Εργαλειακή, αντιφατική, ανύπαρκτη. Ο Μακρόν σε σχέση με την οικολογία, από το 2017 που εκλέχθηκε Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, κάλλιστα μπορεί να χαρακτηριστεί fake οικολόγος στην υπηρεσία του... εαυτού του, χωρίς κάποιο σοβαρό αποτύπωμα περιβαλλοντικής πολιτικής. Κατά καιρούς πομπώδεις εξαγγελίες, όπως, για παράδειγμα, η Σύμβαση των Πολιτών για το Κλίμα το 2019, αποδυναμώθηκαν, καθώς υιοθετήθηκαν μόνο οι πιο «λάιτ» προτάσεις των συμμετεχόντων. Ήταν μια εντυπωσιακή εξαγγελία-ύμνος του Μακρόν υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, της συμμετοχής των πολιτών κ.ο.κ., που είχε όμως ως πραγματικό στόχο το... προεδρικό προφίλ του και όχι την ουσία. Συνεπής αποκλειστικά στη διαιώνιση της εξουσίας του και των πολιτικών στόχων του, ο Μακρόν χρησιμοποιεί κατά καιρούς την οικολογία ως εργαλείο, δίνοντας πάντα έμφαση στην πυρηνική ενέργεια...
Τον Ιούνιο του 2017, νεοεκλεγείς τότε, απαντούσε με το σύνθημα «Make our planet great again» στον επίσης νεοεκλεγέντα Τραμπ, που μόλις είχε αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Μια επικοινωνιακή τοποθέτηση που δεν είχε συνέχεια... Δύο χρόνια αργότερα ήλθε η «φούσκα», όπως αποδείχθηκε, της Σύμβασης των Πολιτών για το Κλίμα, που εξαϋλώθηκε παρά τις πομπώδεις διακηρύξεις του Μακρόν. Πέρασε μια περίοδος που το οικολογικό δεν βρισκόταν καν μεταξύ των επικοινωνιακών προτεραιοτήτων του Προέδρου, ενώ τον Φεβρουάριο του 2021 πολίτες και ΜΚΟ, όπως η Greenpeace και η Oxfam, κέρδιζαν την προσφυγή τους κατά του γαλλικού κράτους για “αδράνεια απέναντι στην κλιματική υπερθέρμανση», στο πλαίσιο της «υπόθεσης του αιώνα».
Μόλις τον Απρίλιο του 2022, στο ενδιάμεσο των δύο γύρων των προεδρικών εκλογών, ο Μακρόν «θυμήθηκε» ξανά το περιβάλλον για να αλιεύσει ψήφους από την Αριστερά, τους Οικολόγους, προωθώντας μια πρόταση του... Ζαν Λικ Μελανσόν περί «οικολογικού σχεδιασμού»! Μάλιστα σε προεκλογική ομιλία του στη Μασσαλία έφτασε στο σημείο να υποσχεθεί, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι η δεύτερη θητεία του «ή θα είναι οικολογική ή δεν θα υπάρξει»! Μετά την επανεκλογή του, το φθινόπωρο εκείνης της χρονιάς, ανέθεσε στη νέα πρωθυπουργό Ελιζαμπέτ Μπορν τη δημιουργία ενός καινούργιου, θεσμικού εργαλείου: μιας Γενικής Γραμματείας Οικολογικού Σχεδιασμού υπό την εποπτεία της και υπό τη διεύθυνση του πρώην συμβούλου του για το περιβάλλον Αντουάν Πεγιόν. Παράλληλα συνέστησε, στα πρότυπα του Συμβουλίου Άμυνας, το Συμβούλιο Οικολογικού Σχεδιασμού. Περί τίνος πρόκειται; Μερικοί επιλεγμένοι από τον ίδιο υπουργοί να συνεδριάζουν στο Προεδρικό Μέγαρο υπό την προεδρία του φυσικά... Η κατάληξη αυτής της προεδρικής πρωτοβουλίας ήταν η εκπόνηση, το φθινόπωρο του 2023, ενός σχεδίου 7 δισ. ευρώ με μερικά άξια προσοχής μέτρα, όπως, π.χ., η φθηνή ενοικίαση ηλεκτρικών αυτοκινήτων από ευάλωτα νοικοκυριά. Κάποιοι άρχισαν να τρέφουν ελπίδες ότι ο Μακρόν «πήρε μπρος» σε οικολογική κατεύθυνση. Η αποπομπή της πρωθυπουργού Μπορν, που έδειχνε κάποιο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, και η αντικατάστασή της από τον Γκαμπριέλ Ατάλ, που δεν έκρυβε την αδιαφορία του για το θέμα, σήμαναν την απότομη προσγείωση. Η Γενική Γραμματεία Οικολογικού Σχεδιασμού πέρασε έτσι στα αζήτητα και οι δημοσιονομικές περικοπές ακύρωσαν στην ουσία τα έστω λίγα, ενδιαφέροντα μέτρα που είχαν αποφασιστεί... Ακολούθησαν οι ευρωεκλογές, η πρόωρη διάλυση της Βουλής από τον Μακρόν και οι καταστροφικές, για τον ίδιο, εκλογές, η πρώτη κυβέρνηση Μπαρνιέ, που κάτι έλεγε για την οικολογία, η δεύτερη κυβέρνηση Μπαϊρού, που απλώς την αγνοεί...
Νεκρανάσταση
Ωστόσο, στις 31 Μαρτίου ο Μακρόν αποφάσισε τη... νεκρανάσταση του οικολογικού σχεδιασμού, καθώς συνεδρίασε το ομώνυμο Συμβούλιο μετά από... δεκαοκτάμηνη απραξία! Δηλωμένος στόχος, η «επανακινητοποίηση». Στο μενού βρίσκονται πολλές υποσχέσεις (κλασικά) για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη στήριξη των ευάλωτων χαμένων της οικολογικής μετάβασης, την εκπόνηση σχετικών εκθέσεων κ.λπ. Το όλον συνοδεύεται από τις γεωστρατηγικές φιλοδοξίες του Μακρόν να πλήξει το δίδυμο Τραμπ-Πούτιν μέσα από τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που ισοδυναμεί με τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο και το αμερικανικό φυσικό αέριο. «Ο αγώνας για το κλίμα μάς κάνει να είμαστε ισχυρότεροι απέναντι στον Τραμπ και στον Πούτιν» λέει, τηρώντας την ανωνυμία του, σύμβουλος του Μακρόν στον Nouvel Obs (Observateur). Φιλοδοξίες στα χαρτιά που δύσκολα θα τις κάνει πράξη ο Μακρόν, o οποίος αρέσκεται να τον παρομοιάζουν με τον Ντε Γκολ.
Προς το παρόν, πάντως, αυτό που συνεχίζει να κάνει πράξη είναι η αποδόμηση του περιβαλλοντικού Δικαίου με διαδοχικούς νόμους. Τελευταίο λιθαράκι στην κατεύθυνση αυτή, ο νόμος για την απλοποίηση της οικονομικής ζωής, τον οποίο καταγγέλλουν οι οικολογικές οργανώσεις ως «επικίνδυνο για το περιβάλλον και την υγεία». Παραδείγματος χάρη, τα βιομηχανικά σχέδια των επιχειρήσεων δεν θα τίθενται πλέον σε δημόσιο διάλογο, χαλαρώνουν τα περιβαλλοντικά αντισταθμιστικά μέτρα που οφείλουν να καταθέσουν κ.ά. «Με το πρόσχημα της απλοποίησης οπισθοδρομούμε, η απλοποίηση είναι ο Δούρειος Ίππος για την περιβαλλοντική απορρύθμιση» εξήγησε η Μοργκάν Πιεντεριέρ της οργάνωσης France Nature Environnment (Γαλλία Φύση Περιβάλλον), με αφορμή έκθεσή της για τους κινδύνους των πολιτικών «απλοποίησης» τις τελευταίες δεκαετίες στη Γαλλία...
