Live τώρα    
14°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
10.3°C16.2°C
2 BF 64%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
8.1°C13.2°C
2 BF 63%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
10.0°C13.8°C
1 BF 74%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
13.3°C14.8°C
2 BF 84%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
9 °C
8.9°C11.2°C
0 BF 87%
Κολομβία / Διαβάζοντας τον Μποτερισμό στον Πεδρίτο και το Μαντολίνο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κολομβία / Διαβάζοντας τον Μποτερισμό στον Πεδρίτο και το Μαντολίνο

Το αίθριο "patio" του Μουσείου Μποτέρο της Μπογκοτά. Φωτογραφίες: Θάνος Παναγόπουλος

1957. Ο εικοσιπεντάχρονος Φερνάντο Μποτέρο ξαναζωγραφίζει το μαντολίνο που είχε απεικονίσει πέρυσι σε νεκρή φύση στην Πόλη του Μεξικού. Από τα δεκαέξι του, όταν ο πρωτοσυμμετέσχε σε έκθεση, οι επιρροές του ήταν σαφείς. Προκολομβιανή και αποικιακή τέχνη και πολιτικές τοιχογραφίες των Μεξικανών μουραλίστας Διέγο Ριβέρα και Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο. Και, στη συνέχεια, Φρανθίσκο Γκόγια και Διέγο Βελάσκεθ, των οποίων τα έργα αντέγραφε στο Πράδο που επισκεπτόταν ως σπουδαστής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Σαν Φερνάντο της Μαδρίτης πουλώντας αντίγραφα σε τουρίστες.

Πέρυσι ξεκίνησε μια στροφή υφολογικά μακριά από τα πρότυπά του, περιλαμβανομένων των Ιταλών ζωγράφων του 13ου και 14ου αιώνα, του Ρούμπενς, του Σεζάν και άλλων, εισαγάγοντας το πρωτοποριακό ύφος που θα γίνει γνωστό ως Μποτερίσμο. Το χαρακτηρίζουν ομοιογενείς επιφάνειες, απουσία ανεξάρτητων πινελιών, κοκκινωποί τόνοι, κιμωλία και λευκό ακρυλικό για τα φωτεινά μέρη, και, κυρίως, αλλοιωμένες αναλογίες με μεγεθυμένα καμπυλωτά σχήματα εν είδει χιουμοριστικού πολιτικού σχολιασμού. Δουλεύοντας το περυσινό μαντολίνο, τοποθετεί στη θέση του ηχείου μια μικρή κουκίδα. Αυτό και μόνο αρκεί για να δείχνει το μαντολίνο τεράστιο. Πλέον, ο Μποτέρο θα πειραματίζεται με μεγέθη και αναλογίες καθιερώνοντας ένα στυλ παγκοσμίως αναγνωρίσιμο. Ξαναζωγραφίζοντας φέτος το ίδιο μαντολίνο υπό το τίτλο "Μαντολίνα σόμπρε ούνα σίγια", "Μαντολίνο σε καρέκλα", επιβάλλει τις φανταστικές αναλογίες ως σήμα κατατεθέν του Μποτερισμού.

"Μαντολίνο πάνω σε μια καρέκλα" (1957), Φωτογραφίες: Θάνος Παναγόπουλος

1974. Ισπανία. Ο Μποτέρο έχει 4 γιους. Από την πρώτη του σύζυγο Γκλόρια Σέα, τον δεκαοκτάχρονο Φερνάντο Μποτέρο Σέα, υπουργό Άμυνας το 1994 της Κολομβίας, τη Λίνα Μποτέρο Σέα και τον Χουάν Κάρλος Μποτέρο Σέα. Από δε την Κεκίλια Σαμπράνο, με την οποία συμβιώνει επί δεκαετία, τον Πέδρο Μποτέρο Σαμπράνο. Ο τετράχρονος Πεδρίτο σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα, όπου τραυματίζεται ο ζωγράφος και ακρωτηριάζεται μερικώς το μικρό δάκτυλο του δεξιού χεριού του, που θα κινεί πλέον δύσκολα. Το πλήγμα για τον Μποτέρο είναι ισχυρό. Ο μικρός Πέδρο ήταν γι’ αυτόν πηγή χαράς και έμπνευσης, μοντέλο του για επαναλαμβανόμενα πορτραίτα με το ίδιο μοτίβο, καβάλα σε ξύλινο παιδικό άλογο.

2006. Μπογκοτά. Η επίσκεψη στην κολομβιανή πρωτεύουσα θα έμενε ανολοκλήρωτη χωρίς επίσκεψη στο ιδρυθέν προ εξαετίας Μουσείο Μποτέρο στην Μπάνκο ντε λα Ρεπούμπλικα ντε λα Κολόμπια. Το κτήριο της Κάγιε 11, στο κέντρο της Καντελαρία, της παλαιάς πόλης, με υπέροχο αίθριο με κιονοστοιχίες, κήπο και σιντριβάνια, φιλοξενεί 123 έργα Μποτέρο, δωρεά του ιδίου και 85 άλλων καλλιτεχνών της συλλογής του, όπως Πικάσο, Μονέ, Ματίς και Κλιμτ.

«Ατραξιόν» του μουσείου είναι η παρωδία της Μόνα Λίζα του 1978 και η χαρούμενη Παρέχα Μπαϊλάντο, το «Χορευτικό Ζευγάρι» του 1987. Εξαρχής όμως μου τραβά το ενδιαφέρον η ελαιογραφία «Μαντολίνο σε καρέκλα» του 1957 που εγκαινίασε την συλλογή του μουσείου και καθιέρωσε τον Μποτερισμό. Μια ροζ επικαλυμμένη καρέκλα συνδυάζεται με έναν τοίχο ομοιόχρωμο στα αριστερά και σαν μπλε κάθετη λωρίδα στα δεξιά. Στην καρέκλα, γεωμετρικά κομμάτια σάρκας συνθέτουν την ταπετσαρία όπου είναι ακουμπισμένο ένα μαντολίνο με τέτοιο όγκο που να προσελκύει αμέσως την προσοχή. Κάτω από την καρέκλα βρίσκεται ένα μαύρο κλαρινέτο και δίπλα φαίνεται να επιπλέει ένα πράσινο μήλο.

"Πέδρο" (1974). Ελαιογραφία σε καμβά. Φωτογραφίες: Θάνος Παναγόπουλος

Ενδιαφέρων μου φαίνεται και ο «Πέδρο πάνω σε άλογο». Ο αδικοχαμένος Πεδρίτο, κεντρικό πρόσωπο πολλών πινάκων και γλυπτών του Μποτέρο, σε θέμα που θυμίζει πανίσχυρους ιππείς. Σαν τα έφιππα αγάλματα του 175 μ.Χ. με τον Μάρκο Αυρήλιο στο Μουσείο του Καπιτωλίνου ή του Καρόλου Ε' της Ισπανίας, το "Καμπαγίτο" του 1803 στην Πόλη του Μεξικού ή ακόμη πίνακες σαν τον "Διαβαίνοντα τις Άλπεις Ναπολέοντα" του Ζακ-Λουί Νταβίντ.

Αναχωρώντας, αισθάνομαι την ικανοποίηση που μέσα από αυτούς τους δύο πίνακες μπόρεσα να καταλάβω καλύτερα έναν από τους πιο αναγνωρίσιμους καλλιτέχνες 20ού και 21ου αιώνα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL