Χρονιά “κλιματικού κραχ” ήταν το 2021 για τον κόσμο. Δεν είναι υπερβολή του λόγου ούτε δραματοποίηση για εντυπωσιασμό. Είναι η αυταπόδεικτη αλήθεια. Οι δέκα χειρότερες καταστροφές από ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν φέτος τον πλανήτη προκάλεσαν ζημιές άνω των 170 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή 20 δισεκατομμύρια περισσότερα απ’ ό,τι το 2020!
Ακόμη χειρότερα, οι καταστροφές αυτές σκότωσαν τουλάχιστον 1.075 ανθρώπους και εκτόπισαν άλλους 1,3 εκατομμύρια.
Τα στοιχεία προέρχονται από τη βρετανική οργάνωση αρωγής Christian Aid και προκαλούν εύλογο προβληματισμό για τη δυνατότητα των νέων δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν τον Νοέμβριο στο πλαίσιο της COP26 της Γλασκώβης με στόχο να “αναχαιτιστούν” οι χειρότερες προβλέψεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης την επόμενη δεκαετία.
Αν ο κόσμος βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με αυτή την εφιαλτική κατάσταση, τι μπορεί να τον κάνει να ελπίζει ότι η επόμενη χρονιά θα είναι καλύτερη; Πόσο μπορεί να επηρεάσει τη δραματική τροπή της κρίσης μια αργή διαδικασία ανάσχεσής της χωρίς να αποκλείονται πολιτικές παλινωδίες και τεχνικής φύσης πισωγυρίσματα;
Από τον καταστροφικό τυφώνα Άιντα στις ΗΠΑ μέχρι τις πλημμύρες στην Κίνα και την Ευρώπη, η κλιματική αλλαγή προκάλεσε καταστροφές με οικονομικό κόστος που πρακτικά φαίνεται μη διαχειρίσιμο. Το χειρότερο είναι ότι οι φτωχότεροι, σε επίπεδο πολιτείας και κοινωνίας, επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος αυτού του κόστους. Οι φτωχότερες χώρες υποφέρουν περισσότερο λόγω έλλειψης υποδομών και αναποτελεσματικών κρατικών μηχανισμών, κυρίως όμως κεφαλαίων που θα τους επιτρέψουν να ανακουφίσουν τους πληθυσμούς τους και να ανακάμψουν γρήγορα ύστερα από μια καιρική καταστροφή μεγάλης κλίμακας. Την ίδια ώρα, στις πλούσιες χώρες τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα είναι εκείνα που λαμβάνουν τη χαμηλότερη ενίσχυση από τις κυβερνήσεις μετά από μια καιρική καταστροφή, αφού αυτή βασίζεται σε εισοδηματικά κριτήρια, ενώ παράλληλα δεν έχουν τα μέσα και τις δυνατότητες για πρόσβαση στα δαιδαλώδη, γραφειοκρατικά συστήματα κρατικής αρωγής.
Κάθε χρόνο η Christian Aid υπολογίζει το κόστος των καιρικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και καύσωνες, με βάση τις απαιτήσεις για ασφαλιστικές αποζημιώσεις. Το 2020 οι δέκα πιο δαπανηρές καιρικές καταστροφές προκάλεσαν ζημιές 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Φέτος οι αντίστοιχες απαιτήσεις είναι αυξημένες κατά 13%, φτάνοντας τα 170 δισ.
Η πιο ακριβή καταστροφή του 2021 ήταν ο τυφώνας Άιντα, που έπληξε τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες και προκάλεσε ζημιές περίπου 65 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αφού χτύπησε τη Λουιζιάνα στα τέλη Αυγούστου ανασύροντας οδυνηρές μνήμες από την επέλαση του τυφώνα Κατρίνα το 2006, ο τυφώνας κατευθύνθηκε προς τα βόρεια και προκάλεσε εκτεταμένες πλημμύρες στη Νέα Υόρκη και τη γύρω περιοχή.
Οι πρωτοφανείς και πολύνεκρες πλημμύρες στη Γερμανία και το Βέλγιο τον Ιούλιο είναι οι επόμενες στη λίστα των πλέον δαπανηρών καταστροφών του 2021, με απώλειες συνολικά 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το άνευ προηγουμένου κύμα πολικού ψύχους στο Τέξας τον Φεβρουάριο, που άφησε πίσω του 210 νεκρούς και έθεσε εκτός λειτουργίας μεγάλο μέρος του ηλεκτρικού δικτύου της τεράστιας πολιτείας, κόστισε 23 δισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθούμενο από τις πλημμύρες στην επαρχία Χενάν της Κίνας τον Ιούλιο, που στοίχισαν περίπου 17,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στις άλλες μεγάλες καιρικές καταστροφές του 2021 με κόστος αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων περιλαμβάνονται πλημμύρες στον Καναδά, παγετός αργά την άνοιξη στη Γαλλία που κατέστρεψε τους αμπελώνες και ένας κυκλώνας στην Ινδία και στο Μπαγκλαντές τον Μάιο.
Υπ’ όψιν ότι η εν λόγω έκθεση καλύπτει κυρίως καιρικές καταστροφές που έπληξαν τις πλούσιες χώρες - για τις φτωχές οι ζημιές είναι πρακτικά ανυπολόγιστες.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι μεγάλες πλημμύρες στο Νότιο Σουδάν που επηρέασαν περίπου 800.000 ανθρώπους. “Μερικά από τα πιο καταστροφικά ακραία καιρικά φαινόμενα το 2021 έπληξαν τα φτωχότερα έθνη, τα οποία έχουν συμβάλει ελάχιστα στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής” υπογραμμίζεται στην έκθεση της Christian Aid.
