Την περασμένη Δευτέρα, ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Παιδείας οι Ελάχιστες Βάσεις Εισαγωγής (ΕΒΕ) ανά πανεπιστημιακό τμήμα. Και οι χειρότεροι φόβοι μαθητών και εκπαιδευτικών επιβεβαιώθηκαν. Περίπου 27.000 υποψήφιοι από Γενικά Λύκεια και 8.000 από ΕΠΑΛ θα μείνουν εκτός δημόσιου πανεπιστημίου. Πρόκειται για σφαγή, όπως λένε χαρακτηριστικά οι εκπαιδευτικοί, καθώς ο μεγάλος αυτός όγκος των μαθητών θα αναγκαστεί να συμπληρώσει παράλληλο μηχανογραφικό για δημόσια ΙΕΚ είτε να οδηγηθεί στα ιδιωτικά κολέγια. Οι συνέπειες της ΕΒΕ θα είναι αλυσιδωτές, καθώς θα φέρει μαρασμό στα περιφερειακά πανεπιστήμια, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν κενές θέσεις ακόμα και σε κεντρικά ΑΕΙ. Επιπλέον, υποψήφιοι που αρίστευσαν με περισσότερα από 20.000 μόρια μένουν εκτός των σχολών προτίμησής τους.
Κόβεται ο δρόμος προς τα πανεπιστήμια
Οι 92.000 υποψήφιοι που διαγωνίστηκαν φέτος στις Πανελλαδικές εξετάσεις υπό το βάρος της πανδημίας και με την τηλεκπαίδευση να υπολειτουργεί, ήρθαν αντιμέτωποι με τον κόφτη της ΕΒΕ, η οποία τους έβαλε ανυπέρβλητα εμπόδια στον δρόμο προς τα δημόσια πανεπιστήμια, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων τον μόχθο και την οικονομική αιμορραγία χιλιάδων οικογενειών. Περίπου 35.000 παιδιά δεν θα μπορέσουν φέτος να συμπληρώσουν μηχανογραφικό και δεν θα μπορούν να εισαχθούν σε κανένα πανεπιστημιακό τμήμα.
Θα αναρωτηθεί εύλογα κανείς ποιες είναι οι επιλογές που απομένουν σε αυτούς τους μαθητές. Ένα κομμάτι θα αναγκαστεί να συμπληρώσει το δεύτερο μηχανογραφικό για τη φοίτηση σε κάποιο από τα τμήματα των δημόσιων ΙΕΚ, ενώ ένα κομμάτι θα αναγκαστεί να καταφύγει στη λύση των ιδιωτικών κολεγίων. Άλλωστε η υπουργός Παιδείας συνεχίζει ακάθεκτη να δημιουργεί πελατεία στα κολέγια, ενώ έχει επιλέξει να εξισώσει και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα με εκείνα των αποφοίτων των δημόσιων ΑΕΙ. Όπως και να 'χει, πρόκειται για μια τεράστια διαρροή μαθητών και για ένα μέτρο παράλογο, που αποφασίστηκε να εφαρμοστεί μεσούσης της σχολικής χρονιάς και θα δώσει το τελειωτικό χτύπημα στο Γενικό Λύκειο.
Αλυσιδωτές συνέπειες
Η εφαρμογή της ΕΒΕ θα συμπαρασύρει σαν χείμαρρος τα περιφερειακά πανεπιστήμια, στα οποία θα επιφέρει βαρύτατο πλήγμα. Σύμφωνα με όσα έχει πει στην ΑΥΓΗ ο εκπαιδευτικός αναλυτής Γιώργος Χατζητέγας, πολλά περιφερειακά τμήματα -ορισμένα εκ των οποίων με ιστορική αξία- θα υπολειτουργήσουν ή θα αναγκαστούν να οδηγηθούν σε μετασχηματισμούς εξαιτίας της έλλειψης εισακτέων και των κενών θέσεων.
Άλλωστε υπενθυμίζεται ότι, κατά την τελευταία Σύνοδο των Πρυτάνεων, οι περισσότεροι εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις της εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, κυρίως σε τμήματα περιφερειακών πανεπιστημίων, τα οποία διαθέτουν επαρκείς πόρους λειτουργίας και προσφέρουν ποιοτικές σπουδές.
Ένα μέρος των πρυτάνεων χαρακτήρισε την απόφαση του υπουργείου Παιδείας για την ΕΒΕ πρόχειρη και βιαστική, τονίζοντας ότι του χρόνου θα επαναξιολογήσουν το θέμα, και ζήτησαν να υπάρξει «στήριξη» των νέων που δεν θα εισαχθούν στα ΑΕΙ.
Επιπλέον ζήτησαν, υπό το καθεστώς των έκτακτων συνθηκών της παρατεταμένης κρίσης της πανδημίας, να διερευνηθούν μέτρα στήριξης βιωσιμότητας των τμημάτων αυτών.
Ωστόσο η υπουργός Παιδείας παρέμεινε ανένδοτη, ισχυριζόμενη ότι «κάθε χρονιά που περνάει και δεν εφαρμόζεται η ΕΒΕ εγκλωβίζουμε τη νέα γενιά, διότι ένας εισακτέος με βαθμό 3 και 4 οι πιθανότητες να αποφοιτήσει είναι απειροελάχιστες».
Ορατός ο κίνδυνος κενών θέσεων σε κεντρικά ΑΕΙ
Ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κενές θέσεις ακόμα και σε κεντρικά πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα, σε πολλά τμήματα κεντρικών ΑΕΙ μπορεί να παρουσιαστεί και το φαινόμενο κενών θέσεων, ακριβώς επειδή πολλές σχολές έχουν επιλέξει τον ανώτατο συντελεστή της ΕΒΕ, που είναι στο 1,20%. Τα κενά τμήματα ενδέχεται να υπάρξουν σε σχολές της Αρχιτεκτονικής, σε σχολές του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) καθώς και στα τμήματα Φυσικής των κεντρικών πανεπιστημίων. Ωστόσο αυτό είναι κάτι που θα ξεκαθαριστεί μετά τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών και την ανακοίνωση των βάσεων τον Αύγουστο.
Ο παραλογισμός της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φετινοί υποψήφιοι θα μπορούν να δηλώσουν μόνο τα τμήματα του επιστημονικού τους πεδίου στα οποία πιάνουν την ΕΒΕ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν θα μπορούν να δηλώσουν τα τμήματα στα οποία δεν καταφέρνουν να αγγίξουν την ΕΒΕ, καθώς θα αποκλείονται αυτόματα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Υπενθυμίζεται ότι οι ΕΒΕ προκύπτουν από τις μέσες επιδόσεις των υποψηφίων ανά επιστημονικό πεδίο σε συνδυασμό με τους συντελεστές που όρισαν οι ίδιες οι σχολές των πανεπιστημίων και οι οποίοι κυμαίνονται από 80% έως 120%.
Φέτος είναι η τελευταία χρονιά που θα μπορούν να δηλώσουν απεριόριστο αριθμό σχολών, καθώς από του χρόνου θα μπει κόφτης και οι υποψήφιοι θα μπορούν να δηλώσουν περιορισμένο αριθμό τμημάτων. Σε ό,τι αφορά τα δημόσια ΙΕΚ, το κριτήριο εισαγωγής θα είναι ο βαθμός απολυτηρίου των μαθητών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδικίας του συστήματος της ΕΒΕ είναι οι περιπτώσεις μαθητών που, παρ' όλο που συγκέντρωσαν περισσότερα από 20.000 μόρια, δεν πιάνουν τις σχολές προτίμησής τους, λόγω της ΕΒΕ στα ειδικά μαθήματα.
Ειδικότερα, υπήρξε μαθητής ο οποίος, παρ' όλο που συγκέντρωσε 20.475 μόρια, δεν κατάφερε να πετύχει την εισαγωγή σε μία εκ των Αρχιτεκτονικών Σχολών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας. Σε επιστολή που έστειλε ο πατέρας του προς την υπουργό Παιδείας, ανέφερε ότι ο γιος του συγκέντρωσε «17.350 μόρια από τα τέσσερα μαθήματα και 2.860 μόρια στο ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο, με μέσο όρο 14,.3 και πάνω από τη βάση και στα δύο μαθήματα σχεδίου». Όμως, παρ' όλα αυτά, δεν θα μπορέσει να εισαχθεί σε κάποια Αρχιτεκτονική της επιλογής του, πράγμα που οφείλεται στην ΕΒΕ σε κάθε ένα από δύο μαθήματα σχεδίου.
Η περίπτωση αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Το ίδιο συνέβη και με δύο ακόμη μαθήτριες, οι οποίες, παρά το γεγονός ότι κατάφεραν να συγκεντρώσουν πάνω από 20.000 μόρια, δεν μπαίνουν στις Αρχιτεκτονικές, γιατί οι βαθμοί τους σε ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο ήταν λίγο κάτω από την ΕΒΕ. Και κάθε μέρα που περνάει, τα περιστατικά που δημοσιεύονται πληθαίνουν και δείχνουν την αδικία του συστήματος των «αρίστων».
«Η αιτία που χάνουν αριστούχοι κατά τα άλλα μαθητές το δικαίωμα εισαγωγής λόγω του σχεδίου σε πανεπιστημιακές σχολές που το σχέδιο είναι αναγκαία προϋπόθεσ είναι η κατάργηση της διδασκαλίας της Τέχνης στο Λύκειο από την υπουργό Παιδείας το 2020» καταγγέλλει το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (EETE) και αφήνει έκθετη την υπουργό Παιδείας προσθέτοντας ότι «αφήνει εκτός σχολών χιλιάδες παιδιά ηθελημένα και εκ προμελέτης». Άλλωστε η N. Κεραμέως κατήργησε τα μαθήματα Ελευθέρου και Γραμμικού Σχεδίου στα λύκεια της χώρας, παρ' όλο που πρόκειται για πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.
Διαδικτυακό ψήφισμα για παραίτηση Κεραμέως
Επιπλέον, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, περισσότερες από 18.000 υπογραφές είχαν ήδη συγκεντρωθεί σε διαδικτυακό ψήφισμα, με αίτημα να παραιτηθεί η Νίκη Κεραμέως και να ανακληθεί η ΕΒΕ. «Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της αποδεικνύουν σταθερά ότι δεν έχει σχέση με το αντικείμενο της Παιδείας και δεν δύναται να αντεπεξέλθει ως υπουργός Παιδείας, σε βαθμό που απειλεί τους μαθητές και το συμφέρον τους, ειδικά όταν φέρεται επιθετικά στους μαθητές, όπως και άλλα μέλη της κυβέρνησης» σημειώνεται, μεταξύ άλλων, στο κείμενο του ψηφίσματος.
Πάντως, οι υψηλότερες ΕΒΕ εντοπίστηκαν στο 3ο επιστημονικό πεδίο, των Επιστημών Υγείας, όπου διαμορφώθηκαν στο 14,54 για τα τμήματα Ιατρικής, Οδοντιατρικής και Φαρμακευτικής που ούτως ή άλλως έχουν υψηλές βάσεις. Επιπλέον, το τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών ήταν το μοναδικό που είχε ΕΒΕ στο 15,76, λόγω των ειδικών μαθημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τμήματα που πέρσι είχαν χαμηλότερη βάση εισαγωγής από τη φετινή ΕΒΕ θα δουν πολύ μεγάλη άνοδο των βάσεων, που ενδέχεται να ξεπεράσει ακόμα και τα 1.000 μόρια. Οι συνθήκες που δημιούργησε η ΕΒΕ έχουν ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία πανεπιστημιακή σχολή διαθέσιμη για τους υποψηφίους που έγραψαν κάτω από 8.000 μόρια, οι οποίοι δεν θα μπορούν να συμπληρώσουν μηχανογραφικό.
Πώς θα κινηθούν οι βάσεις
Πάντως, το τοπίο ξεκαθάρισε σε σχέση με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν για το πώς θα κινηθούν οι βάσεις ανά επιστημονικό πεδίο.
Αναφορικά με το 1ο επιστημονικό πεδίο, των Ανθρωπιστικών Σπουδών, εντοπίζονται οι μικρότερες μεταβολές και τα λιγότερα σκαμπανεβάσματα. Σε αυτό το πεδίο -στο οποίο συμπεριλαμβάνονται Νομικές, σχολές Ψυχολογίας, Παιδαγωγικά κ.λπ.- αναμένεται μια μικρή πτώση στις υψηλόβαθμες σχολές.
Σε ό,τι αφορά το 2ο επιστημονικό πεδίο, των Θετικών Επιστημών, αναμένεται να σημειωθεί άνοδος των βάσεων σε περιζήτητα τμήματα του πεδίου -όπως οι Πολυτεχνικές σχολές των αστικών κέντρων- που κάθε χρόνο συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις χιλιάδων υποψηφίων.
Αναφορικά με το 3ο επιστημονικό πεδίο, των Επιστημών Υγείας, θα σημειωθεί μεγαλύτερη άνοδος κυρίως στα περιζήτητα τμήματα του πεδίου - όπως είναι οι Ιατρικές σχολές, οι οποίες όμως δεν θα υπερβούν το φράγμα των 19.000 μορίων όπως έλεγαν οι εκτιμήσεις, αλλά θα ανέβουν, με τη χαμηλότερη Ιατρική να κυμαίνεται λίγο πάνω από 18.000 μόρια.
Τέλος, στο 4ο επιστημονικό πεδίο, των επιστημών Οικονομίας και Πληροφορικής, όπου φέτος παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη αύξηση των αριστούχων, θα έχουμε μεγάλες αυξήσεις στις βάσεις -κυρίως στα περιζήτητα τμήματα-, οι οποίες ωστόσο δεν θα υπερβούν τα 500 μόρια. Ειδικότερα, μεγάλη ζήτηση θα υπάρξει σε τμήματα Πληροφορικής -κυρίως των μεγάλων αστικών κέντρων- αλλά και σε τμήματα του Οικονομικού Πανεπιστημίου.
