Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Κόσοβο: Υπάρχει μέλλον μετά την ανεξαρτησία;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κόσοβο: Υπάρχει μέλλον μετά την ανεξαρτησία;

Για δύο χρόνια, η σερβική κυβέρνηση και οι αλβανικές αρχές του Κοσόβου διεξήγαγαν «διαπραγματεύσεις», οι οποίες, από πολλές απόψεις, ήταν μόνο θέατρο. Από την είσοδό τους στο παιχνίδι, οι ΗΠΑ έθεσαν τους κανόνες, δηλώνοντας ότι το αποτέλεσμα -η ανεξαρτησία- ήταν αναπόφευκτο. Παρ’ όλο που η επιλογή αυτή ήταν και παραμένει απαράδεκτη για το Βελιγράδι, δεν έγινε καμία πραγματική προσπάθεια να επιτευχθεί συμβιβασμός. Από την πλευρά της, η Σερβία βάσισε όλη τη στρατηγική της στην υποστήριξη της Ρωσίας και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, απαιτώντας τον σεβασμό της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία αναγνωρίζει ρητά τη σερβική κυριαρχία στο Κόσοβο.

Σύμφωνα με την Πρίστινα, η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου υποτίθεται ότι επιστεγάζει μια διαδικασία «διαβούλευσης» με τους βασικούς πρωταγωνιστές της διεθνούς σκηνής. Ωστόσο, φαίνεται ότι κέρδισε η διχόνοια. Πράγματι, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βαθιά διχασμένη. Κάποια από τα κράτη - μέλη (Ισπανία, Ελλάδα, Κύπρος, Ρουμανία και Σλοβακία) δεν σχεδιάζουν ν’ αναγνωρίσουν άμεσα την ανεξαρτησία του νέου κράτους, ακόμα κι αν δεν αντιταχθούν στην αποστολή της ευρωπαϊκής δύναμης Eulex που θα επιφορτιστεί με ένα μέρος των αρμοδιοτήτων που είχε, από τον Ιούνιο του 1999, η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στο Κόσοβο (Minuk), κυρίως στους τομείς της αστυνόμευσης και της δικαιοσύνης.

Όλο το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι αυτή η αποστολή απαιτεί το πράσινο φως του Συμβουλίου Ασφαλείας. Θα πρέπει, τουλάχιστον, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ν’ αποφασίσει ότι η αποστολή δεν είναι ασύμβατη με την απόφαση 1244, της οποίας η ισχύς παραμένει ρητά όσο δεν υιοθετείται νέα απόφαση. Η Σερβία και η Ρωσία έχουν ζητήσει έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας, του οποίου η πλειοψηφία είναι σήμερα εχθρική στην ανεξαρτησία.

Η ένταση της ρωσικής αντίδρασης παραμένει άγνωστη. Η Μόσχα θα σταματήσει άραγε στις πολιτικές και διπλωματικές αντιδράσεις; Η Ρωσία έχει στο παρελθόν προειδοποιήσει συχνά για το προηγούμενο που μπορεί ν’ αντιπροσωπεύσει η ανεξαρτησία του Κοσόβου στις περιοχές που είναι έτοιμες ν’ αποσχιστούν στον Καύκασο και τη Μολδαβική Υπερδνειστερία. Διαθέτει επίσης το όπλο του φυσικού αερίου και του πετρελαίου και μόλις υπέγραψε πολλά ενεργειακά συμβόλαια με βαλκανικές χώρες, τα οποία θα έχουν βαριές συνέπειες για την τροφοδότηση της Δυτικής Ευρώπης.

Στην πραγματικότητα, κανείς δεν γνωρίζει πότε θα αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή αποστολή στο Κόσοβο ούτε πώς θα συντονίσει τη δράση της με τη Minuk, η οποία θα παραμείνει εκεί. Μόνο ένα γεγονός φαίνεται σίγουρο, η ασφάλεια της περιοχή θα μείνει υπό την αρμοδιότητα των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, της δύναμης KFOR.

Είναι λοιπόν σίγουρο ότι η ανεξαρτησία του Κοσόβου θα μείνει σχεδόν στα χαρτιά. Την επομένη της κήρυξής της, πολύ λίγα πράγματα θα αλλάξουν. Οι Αλβανοί θα έχουν ικανοποιήσει συμβολικά τις διεκδικήσεις που τους ενώνουν εδώ και χρόνια, αλλά για πόσο καιρό θα περιοριστούν σε μια συμβολική ανεξαρτησία;

Η Σερβία θεωρεί παράνομη και μη ισχύουσα την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, όμως το εύρος των αντιδράσεων και τα αντίποινα που θα λάβει δεν είναι βέβαια. Το Βελιγράδι θα πρέπει, τουλάχιστον, να ανακαλέσει τους πρεσβευτές του από τις χώρες που θ’ αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου καθώς και να επιβάλει εμπάργκο στην περιοχή. Το δεύτερο αυτό μέτρο θα μπορούσε να έχει βαριές συνέπειες στο Κόσοβο, το οποίο εξαρτάται κυρίως από τη Σερβία για τον εφοδιασμό σε ενέργεια και βασικά προϊόντα. Η περιοχή ζει από το 1999 στον ρυθμό ατελείωτων διακοπών ρεύματος και η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει πολύ χειρότερη, ακόμα και αν η Minuk βεβαιώσει ότι έχουν παρθεί όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Η έλλειψη διατροφικών προϊόντων θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει πρόσφορο πεδίο για λαθρεμπόριο.

Ακόμα και αν αποφευχθεί η έκρηξη τις ώρες και τις ημέρες που θ’ ακολουθήσουν, τι θα απογίνουν οι σερβικές ζώνες του Κοσόβου, όπου εδώ και οκτώ χρόνια λειτουργούν «παράλληλοι» θεσμοί; Το να φανταστούμε την «επανενσωμάτωσή» τους στο ανεξάρτητο Κόσοβο ανήκει στη σφαίρα του παραλόγου και οι δυτικοί διπλωμάτες φαίνεται ν’ αποδέχονται, αρχικά, την «ήρεμη αποχώρηση» του βόρειου τομέα, μια αποχώρηση που δεν θα ονομάζεται έτσι και η οποία θα αντιπροσωπεύει, απλώς, τη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης…

Το Κόσοβο θα γίνει η νεαρότερη ευρωπαϊκή χώρα, πιθανόν να γίνει και η πιο «μοντέρνα». Πράγματι, θα πειραματιστεί με άγνωστες μέχρι σήμερα μορφές πολιτικής οργάνωσης, βασιζόμενο σε μια περιορισμένη εθνική κυριαρχία και ένα διεθνές προτεκτοράτο νέου τύπου.

Σε οικονομικό επίπεδο, η περιοχή έχει εγκαταλείψει κάθε παραγωγική δραστηριότητα. Οι εταιρείες έχουν σταματήσει να εργάζονται εδώ και καιρό και η οικονομία βασίζεται μόνο στο εμπόριο και τις υπηρεσίες. Η ανεξαρτησία δεν θ’ αλλάξει τίποτα. Τα σχέδια ανοίγματος των παλιών ορυχείων παραμένουν θολά και η Σερβία δεν πρόκειται να απαρνηθεί τα δικαιώματά της στις περισσότερες εταιρείες του Κοσόβου. Ακόμα και μετά την ανεξαρτησία, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας θα φτάσει μέχρι τα διεθνή εμπορικά δικαστήρια.

Το Κόσοβο έχει επίσης εμπλακεί σε μια ιδιαίτερη μορφή «παγκοσμιοποίησης», την οικονομική μετανάστευση. Η οικονομική συνεισφορά εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών της διασποράς, από την Ελβετία, τη Γερμανία, τις σκανδιναβικές χώρες, το Βέλγιο, τις ΗΠΑ είναι κρίσιμη για το Κόσοβο. Τα μεταναστευτικά κύματα φαίνεται πώς θα συνεχιστούν, ενώ η ανεργία πλήττει το 60% του ενεργού πληθυσμού της περιοχής, το 60% των Κοσοβάρων είναι κάτω των 25 ετών και κάθε μήνα 40.000 νέοι περνούν στην ενηλικίωση χωρίς να έχουν σχεδόν καμία πιθανότητα να χτίσουν τη ζωή τους στη ίδια τους τη χώρα…

 

* Ο Jean-Arnault Dérens είναι δημοσιογράφος στο «Le Courrier des Balkans»

 

Ολόκληρο το κείμενο στη διεύθυνση: https://monde-diplomatique.gr/kosovo-yparchei-mellon-meta-tin-anexartisia/

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL