Ενόψει της σημερινής (19/1/2020) διάσκεψης του Βερολίνου για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση της Λιβύης, που πραγματοποιείται χωρίς τη συμμετοχή της Ελλάδας, ο Σωτήρης Ρούσσος αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου συζητά με τους δημοσιογράφους Ντίνα Μπατζιά και Στρατή Αγγελή και αναλύει την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση στη Λιβύη, τον ρόλο και την επιρροή των μεγάλων δυνάμεων στην Λιβύη, τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Ερντογάν στην περιοχή, την απουσία της Ελλάδας από την διάσκεψη του Βερολίνου και την επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα.
Ο κ. Ρούσσος επισημαίνει πως η κάθοδος της Ρωσίας και της Τουρκίας στη Λιβύη, και το ενδιαφέρον άλλων ευρωπαϊκών χωρών κυρίως ως προς το μεταναστευτικό, έκαναν την Λιβύη πάλι κορυφαίο γεγονός, γιατί θέλουν αυτή τη στιγμή μία αναδιανομή ισχύος.
Οι Ρώσοι και οι Τούρκοι να εξαπλώσουν την επιρροή τους και οι ευρωπαίοι να βρουν τρόπο να χρησιμοποιήσουν ξανά τη Λιβύη ως αποτελεσματικό ανάχωμα για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, όπως το έκανε ο Καντάφι. Για το ποιος δηλαδή θα έχει την εξουσία στη Λιβύη κι αν αυτός που θα την έχει, θα μπορεί να κάνει δύο πράγματα, αφενός να σταματήσει το μεταναστευτικό ρεύμα και δεύτερον πως θα διανείμει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Λιβύης.
Για τις συμφωνίες Τουρκίας-κυβέρνησης της Τρίπολης, ο κ. Ρούσσος λέει πως δεν δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα, όσο η πολιτική, στρατιωτική και οικονομική στήριξη της κυβέρνησης Σάρατζ,και δεν είναι θέμα ΑΟΖ αλλά ένα γενικότερο ζήτημα που βάζει η Τουρκία ότι θέλει να γίνει περιφερειακός ηγεμόνας στην περιοχή κι οτιδήποτε γίνεται την ανατολική Μεσόγειο να έχει την έγκρισή της. Η Τουρκία βρήκε τον αδύναμο κρίκο που λέγεται Σάρατζ, ο οποίος έψαχνε ένα στήριγμα και το βρήκε στην Τουρκία. Ο Σάρατζ εξαρτάται από την Τουρκία, εμείς εξαρτώμαστε από τον Χάφταρ, τονίζει.
Για την απουσία της Ελλάδας από τη διάσκεψη του Βερολίνου, θεωρεί πως δεν είχε λόγο να συμμετέχει. «Για να είσαι εκεί, σήμαινε ότι είτε θα στήριζες στρατιωτικά, είτε οικονομικά, θα είχες δηλαδή μία ανάμειξη. Η συμμετοχή λόγω των αντιρρήσεων στη συμφωνία Λιβύης - Τουρκίας για την ΑΟΖ είναι ένα ζήτημα που έπεται, τώρα είναι η ειρήνευση και η σταθερότητα».
Για το βέτο που είπε ο πρωθυπουργός, ο κ. Ρούσσος είπε ότι δεν τίθεται θέμα βέτο, είναι ακατανόητο και δεν έχει ουσία το ελληνικό βέτο. Αν όλοι οι συμμετέχοντες και κυρίως τα αντιμαχόμενα μέρη συμφωνήσουν, που θα βάλει βέτο η Ελλάδα; αναρωτήθηκε.
Για την επίσκεψη Χάφταρ, ο καθηγητής ανέφερε πως «εγώ δεν θα επέλεγα να συναντηθεί με ολόκληρο πρωθυπουργό», σημειώνοντας πως «το θέμα δεν είναι αν οι αμερικανοί μας συμβούλευσαν να τον δούμε ή αν τον στηρίζουν, αλλά να δούμε ποιος εξαρτάται από αυτόν. Η κυβέρνηση της Τρίπολης εξαρτάται από την Τουρκία, αλλά ο Χάφταρ δεν εξαρτάται από μας. Εχει τη Γαλλία , τη Ρωσία. Εμείς δεν συμμετέχουμε καν στο Βερολίνο.
Ο Χάφταρ παραπονέθηκε γιατί δεν είναι η Ελλάδα, κι είναι σα να τον στέλνουμε να μας εκπροσωπήσει, κι όχι εμείς να πάμε για να εξυπηρετήσουμε τον Χάφταρ. Το σημαντικό είναι ποιος εξαρτάται από ποιον κι εμένα δε μου δημιουργεί ασφάλεια. Αν είχαμε μία πιο χαμηλόφωνη κι ενεργητικότερη πολιτική , ο Έλληνας θα αισθανόταν ασφαλέστερος. Δημιουργούμε μεγάλες προσδοκίες, οι οποίες από καμία οπτική γωνία δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν κι αυτό δημιουργεί όχι ανασφάλεια, αλλά αίσθημα ανασφάλειας.»
Έκανε λόγο για τις σημαντικές πρωτοβουλίες της προηγούμενης κυβέρνησης, στην Ανατ. Μεσόγειο, τις Διεθνείς Συναντήσεις της Ρόδου και την πρωτοβουλία για τον θρησκευτικό πλουραλισμό στην Μέση Ανατολή. Αυτά τα δύο μετά την αποχώρηση του Νίκου Κοτζιά από το υπουργείο, πήραν το δρόμο της λήθης.. Μέσα από το χτίσιμο τέτοιων πρωτοβουλιών ίσως μπορούσαμε να συμμετέχουμε στο Βερολίνο.
Χώρες όπως η Ελλάδα δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν κινήσεις στήριξης του ενός εναντίον του άλλου (Αλ Σάρατζ - Χαφτάρ) και γενικότερα χώρα που δεν μπορεί να βοηθήσει αποφασιστικά, στρατιωτικά ή οικονομικά ένα από τα δύο μέρη, δεν μπορεί να κάνει τέτοιου είδους πολιτικές.
Οι χώρες όμως όπως η Ελλάδα, μπορούν να κάνουν διαμεσολαβήσεις, να έχουν καλές σχέσεις και να συζητούν και με τους δύο, να υπάρχει εδώ και καιρό πρέσβης στην Τρίπολη. Να μην είναι η Ελλάδα μέρος της σύγκρουσης, αλλά μέρος της ειρηνικής λύσης, γιατί θα έχουμε κάνει πριν τις διαμεσολαβητικές προσπάθειες και γιατί θα έχουμε χτίσει πριν πρωτοβουλίες όπως αυτές που προανέφερα (ΣΣ του κ. Κοτζιά).
