Οπως έγινε γνωστό, την περασμένη εβδομάδα δεκάδες διαδηλωτές εμπόδισαν την εκδήλωση στην οποία θα μιλούσε, μεταξύ άλλων, ο συγγραφέας Οντέντ Βολκστάιν για τη νέα γενιά των Ισραηλινών λογοτεχνών. Το γεγονός προκάλεσε πολλά σχόλια, με μια μερίδα κόσμου να κάνει λόγο για πολιτικές ατζέντες που φιμώνουν τα πολιτιστικά δρώμενα και τη συντριπτική πλειονότητα να υποστηρίζει πως η αντίδραση στη μιλιταριστική πολιτική του Ισραήλ πρέπει να γίνεται αισθητή με κάθε ευκαιρία, όπως επίσης πως δεν μπορούμε να παραβλέπουμε ότι ο πόλεμος του ισραηλινού IDF με τον στρατό της Χαμάς έχει αφήσει μια ερειπωμένη γη, δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και πολύ περισσότερους άστεγους Παλαιστίνιους, που πλέον λιμοκτονούν εξαιτίας του ασφυκτικού ελέγχου των συνόρων.
Αντιπολεμική διαμαρτυρία
Οι επικριτές της παρέμβασης έκαναν λόγο για αντισημιτισμό, παραβλέποντας -βέβαια- ότι στον ίδιο χώρο βιβλίου πραγματοποιήθηκε χωρίς αντίδραση μια εκδήλωση με τον Ισραηλινό συγγραφέα Αβισάι Νιρ Κοέν, ενώ όλες τις μέρες λειτουργούσε ανενόχλητα το περίπτερο με το όνομα «Books from Israel». Η απάντηση στο επιχείρημα περί αντισημιτισμού έρχεται από την Πανελλήνια Ένωση Εκδοτών -που είχε εκφράσει έγκαιρα τις αμφιβολίες της-, η οποία δήλωσε: «Η αντίδρασή μας δεν στρέφεται κατά του λαού του Ισραήλ, των συγγραφέων και του βιβλίου, τη συνεισφορά των οποίων στα γράμματα και στον Πολιτισμό αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε, αλλά κατά της ισραηλινής κυβέρνησης και της εδώ εκπροσώπου της, της πρεσβείας». Κείμενο διαμαρτυρίας υπέγραψαν και πολλοί εκδοτικοί οίκοι που συμμετείχαν στην έκθεση. Επομένως, η παρεμβατική διαμαρτυρία ήταν αντιπολεμική και στόχευε απευθείας στην πρεσβεία και στη στρατηγική της κυβέρνησης του Νετανιάχου.
Μια σειρά από ανάλογα περιστατικά τροφοδοτούν εκ νέου την αέναη ιδεολογική διαμάχη γύρω από την αποπολιτικοποίηση του Πολιτισμού ή την πολιτικοποίηση των χώρων Τέχνης. Δεν είναι μόνο η μικρού βεληνεκούς αντίδραση στην έκθεση στη Θεσσαλονίκη ή η ηχηρή παγκοσμίως ανοιχτή επιστολή από σύσσωμη την κινηματογραφική κοινότητα (τη συνυπογράφουν και ο Κώστας Γαβράς και ο Γιώργος Λάνθιμος) που καταδικάζει τη δολοφονία της 25χρονης Φατίμα Χασούνα και τη βαρβαρότητα στη Γάζα: ένας Ισραηλινός πύραυλος σκότωσε την Παλαιστίνια πολεμική φωτορεπόρτερ λίγο μετά την ανακοίνωση της προβολής ενός ντοκιμαντέρ για την ίδια στο Φεστιβάλ των Καννών που διεξάγεται αυτές τις μέρες.
Κατά της βαρβαρότητας
Υπό αυτές τις συνθήκες, με τις εμπόλεμες ζώνες να είναι σε αναβρασμό, οι απολίτικοι υπερασπιστές της υποτιθέμενης ελεύθερης και ανεμπόδιστης έκφρασης δείχνουν εκτός πραγματικότητας. Από την άλλη, οι τρόποι που θα προβληθεί και το πώς θα κοινοποιηθεί ένα ανθρωπιστικό ή αντιπολεμικό αίτημα και οι στόχοι δράσεων που θα λειτουργήσουν ως σύμβολα για να αναδειχθεί μια κοινωνική πληγή που χρειάζεται επούλωση οφείλουν να μπουν στο τραπέζι και να εξεταστούν χωρίς την εύκολη απάντηση της σωστής και της λάθος πλευράς της Ιστορίας. Η διάκριση των στόχων όπως της πρεσβείας-εκπροσώπου της εκάστοτε αμοραλιστικής κυβέρνησης των στρατιωτικών εγκλημάτων ή των αρχιτεκτόνων των φυλετικών καθάρσεων και των γενοκτονιών και της απλής οικίας ενός οποιουδήποτε Εβραίου δεν είναι τόσο αυτονόητη στις μάζες των διαδηλωτών και το τυφλό μίσος καλλιεργείται εύκολα. Άλλωστε, και οι φορείς της ηθικής και κοινωνικής ευαισθητοποίησης δύναται να ξεπεράσουν κατά καιρούς την κόκκινη γραμμή της εκδικητικής βίας και να πυροδοτήσουν ακόμη και αντιδημοκρατικές ενέργειες.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης δεν στόχευαν στην εβραϊκή πνευματικότητα και φυσικά η επιστολή των διακεκριμένων κινηματογραφιστών που δημοσιεύθηκε στη Libération και στο Variety δεν προέρχεται από κανένα αντισημιτικό μένος. Ο αντιπολεμικός ακτιβισμός για την ανείπωτη βαρβαρότητα, την παιδική θνησιμότητα και τα συντρίμμια στη Γάζα έχει πολιτικό πρόσημο και καίρια βαρύτητα όσο αντιτίθεται στη στρατηγική του Νετανιάχου και στην παντελώς απρόβλεπτων συνεπειών συμμαχία του με τον Τραμπ πάνω στην αιματηρή σκακιέρα των πολεμικών εχθροπραξιών στη Μέση Ανατολή που δείχνουν να μην έχουν τέλος.
