Νέες έρευνες πραγματοποιούνται σε πανεπιστήμια όλου του κόσμου ενισχύοντας την πεποίθηση ότι το σκάκι ενισχύει την μαθησιακή ικανότητα και βοηθάει την εμπέδωση των μαθηματικών. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι παιδιά του Δημοτικού που παίζουν σκάκι, έχοντας αποκτήσει γνώσεις και εμπειρία κυρίως μέσα από σκακιστικά σωματεία, θα έχουν υψηλότερους βαθμούς στα μαθηματικά όταν πάνε στο Γυμνάσιο. Τα οφέλη του σκακιού αποδείχθηκαν με ιδιαίτερα εμφαντικό τρόπο στην Ισπανία, όπου, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Προγράμματος Αξιολόγησης Μαθητών (PISA), οι νεαροί Ισπανοί υστερούσαν στα μαθηματικά έναντι του μέσου Ευρωπαίου μαθητή. Έγιναν διάφορα πειράματα, όπως αντικατάσταση μίας εκπαιδευτικής ώρας μαθηματικών με αντίστοιχη σκακιού, και τα αποτελέσματα έγιναν γρήγορα ορατά.
Το σκάκι ως παιχνίδι και τα μαθηματικά ως ακαδημαϊκός κλάδος αλληλοεπιδρούν. Διεγείρουν την ανάπτυξη της λογικής σκέψης, τη δημιουργικότητα, τη μνήμη, τη συγκέντρωση, τη λήψη αποφάσεων, τη διαίσθηση και βοηθούν στην επίλυση προβλημάτων. Ενισχύεται η υγιής ανταγωνιστικότητα, η ανοχή στην απογοήτευση, η ορθή κατανομή χρόνου σκέψης και η πολύτιμη διδαχή από τα λάθη. Επιπλέον το σκάκι διδάσκει υπομονή, πειθαρχία, αυτοέλεγχο και κοινωνική συμπεριφορά: οι αντίπαλοι ανταλλάσσουν χειραψία πριν και μετά την παρτίδα, δεν κάνουν θόρυβο, δεν ενοχλούν τους άλλους και, μετά τη λήξη, σχολιάζουν την παρτίδα εντοπίζοντας σφάλματα και χαμένες ευκαιρίες. Οι ικανότητες που αποκτώνται μέσω του σκακιού μπορούν να μεταφερθούν σε άλλους τομείς.
Οι μελέτες δείχνουν ότι το σκάκι, μέσω της διαμόρφωσης στρατηγικών, είναι χρήσιμο για την εκτίμηση και τον υπολογισμό των κινδύνων. Μιλώντας καθαρά σκακιστικά, πολλές όμορφες παρτίδες έχουν ξεκινήσει με «γκαμπί», δηλαδή θυσία υλικού. Αν ο παίκτης υπολογίσει σωστά, θα αποκτήσει πρωτοβουλία, θα δημιουργήσει επίθεση και θα φτάσει στη νίκη. Αν υπολογίσει λάθος, θα μειονεκτεί σε υλικό και το πιθανότερο είναι να χάσει. Δηλαδή, το σκάκι δεν κάνει το παιδί ανέμελα ριψοκίνδυνο, αλλά τολμηρό με βάση τη λογική!
Με αυτά τα δεδομένα, ευνόητο είναι ότι τα τελευταία χρόνια το σκάκι έχει προωθηθεί ως πολύτιμο εκπαιδευτικό εργαλείο από κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει συστήσει στα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν το πρόγραμμα «Σκάκι στο σχολείο». Σε ορισμένες χώρες το σκάκι διδάσκεται ως υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία.
Σημαντικά βήματα γίνονται και στη χώρα μας. Ύστερα από κοινοβουλευτική παρέμβαση – Ερώτηση 25 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τον Οκτώβριο 2021, με πρωτοβουλία του βουλευτή Ηρακλείου και σκακιστή Χάρη Μαμουλάκη, το Υπουργείο Παιδείας δέχθηκε να ενταχθεί το σκάκι στις θεματικές ενότητες των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), ενέκρινε την πρόταση που κατέθεσε η ΕΣΟ για το Σχολικό Σκάκι. Το 1ο πρόγραμμα με κωδικό 553 έχει τίτλο «Σκάκι και φαντασία» και αφορά μαθητές και μαθήτριες Νηπιαγωγείου, Α΄ και Β΄ Δημοτικού. Το 2ο έχει κωδικό 552 με τίτλο «Σκάκι, ένα παιχνίδι στρατηγικής και Μαθηματικών, ένα παιχνίδι για όλους!» και αφορά μαθητές και μαθήτριες των Δ΄, Ε΄ και Στ΄ τάξεων του Δημοτικού σχολείου. Τα εγκεκριμένα προγράμματα ανακοινώθηκαν στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ: bitlylinks.com/rID95O-GT και bitlylinks.com/mOCAWSjy4. Τα προγράμματα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων των αντίστοιχων τάξεων.
Κινδυνεύουν με διαγραφή 97 σκακιστικά σωματεία
Είναι γεγονός ότι παντού, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, οι περισσότεροι και οι καλύτεροι σκακιστές έχουν βγει μέσα από σκακιστικά σωματεία. Εκεί έμαθαν σκάκι, αντιμετώπισαν τους πρώτους αντιπάλους, ένιωσαν τη χαρά να εκπροσωπήσουν την ομάδα τους και, κυρίως, βρέθηκαν στον ίδιο χώρο με μεγαλύτερης ηλικίας παίκτες, τους οποίους θαύμαζαν και πάσχιζαν να τους μοιάσουν. Το σκακιστικό κύτταρο, ο σύλλογος, έχει συμβάλει όσο κανείς άλλος στην ανάπτυξη και στη διάδοση του σκακιού στη χώρα μας. Από τα σωματεία ξεπετάγονται κάθε χρόνο εκατοντάδες νέοι παίκτες που αγωνίζονται στους μαζικούς Πανελλήνιους Μαθητικούς. Έχει προκληθεί, λοιπόν, μεγάλη ανησυχία από την επαπειλούμενη διαγραφή 97 σκακιστικών συλλόγων σε όλη την Ελλάδα με αιτιολογικό τη μη έγκαιρη εγγραφή τους στο Μητρώο Αθλητικών Σωματείων της ΓΓΑ. Απειλούνται με διαγραφή σωματεία με ξεχωριστή δραστηριότητα σε έναν ή περισσότερους ιδιαίτερης αξίας τομείς, όπως τα μαθήματα σε παιδιά, η ενσωμάτωση προσφύγων σε σκακιστικές εκδηλώσεις, η ισότιμη συμμετοχή τυφλών σκακιστών και σκακιστριών σε αγώνες, η διοργάνωση διεθνών τουρνουά παγκόσμιας εμβέλειας, η πραγματοποίηση μαζικών μαθητικών συναντήσεων, η συμμετοχή σε διεθνείς διαδικτυακούς αγώνες, η διεξαγωγή εσωτερικών πρωταθλημάτων και η διάδοση του σκακιού σε απομονωμένα χωριά.
Η ΓΓΑ τοποθετεί αυθαίρετα τον πήχη της διαγραφής όχι με κριτήριο την αγωνιστική δράση, την οργανωτική ικανότητα, την αξιολόγηση των μεθόδων διδασκαλίας ή την αποτελεσματικότητα της διάδοσης του κορυφαίου πνευματικού αθλήματος, αλλά με κριτήριο την ανταπόκριση σε μία άχαρη και κατά πολλούς ανούσια διαδικασία της έγκαιρης εγγραφής στο Μητρώο (που εδώ και έξι μήνες δεν δέχεται εγγραφές!).
Από αυτή την πολιτική θα πληγεί ανεπανόρθωτα το Αιγαίο δεδομένου ότι απειλούνται με διαγραφή τα 9 από τα 14 υπάρχοντα σκακιστικά σωματεία. Θα χαθούν σχεδόν τα δύο τρίτα από το σκακιστικό δυναμικό του Αρχιπελάγους. Σε ορισμένες περιοχές οι απώλειες θα είναι πολύ μεγάλες: Θα χαθούν το 100% από τις Κυκλάδες, το 100% από την Π.Ε. Σάμου και το 66% από τα Δωδεκάνησα.
Τα σκακιστικά σωματεία ζητούν μέτρα απολύτως υλοποιήσιμα: να ανοίξει άμεσα η πλατφόρμα εγγραφής στο Μητρώο και να δοθεί παράταση δικαιώματος υποβολής δικαιολογητικών ώστε να αποφευχθούν οι διαγραφές. Κανείς δεν θέλει να πιστέψει ότι η ΓΓΑ επιθυμεί να στερήσει από τα παιδιά μια δημιουργική απασχόληση και να τα εμποδίσει να αποκτήσουν δεξιότητες που θα φανούν χρήσιμες στη ζωή τους.
Ματ σε 2 κινήσεις
Εύκολο πρόβλημα από τον Διεθνή Παράλληλο Διαγωνισμό Λύσης Προβλημάτων (σύνθεση του Widlert). Θέση διαγράμματος. Λευκά: Ρη2, Βη1, Πα7, Μαύρα: Ρε8, Πθ8, Ση4, θ7. Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, υψηλές θέσεις καταλαμβάνουν οι Νίκος Σιδηρόπουλος, Παναγιώτης Κονιδάρης και Νίκος Μενδρινός (https://solving.matplus.net/isca).
Λύση: 1.Ββ1! Απειλεί 2.Ββ8 ματ. Αν 1...0-0 2. Βxθ7 ματ.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Σήμερα ολοκληρώνεται στο Βάικ άαν Ζέι της Ολλανδίας το ισχυρό Tata Steel Masters. Μετά τον 9ο γύρο ισοβαθμούσαν στην κορυφή ο Γκίρι και οι νεαροί Αμπντουσατόροβ, Πραγκνανάντα και Γκούκες με 5,5 βαθμούς. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής Ντινγκ Λίρεν ήταν κάτω από τη μέση του βαθμολογικού πίνακα με 4 (https://tatasteelchess.com/).
Με δύο νίκες και δύο ισοπαλίες άρχισε τους αγώνες της στη γερμανική Μπουντεσλίγκα η Σταυρούλα Τσολακίδου. Η κορυφαία Ελληνίδα σκακίστρια θα αγωνιστεί από 24 έως 31/3 στο Fagernes Chess International της Νορβηγίας και από 18 έως 30/4 στο Πανευρωπαϊκό Γυναικών που θα φιλοξενηθεί στη Ρόδο.
Το πολύ δυνατό Norway Chess θα γίνει στο Σταβάνγκερ από 27/5 έως 7/6 με εκλεκτούς προσκεκλημένους τους Κάρλσεν, Καρουάνα, Νακαμούρα, Ντινγκ Λίρεν, Φιρούζια, Πραγκνανάντα. Η διοργάνωση θα εμπλουτιστεί και με τουρνουά γυναικών: Τζου Βεντζούν, Κόνερου, Λέι Τινγκζί, Α. Μουζιτσούκ, Βαϊσάλι, Κράμλινγκ.
Ο Σπύρος Ιλαντζής αγωνίστηκε στο τουρνουά βετεράνων του Μάριενμπαντ, στην πόλη Μαριάνσκε Λάζνε της Τσεχίας, και ισοβάθμησε στη δεύτερη θέση με 7 βαθμούς σε 9 παρτίδες (απόδοση 2166, κέρδος 55,6 μονάδες ΕΛΟ).
Τα σκορ του πρώτου γύρου στον ΠΟΑ Αττικής: Ακαδημία Ν. Ψυχικού-ΕΣΠ Μαχητές 5-5, Σ.Ο. Χαλανδρίου-ΑΠΟ Κότινος 7,5-2,5, Πανελλήνιος Γ.Σ.-Α.Ο. Τρεις Αστέρες 5,5-4,5, ΣΟΝ Φιλαδέλφειας-Φ.Ο. Ελληνικού 7,5-2,5, ΣΑΣ Κορωπίου-Α.Ο. Κηφισιάς 7,5-2,5 (ελεύθερος ο Α.Ο. Πεύκης). Το σημερινό πρόγραμμα του δεύτερου γύρου (ώρα έναρξης 10.30 π.μ.): Πανελλήνιος Γ.Σ.-Σ.Ο. Χαλανδρίου, Α.Ο. Πεύκης-ΣΟΝ Φιλαδέλφειας, ΕΣΠ Μαχητές-ΣΑΣ Κορωπίου, Α.Ο. Τρεις Αστέρες-Ακαδημία Ν. Ψυχικού, Α.Ο. Κηφισιάς-ΑΠΟ Κότινος (ελεύθερος ο Φ.Ο. Ελληνικού).
Η ΕΣΟ ενημερώνει ενώσεις και σωματεία για τη νέα ΚΥΑ 119899/13-12-2023, με την οποία καθορίζονται οι υπόχρεοι σε χρήση POS (www.chessfed.gr/).
