Η Άγκελα Μέρκελ γεννήθηκε το 1954 στο Αμβούργο της τότε Δυτικής Γερμανίας, ως Άγκελα Δωροθέα Κάσνερ. Μωρό ακόμη πέρασε στην Ανατολική Γερμανία, καθώς η οικογένειά της ακολούθησε τον πάστορα πατέρα στη θέση που τον διόρισε η λουθηρανική εκκλησία, στην μικρή πόλη του Πέρλεμπεργκ.
Σπούδασε Κβαντική Χημεία στη Λειψία όπου και πήρε διδακτορικό το 1986. Ήδη σε αυτό το διάστημα είχε προλάβει να παντρευτεί το 1977 και να χωρίσει το 1982 με τον συμφοιτητή της Ούλριχ Μέρκελ, κρατώντας ωστόσο το όνομά του για το υπόλοιπο της ζωής της.
Ήδη από το 1981 είχε γνωρίσει τον μετέπειτα και μέχρι σήμερα σύζυγό της, Γιόακιμ Σάουερ, επίσης κβαντικό χημικό με τον οποίο παντρεύτηκε το 1998. Η ίδια δεν έχει παιδιά από κανέναν από τους δύο γάμους. Ο «πρώτος κύριος» της Γερμανίας, σύζυγός της Γιόακιμ Σάουερ, εκτός της εκτενούς ακαδημαϊκής του καριέρας στην κβαντική χημεία και σε συναφή αντικείμενα, είναι μέλος του επταμελούς συμβουλίου του ιδρύματος Friede Springer. Η Φρίντα Σπρίνγκερ είναι μεγαλοεκδότης και κύριος μέτοχος του κολοσσού Axel Springer SE που άφησε πίσω της ο σύζυγός της. Μεταξύ άλλων ελέγχει την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εφημερίδα, το γερμανικό ταμπλόιντ της Bild.
Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου βρέθηκε πρόσκαιρα στην θέση της αναπληρώτριας εκπροσώπου Τύπου της κυβέρνησης του Λόταρ Ντε Μεζιέρ, τελευταίου πρωθυπουργού της Ανατολικής Γερμανίας πριν την ενοποίηση.
Ακολούθησε η εκλογή στο γερμανικό κοινοβούλιο εκπροσωπώντας το κρατίδιο του Μέκλενμπουργκ-Βορπόμερν. Αναδείχθηκε σε προστατευόμενη του τότε καγκελάριου Χέλμουτ Κολ και τοποθετήθηκε υπουργός Γυναικών και Νεολαίας το 1991. Ακολούθησε θητεία στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας το 1994.
Το 1998 το CDU ηττήθηκε στις εκλογές και η Μέρκελ εξελέγη γενική γραμματέας του κομματος. Δύο χρόνια αργότερα, το κόμμα βρέθηκε στη δίνη σκανδάλου κρυφών χρηματοδοτήσεων που «έκαψαν» τους δύο ισχυρούς άνδρες του κόμματος, τον Χέλμουτ Κολ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Στις εσωκομματικές εκλογές, η Μέρκελ κέρδισε το χρίσμα (όντας η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του κόμματος) για την προεδρία και ξεκίνησε η επί δύο δεκαετίες πορεία προς την κυριαρχία της στην γερμανική και ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Το 2005 κέρδισε οριακά τις πρόωρες εκλογές και τελικά ανέλαβε την καγκελαρία σε κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες (του Γκέρχαρτ Σρέντερ). Το 2009 οι Σοσιαλδημοκράτες πλήρωσαν αυτή την συνεργασία με νέες εκλογικές απώλειες, που έγιναν κέρδος για τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ. Η δεύτερη θητεία της στην καγκελαρία έγινε με κυβέρνηση συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους του Γκίντο Βεστερβελε. Το 2013 η Μέρκελ και το CDU συνέχισαν να ενισχύουν τις δυνάμεις τους χάνοντας οριακά την απόλυτη πλειοψηφία στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Αυτή την φορά επέστρεψαν σε κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες (του Πιρ Στάινμπρουκ), που τελικά «κόστισε» και στα δύο κόμματα. Οι εκλογές του 2017 έφεραν στο προσκήνιο την ακροδεξιά και το AfD και ανάγκασαν την Μέρκελ να συνεχίσει τις συνεργασίες με τους Σοσιαλδημοκράτες (του Μάρτιν Σουλτς). Τελικά, το 2018, συγκροτήθηκε νέα κυβερνητική συμμαχία Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, μετά από έξι μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων. Ακολούθως, η Μέρκελ αποχώρησε από την ηγεσία του κόμματος, κρατώντας την καγκελαρία ως το 2021 και τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Οι βασικές πολιτικές παρακαταθήκες της Μέρκελ στην Γερμανία σίγουρα κυριαρχούνται από τις επιλογές που έκανε κατά την προσφυγική κρίση του 2015-2016, ανοίγοντας τα γερμανικά σύνορα και την δυνατότητα αιτήματος ασύλου σε πρόσφυγες από την Συρία, ακόμη και αν είχαν περάσει πρώτα από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Αυτό οδήγησε στην άφιξη πάνω από 1 εκατομμυρίου ανθρώπων στην χώρα και μεταξύ άλλων προκάλεσε σοβαρές απώλειες των Χριστιανοδημοκρατών προς τα δεξιά του κόμματος και το AfD, αλλά και ενδοκομματικό «πόλεμο» με το «αδερφό» κόμμα της Βαυαρίας του Χορστ Ζεχόφερ.
Η έλευση της πανδημίας covid-19 το 2020, ωστόσο, την επανέφερε στο προσκήνιο ως ηγέτη της ΕΕ, σε μία περίοδο μάλιστα όπου η Βρετανία ήταν «στην έξοδο» και Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία αντιμετώπιζαν τεράστιο επιδημιολογικό πρόβλημα. Η Μέρκελ περιέγραψε την αντιμετώπιση της πανδημίας ως «το μεγαλύτερο τεστ από ιδρύσεώς της ΕΕ» και τόνισε ότι «τα κράτη μέλη πρέπει να δείξουν μεγαλύτερη αλληλεγγύη, ώστε η Ένωση να εξέλθει ισχυρότερη από την οικονομική κρίση» και ηγήθηκε της διαμόρφωσης του πακέτου ανοικοδόμησης που συγκροτήθηκε ως Ταμείο Ανάκαμψης.
Στη διεθνή πολιτική σκηνή, πέραν του καθοριστικού ρόλου που έπαιξε κατά την κρίση που ξέσπασε το 2008 και εξαπλώθηκε στον ευρωπαϊκό Νότο και όχι μόνο, εστίασε στην ενίσχυση της συνεργασίας στην Ευρώπη και των εμπορικών συμφωνιών διεθνώς. Οι σχέσεις της με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήταν καλές τόσο επί προεδρίας Τζ. Μπους του νεότερου όσο και επί Μπαράκ Ομπάμα (ο οποίος την έχει χαρακτηρίσει τότε την στενότερη διεθνή συνεργάτη του).
Με την εκλογή Τραμπ το σκηνικό ανατράπηκε άρδην και η Μέρκελ δεν είχε πρόβλημα να δηλώσει ευθέως μετά τη σύνοδο των G7 και του ΝΑΤΟ το 2017 ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ο αξιόπιστος συνεργάτης από τον οποίο εξαρτάτο στο παρελθόν η Ευρώπη. Σε προεκλογική της ομιλία είχε πει πως «Πρέπει να το ξέρουμε, πρέπει να πολεμήσουμε μόνοι για το δικό μας μέλλον και την μοίρα μας ως Ευρωπαίοι».
Αντίθετα, έχει καταφέρει να διατηρήσει τις λεπτές ισορροπίες τόσο με την Κίνα, με την οποία η γερμανική βιομηχανία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, όσο και με την Ρωσία που παρέχει το φυσικό αέριο που απαιτεί η εγχώρια παραγωγή, ξεπερνώντας σειρά από «σκοπέλους», από την προσάρτηση της Κριμαίας μέχρι τα θέματα ανθρωπίνων δικαωμάτων και τα στρατόπεδα εργασίας των Ουιγούρων.
Δεν απέφυγε ωστόσο στην πορεία της ως καγκελάριος και μερικά σοβαρά «στραβοπατήματα».
Ο όρος του alternativlos δηλαδή «χωρίς εναλλακτική» που χρησιμοποίησε πολύ συχνά στην αρχή της θητείας της την στοχοποίησε τόσο λόγω του αντιδημοκρατικού του περιεχομένου όσο και για τους προφανείς συσχετισμούς με το διάσημο σλόγκαν της Θάτσερ «There Is No Alternative» και την συντομογραφία του, ΤΙΝΑ. Το 2010 ανακηρύχθηκε η «μη λέξη» της χρονιάς στη Γερμανία. Η «απάντηση» φαίνεται ότι ήταν, εσκεμμένα ή τυχαία, η δραματική ενίσχυση της ακροδεξιάς υπό την «Εναλλακτική για την Γερμανία» (Alternative für Deutschland - AfD).
Πολύ σκληρή κριτική δέχθηκε επίσης και για την προσωπική εμπλοκή της στην βράβευση του Δανού σκιτσογράφου Κουρτ Βέστεργαρντ που με τα σκίτσα του προκάλεσε οργή στον μουσουλμανικό κόσμο για απεικονίσεις του Μωάμεθ.
Η τεράστια τουρκική ομογένεια στη Γερμανία αποτελεί μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων για το συντηρητικό CDU και η Μέρκελ είχε φτάσει να δηλώσει το 2015 ότι «το Ισλάμ είναι μέρος της Γερμανίας» κατά την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Ακολούθησε σκληρή κριτική τόσο εσωκομματικά και σε επίπεδο συγκυβέρνησης όσο και ευρύτερα, αλλά η δήλωση αυτη πιθανώς τροφοδότησε περισσότερο τις απώλειες του κόμματος προς την ακροδεξιά.
Επί προεδρίας Ομπάμα στις ΗΠΑ, επίσης, όταν -μεταξύ πολλών άλλων- για πρώτη φορά εκτελέστηκε με drone εκτός συνόρων Αμερικανός πολίτης χωρίς δίκη, η Μέρκελ σταθερά στήριξε τις πρακτικές των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Ειδικά η δήλωσή της, εν μέσω των αποκαλύψεων Σνόουντεν για την έκταση των παρακολουθήσεων, ότι «το διαδίκτυο είναι για όλους μας αχαρτογράφητη περιοχή» προκάλεσε τεράστιο κύμα επικρίσεων και σατιρικών απεικονίσεων, memes κτλ. εναντίον της. Αντίθετα, όταν έγινε γνωστό ότι η NSA παρακολουθούσε και το δικό της τηλέφωνο, την παρομοίασε με την ανατολικογερμανική Stasi.
