«Η φύση είναι το σπίτι μας. Η σωστή οικονομική προσέγγιση απαιτεί να τη διαχειριζόμαστε καλύτερα». Μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, ο καθηγητής του Κέμπριτζ, οικονομολόγος Πάρθα Ντασγκούπτα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας ότι η βιοποικιλότητα βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού κι αυτό είναι ένα κακό νέο όχι μόνο για το περιβάλλον και το κλίμα αλλά και για την παγκόσμια οικονομία. Η έρευνα που διεξήγαγε ηχεί ως παγκόσμιος συναγερμός σε σχέση με τα χρονικά περιθώρια δράσης για την αναστροφή μιας πορείας ευημερίας που έχει «καταστροφικό κόστος» για τα οικοσυστήματα που προσφέρουν στην ανθρωπότητα τροφή, νερό και καθαρό αέρα. «Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει μια επείγουσα επιλογή. Η συνέχιση της σημερινής καθοδικής πορείας συνεπάγεται ακραίους κινδύνους και ανασφάλεια για τις οικονομίες μας» σημειώνει η έκθεση.
Οι 600 σελίδες της, που παρήγγειλε το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών, είναι πολύ σημαντικές, γιατί, αποδεικνύοντας την οικονομική σημασία της φύσης, φέρνουν το θέμα της βιοποικιλότητας στο επίκεντρο της οικονομίας. Έτσι αυτή η έκθεση, σε συνέχεια της εξίσου σημαντικής του ΟΗΕ το 2019 για την απώλεια της βιοποικιλότητας, αναμένεται να είναι το ίδιο επιδραστική με εκείνη του καθηγητή Στερν το 2006, η οποία ανέλυε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην οικονομία. Τα συμπεράσματά της εστιάζουν στην ανάγκη για επείγουσες, ριζικές αλλαγές στην παραγωγή, την κατανάλωση, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στην εκπαίδευση. Σύμφωνα με την έκθεση Ντασγκούπτα, σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις επιδεινώνουν την κρίση βιοποικιλότητας, πληρώνοντας τους ανθρώπους περισσότερο για να εκμεταλλεύονται τη φύση παρά για να την προστατεύουν. Μια συντηρητική εκτίμηση υπολογίζει το παγκόσμιο κόστος των επιδοτήσεων που καταστρέφουν τη φύση σε περίπου 4 με 6 τρισ. δολάρια τον χρόνο.
Η έκθεση προτείνει στις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν νέο τρόπο υπολογισμού της ανάπτυξης πέρα από το ΑΕΠ, που να περιλαμβάνει την απώλεια των φυσικών πόρων, υπογραμμίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαλε στο να μειωθεί η απόσταση των ανθρώπων από τη φύση. Μια απόσταση που αποτυπώνεται σε τρομακτικά, πράγματι, στοιχεία, όπως τη μείωση κατά 68% πληθυσμών ζώων από το 1970, την καταστροφή των δασών που συνεχίζεται με τους ίδιους έντονους ρυθμούς, ενώ ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι σε εξέλιξη και επιταχύνεται η έκτη μαζική εξαφάνιση της ζωής!
Ο χρόνος και ο τόπος δημοσιοποίησης της Έκθεσης Ντασγκούπτα έχουν ειδικό βάρος, καθώς η Βρετανία στα τέλη της χρονιάς πρόκειται να φιλοξενήσει στη Γλασκώβη την πολύ κρίσιμη Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, που δεν διεξήχθη πέρσι, και εκείνη του 2019 στη Μαδρίτη απέτυχε κατά γενική ομολογία, ενώ ο διεθνής οργανισμός οργανώνει φέτος και διάσκεψη για τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτές είναι ευκαιρίες για να επανεξετάσει η διεθνής κοινότητα την προσέγγιση που κατέληξε στη μείωση κατά 40% των κατά κεφαλήν αποθεμάτων του φυσικού κεφαλαίου την περίοδο μεταξύ του 1992 έως το 2014.
«Πραγματικά βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σημαίνει αναγνώριση του γεγονότος ότι η μακροπρόθεσμη ευημερία μας βασίζεται στην αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ της ζήτησής μας για αγαθά και υπηρεσίες της φύσης και της ικανότητάς της να τα παρέχει». «Σημαίνει επίσης ότι λαμβάνουμε υπόψη μας πλήρως τον αντίκτυπο που έχουν οι σχέσεις μας με τη φύση» εξηγεί ο Ντασγκούπτα, προσθέτοντας ότι «η Covid-19 μας έδειξε τι μπορεί να συμβεί όταν δεν το κάνουμε αυτό». Παραφράζοντας έτσι τη γνωστή ρήση «it's the economy, stupid», μπορεί κανείς να πει «είναι η φύση, χαζέ».
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
