Η κεντρική σημασία της κυκλικής οικονομίας στο παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό, τοπικό στοίχημα της αντιμετώπισης της υπαρξιακής απειλής των κοινωνιών μας, της κλιματικής κρίσης, είναι αναμφισβήτητη. Και, φυσικά, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κυκλική οικονομία είναι το σημαντικό μέσο για την επίτευξη πολλών από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, όπως για την ενέργεια, την οικονομική ανάπτυξη, τις βιώσιμες πόλεις, τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, την κλιματική αλλαγή, τους ωκεανούς και για τη ζωή στη στερεά. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι φέτος, που κλείνουν πέντε χρόνια από τη συμφωνία - ορόσημο για την υπερθέρμανση του πλανήτη, τη Συμφωνία των Παρισίων, οι αρχές της κυκλικής οικονομίας είναι αναντικατάστατες (μαζί με την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας) για την επίτευξη των στόχων της. Στόχων απαραίτητων για τη διασφάλιση του παρόντος και του μέλλοντος ενός βιώσιμου, για ανθρώπους και περιβάλλον, πλανήτη. Και πλέον η Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τον φιλόδοξο στόχο να γίνει η Γηραιά Ήπειρος η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος ώς το 2050, επιβάλλει ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων - από τις Βρυξέλλες ώς τις Περιφέρειες της Ευρώπης.
Φευ, η χώρα μας, παρά την πρόοδο που έγινε την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στον αγώνα αυτό κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις. Και αυτή δεν είναι μια διαπίστωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στο πλαίσιο της κριτικής της προς τη σημερινή κυβέρνηση. Συγκαταλέγεται στα συμπεράσματα της πρόσφατης έκθεσης του ΣΕΒ για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. “Η Ελλάδα καταγράφει χαμηλές επιδόσεις έναντι των ευρωπαϊκών σε σημαντικούς τομείς της κυκλικής οικονομίας, όπως η διαχείριση αποβλήτων. Η κυκλική οικονομία θα πρέπει να αξιοποιηθεί ως το σύγχρονο οικονομικό μοντέλο της χώρας για την προσέλκυση επενδύσεων, την ανάπτυξη της αγοράς, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την παραγωγή αξίας για το περιβάλλον και την κοινωνία” τονίζεται μεταξύ άλλων.
Η διαχείριση των απορριμμάτων και η ανακύκλωση είναι τομέας που οι επιδόσεις της Ελλάδας παραμένουν θλιβερές. Αυτό άλλωστε τόνιζε, στη συνάντησή μας, τον Ιούνιο του 2017, ο τότε επίτροπος Περιβάλλοντος της Κομισιόν Καρμένου Βέλλα, σχολιάζοντας το εύρημα της έκθεσης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, σύμφωνα με το οποίο οι δήμοι της Ελλάδας εξακολουθούν να θάβουν το 81% του ποσοστού των απορριμμάτων, ενώ στα άλλα κράτη - μέλη αυτό το ποσοστό είναι 31%... Πράγματι, η χώρα μας ανακυκλώνει ανά κάτοικο μόλις 4,2 κιλά αστικά απόβλητα, έναντι των 12 κιλών που είναι ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Είναι έτσι φανερό ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για την ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων, για εξοικονόμηση πόρων, μείωση ρύπων, προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Για την αλυσίδα μείωσης απορριμμάτων, πρόληψης, επανάχρησης που συνεπάγεται η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων. Για μια αλυσίδα βιώσιμης ανάπτυξης που, πλέον, ενόψει των στόχων του ταμείου ανάκαμψης και του γεγονότος ότι 12 από τα 35 δισ. προορίζονται για το κλίμα και το περιβάλλον, επιβάλλει να μην επαναληφθούν αβελτηρίες και λάθη που έκαναν τη χώρα ουραγό της ανακύκλωσης.
Δυστυχώς, τα μέχρι σήμερα δείγματα γραφής της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με κορυφαίο παράδειγμα τον αντιπεριβαλλοντικό νόμο, όχι μόνο δεν δημιουργούν αισιοδοξία αλλά προκαλούν προβληματισμό και ανησυχία. Γιατί πρόκειται για μεγαλόστομα λόγια που οι πράξεις της τα αναιρούν. Και με λόγια δεν μειώνονται ούτε η ταφή των σκουπιδιών (στο 10% ώς το 2030) ούτε οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η απολιγνιτοποίηση με τους όρους της κυβέρνησης για το 2028 σημαίνει κοινωνικό και οικονομικό εφιάλτη, γιατί δεν είναι ούτε πράσινη ούτε δίκαιη. Σημαίνει στην πράξη αναίρεση των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
