισμού της Κομισιόν, το Συμβούλιο μπορεί να υιοθετήσει μια απόφαση για έναν προσωρινό μηχανισμό προκειμένου να περιορίσει επεισόδια υπερβολικών τιμών αερίου.
Η απόφαση θα πρέπει:
- Να καθορίζει έναν δυναμικό μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς για τις συναλλαγές φυσικού αερίου στη χρηματιστηριακή πλατφόρμα TTF, ενώ άλλα σημεία συναλλαγών της Ε.Ε. θα μπορούν να συνδέονται με τον «διορθωμένο» δείκτη TTF μέσω ενός δυναμικού διαδρόμου τιμών.
- Να λαμβάνει υπόψη τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές.
- Να μην θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια προμήθειας αερίου της Ε.Ε.
- Να εξαρτάται από την πρόοδο που σημειώνεται στην υλοποίηση του στόχου εξοικονόμησης.
- Να μην οδηγεί σε συνολική αύξηση της κατανάλωσης αερίου.
- Να σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να μην εμποδίζει τις ροές αερίου που βασίζονται στην αγορά εντός της Ε.Ε.
- Να μην επηρεάζει τη σταθερότητα και την κατά σειρά λειτουργία των ενεργειακών αγορών παραγώγων.
- Να λαμβάνει υπόψη τις τιμές αερίου στα διαφορετικά σημεία οργανωμένων αγορών σε όλη την Ε.Ε.
Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία έως το τέλος Ιανουαρίου 2023 ενδοημερήσιων μηχανισμών διαχείρισης της μεταβλητότητας των ακραίων τιμών στις χρηματιστηριακές αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας (παράγωγα).
Χαμηλές επιδοτήσεις
Στο μεταξύ, μετά την πτώση των ονομαστικών τιμών στο ρεύμα που δημοσιοποίησαν την περασμένη εβδομάδα οι προμηθευτές, ανακοινώνονται αυτές τις μέρες και οι αντίστοιχες επιδοτήσεις για τις καταναλώσεις του Νοεμβρίου.
Θυμίζουμε ότι η ΔΕΗ ανακοίνωσε βασική τιμή κιλοβατώρας (έως 500 κιλοβατώρες κατανάλωση) στα 39,7 λεπτά, από 59,5 λεπτά τον Οκτώβριο, 78,8 λεπτά τον Σεπτέμβριο και 48,6 λεπτά τον Αύγουστο. Μαζί με την επιδότηση, η τελική τιμή ανερχόταν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο στα 14,9 λεπτά/κιλοβατώρα, ενώ τον Οκτώβριο η επιδότηση έπεσε και εισήχθησαν κλίμακες κατανάλωσης ανεβάζοντας την τελική τιμή σε 15,9 λεπτά/κιλοβατώρα για τις πρώτες 500 κιλοβατώρες κι ακόμα υψηλότερα για τις υπόλοιπες. Μέχρι τον Ιούλιο 2021 η ονομαστική τιμή της κιλοβατώρας, και μάλιστα της ακριβής ΔΕΗ, ήταν στα 11 λεπτά/μεγαβατώρα.
Αν ο στόχος είναι οι τελικές τιμές να διατηρηθούν στα επίπεδα του Οκτωβρίου, τότε η επιδότηση θα διαμορφωθεί σε περίπου 24 λεπτά/κιλοβατώρα. Στην περίπτωση αυτή πρακτικά δεν υπάρχει επιπλέον όφελος στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, παρά την αποκλιμάκωση σχεδόν στο μισό σε σχέση με τον Σεπτέμβριο των τιμών, όμως περιορίζεται σημαντικά το ύψος της επιδότησης που ακολουθούσε χωρίς κανέναν έλεγχο το «σήμα» των προμηθευτών.
Πάντως και η επιδότηση του φυσικού αερίου για τον Νοέμβριο αναμένεται να είναι πιο χαμηλή, καθώς η χρηματιστηριακή τιμή (TTF) έχει μειωθεί σημαντικά, πέφτοντας κάτω και από τα 100 ευρώ/μεγαβατώρα.
