Σε λίγες μέρες, που συμπίπτουν με τα μέσα της θητείας του, ψηφίζεται η θέση της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να ανανεωθεί το αξίωμα της μέγιστης ευθύνης του μοναδικού ευρωπαϊκού θεσμού που εκλέγεται με άμεση ψηφοφορία. Μια εκλογή που θα σημαδευτεί από τη μνήμη του Ντάβιντ Σασόλι, ενός προέδρου που στάθηκε στο ύψος μιας περίπλοκης και προκλητικής στιγμής. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, έδειξε ότι ήταν δυνατή η επίτευξη μέσω του διαλόγου συμφωνιών, μακριά από δογματισμό, που ήταν χρήσιμες τη στιγμή των αλλαγών που ζούμε στην Ε.Ε.
Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαρακτηρίζεται από ένα πράγμα, αυτό είναι ότι έχει μικρές εξουσίες να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις. Γεγονός που μετατρέπει de facto σε έναν θεμελιωδώς διαβουλευτικό χώρο, σε έναν θεσμό που λόγω της υπερεθνικής του φύσης υπηρετεί τη συμφωνία και την αλλαγή των ορίων του πλαισίου συνύπαρξης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί το τέλειο εργαλείο για την επίτευξη νέας συναίνεσης. Τι σημαίνει όμως αυτό; Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις εποχές της οικολογικής-κοινωνικής κρίσης, την κρίση του μοντέλου κοινωνικής αναπαραγωγής και την άνοδο της Ακροδεξιάς, είναι ο χώρος που λειτουργεί καλύτερα για να σώσει, να σμιλέψει και να σφυρηλατήσει ιδέες που αργότερα θα μετατραπούν σε κοινή λογική στις περιοχές μας. Οι ιδέες που καθορίζουν το πώς ζούμε. Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν ένα δευτερεύον ζήτημα, αλλά στο σημερινό πλαίσιο γίνεται μείζον ζήτημα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τη μάχη των ιδεών: την πολιτιστική μάχη.
Απλώς ρίξτε μια ματιά στις τελευταίες συζητήσεις και στην ατζέντα του για να καταλάβετε πώς λειτουργεί και πώς μας επηρεάζει. Μπορούμε να δώσουμε ως παράδειγμα την προσπάθεια για απο-ανθρωπισμό των μεταναστών με τις ομιλίες που απορρίπτουν την ανθρωπιστική κρίση ως «υβριδική επίθεση» ή την υπεράσπιση των για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών. Όλες αυτές οι συζητήσεις, που πριν από λίγα χρόνια θα ήταν αδιανόητες γιατί υπονοούν επίθεση στη μεταβλητή γραμμή των θεμελιωδών δικαιωμάτων, σήμερα αποτελούν μέρος της ημερήσιας διάταξης του Ε.Κ.
Φυσικά, για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται εδώ και χρόνια αυτή η ιδεολογική παραγωγή να υποστηρίζεται από μια πλειοψηφία. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις έχει λειτουργήσει ένας συνασπισμός από το παρελθόν, ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με τον καθορισμό των ορίων της συζήτησης. Αυτή η πλειοψηφία συμφώνησε προηγουμένως στη συναίνεση της πολιτικής λιτότητας και των περικοπών που είχαν αρνητικές συνέπειες σε πολλά κράτη, επιδεινώνοντας τη γενική αντίληψη περί ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Ακριβώς με την έξαρση της Ακροδεξιάς και την πολιτική της λάσπης αποδεικνύεται ότι αυτή η φόρμουλα έχει εισέλθει σε μια άλυτη αντίφαση. Ο συνασπισμός του παρελθόντος αποτελεί ένα ψεύτικο δίκτυ υγείας: η ατζέντα της Ακροδεξιάς έχει ήδη διεισδύσει.
Γι' αυτό η εκλογή για την προεδρία του Ε.Κ., αν και αποτελεί μέρος ενός αποτελέσματος που έχει ήδη ανακοινωθεί, καθώς η πλειοψηφία φαίνεται ξεκάθαρα ότι θα υποστηρίξει έναν συντηρητικό υποψήφιο και αντίκειται στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, είναι ταυτόχρονα η ευκαιρία να ανοίξει μια συζήτηση για μια άλλη πιθανή γεωμετρία. Η μόνη διέξοδος είναι να στηρίξουμε μια υποψηφιότητα με ουσιαστικά στοιχεία από κοινού με την Ακροδεξιά;
Αν η πανδημία έχει δείξει κάτι, είναι ότι υπάρχει ένας παλμός μεταξύ μιας αντιδραστικής τάσης και μιας άλλης πιο προοδευτικής και κοινωνικής. Αντιμέτωποι με την ατζέντα του μίσους, του φόβου και της απόσυρσης, προκύπτει μια κοινή ανάγκη να υπερασπιστούμε το κοινωνικό κράτος, τις δημόσιες υπηρεσίες, τους αξιοπρεπείς μισθούς, να εξισορροπήσουμε το χάσμα της φροντίδας, να δώσουμε φωνή στη φεμινιστική ατζέντα. Με λίγα λόγια: την υπεράσπιση των δικαιωμάτων. Έχει αποδειχθεί ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνυπάρχει άλλο ένα πιθανό άθροισμα δυνάμεων. Η ομάδα του προοδευτικού τόξου έχει υιοθετήσει μια πιο φιλόδοξη θέση από αυτή της Επιτροπής και του Συμβουλίου σχετικά με το ταμείο ανάκαμψης ή το αίτημα για την απελευθέρωση των διπλωμάτων-πατεντών ευρεσιτεχνίας για εμβόλια μεταξύ άλλων θεμάτων. Δείξαμε ότι η συμμαχία των προοδευτικών δυνάμεων είναι απαραίτητη για να ηγεμονεύσουμε σε συμφωνίες κοινωνικής προόδου στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Γι' αυτό παρουσιάζουμε την υποψηφιότητά μας για την προεδρία, γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι έχουμε χρόνο να προτείνουμε εναλλακτικούς ορίζοντες και κυρίως ότι πρέπει να εμποδίσουμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να είναι το μεγάλο προπύργιο των τύπων του παρελθόντος, που θα ανοίξει τον δρόμο για την Ακροδεξιά. Γι' αυτό προτείνουμε ένα νέο σύμφωνο, για την οικοδόμηση μιας νέας συναίνεσης. Προτείνουμε να εγκαταλείψουμε τις παλιές συμφωνίες που ανήκουν στο παρελθόν και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο νέου πλαισίου συμφωνίας μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων, ένα σύμφωνο για το μέλλον που βασίζεται στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση μέτρων που εγγυώνται αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας σε ένα παραγωγικό μοντέλο προσαρμοσμένο στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, για την υπεράσπιση των δημόσιων υπηρεσιών. Θέλουμε να επιτύχουμε μια φεμινιστική, περιβαλλοντική, αδελφική συναίνεση. Μια συμφωνία που να σταματά και να απορρίπτει την ομαλοποίηση του μίσους. Ένα νέο σύμφωνο που θα μας δώσει ελπίδα και θα μας κινητοποιεί.
* H Σίρα Ρέγκο είναι εκπρόσωπος της Ενωμένης Αριστεράς, ευρωβουλευτής του Unidas Podemos και υποψήφια της ομάδας της Αριστεράς The Left-GUE/NLG για την προεδρία του Ε.Κ. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα Publico την Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2022
Μετάφραση-απόδοση: Αργύρης Παναγόπουλος
