Το κείμενο που έχει θέσει εδώ και λίγο καιρό σε διαβούλευση η κυβέρνηση ονομάζεται -παραπλανητικά- «Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών», υλοποιώντας την εξαγγελία «απολιγνιτοποίησης» που είχε κάνει τον περασμένο Σεπτέμβριο από το βήμα του... ΟΗΕ ο Κ. Μητσοτάκης σχετικά με τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Όμως, πιστή στο δόγμα του «βλέποντας και κάνοντας», η κυβέρνηση παραπλανά τις τοπικές κοινωνίες αλλά και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η απέξω πράσινη, από μέσα αντιπεριβαλλοντική (όπως ο αντισυνταγματικός νόμος που πέρασε εν μέσω πανδημίας) κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται ούτε για «δίκαιη», ούτε για «αναπτυξιακή» μετάβαση. Αυτό δε που περιγράφει στο μάστερ πλαν της δεν είναι καν «μετάβαση», αλλά άλμα στο κενό των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών. Η επιλογή των λέξεων είναι αποκαλυπτική. Η κυβέρνηση μιλάει για «απολιγνιτοποίηση» και όχι για «απανθρακοποίηση» και επίτευξη «κλιματικής ουδετερότητας». Και ο λόγος είναι ότι αντικαθιστά τον λιγνίτη με ένα άλλο ορυκτό καύσιμο που επηρεάζει αρνητικά το κλίμα: το φυσικό αέριο. Καύσιμο εισαγόμενο (γεγονός που θέτει και ζήτημα ενεργειακής ασφάλειας σε καιρούς δύσκολους), με ημερομηνία λήξης (το 2050), τις υποδομές του οποίου από του χρόνου δεν θα χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το πόσο απαξιώνει τις τοπικές κοινωνίες η κυβέρνηση με το πράσινο προσωπείο φαίνεται και από το ότι η εξαγγελία έγινε από τον πρωθυπουργό χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, ενώ η τωρινή διαδικασία είναι καθαρά προσχηματική. «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα» λέει ο στίχος και στην περίπτωση της made by Ν.Δ. μετάβασης αποδεικνύεται και προφητικός, και επίκαιρος. Γιατί η κυβέρνηση προχωρά σε μια μείζονος σημασίας αλλαγή στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καλώντας τους πολίτες που πλήττονται «να βρουν κάτι άλλο να κάνουν» (Κ. Μητσοτάκης, «Bild», 26 Μαΐου 20). Αδιαφορεί για την ενεργειακή φτώχεια, τη θέρμανση των πολλών, τις νέες βιώσιμες θέσεις εργασίας, τη στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Φυσικά, η κυβέρνηση βρίσκεται στο απυρόβλητο της κριτικής χάρη στη μιντιακή της πανοπλία, με έτοιμες τις κατηγορίες σε βάρος όσων έχουν διαφορετική γνώμη -«είσαστε με τον λιγνίτη», «κολλημένοι στο χθες» κ.λπ.-, παρότι την ίδια στιγμή, λυσσαλέα, ακυρώνει από τους δασικούς χάρτες έως τις ενεργειακές κοινότητες που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ...
Είναι λοιπόν χαμένη υπόθεση η πράσινη και δίκαιη μετάβαση; Σίγουρα όχι, με την προϋπόθεση ότι το θέμα θα λάβει τις διαστάσεις που του πρέπει, γιατί δεν αφορά τη Δυτική Μακεδονία ή τη Μεγαλόπολη, αλλά τον τόπο. Η κυβέρνηση πιστεύει στον κοινωνικό κατακερματισμό, σε μια μετάβαση που θα κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους, τιμωρώντας πολλαπλά εκείνους που ήδη πληρώνουν την περιθωριοποίησή τους, την κρίση κοινωνικών δικαιωμάτων και την κρίση δημοκρατίας.
Η προσέγγιση της προοδευτικής, δημοκρατικής παράταξης είναι ακριβώς στον αντίποδα. Αφορά τη συνδιαμόρφωση μιας πράσινης, βιώσιμης αναπτυξιακά, καινοτόμας πολιτικής με την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των νέων, των επιστημόνων, των μικροεπιχειρηματιών, μέσα από το κρίσιμο εργαλείο των ενεργειακών κοινοτήτων. Για να μην αφήσουμε τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση στα χέρια εκείνων που τη βλέπουν ως «μπίζνα» σε βάρος του κλίματος και των ζωών μας.
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
