Ενα CD διαφορετικό από τα υπόλοιπα κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό. Όπως φαίνεται και από τον τίτλο του «Σκύλος στον δρόμο», έχει για θέμα του τα πιο αγαπητά -μαζί φυσικά με τις γάτες- στον άνθρωπο τετράποδα και, διαμέσου αυτών, όλα τα υπόλοιπα έμβια όντα του πλανήτη. Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης έγραψε τη μουσική για τους στίχους της Γιόλας Αργυροπούλου με τη σύμπραξη της Ιωάννας Εμμανουήλ που τους ερμηνεύει, ενώ συμμετέχουν ερμηνευτικά οι Γεράσιμος Ανδρεάτος, Ρεγγίνα Ευαγγελία Αποστολάκου και η Νεανική Χορωδία Αθηναϊκού Ωδείου. Συνομιλήσαμε με τον συνθέτη για το γιατί ο ίδιος και η υπόλοιπα ομάδα αποφάσισαν να δώσουν φωνή, και μάλιστα άδουσα, στους… σκύλους.
Ποια ήταν η μουσική διαδρομή, τόσο η δική σου όσο και της Ιωάννας Εμμανουήλ, μέχρι τον πρώτο σας δίσκο;
H μουσική διαδρομή πάντα είναι γεμάτη από μελέτη και άγχος, αλλά και όμορφες στιγμές. Το ίδιο και η δική μας. Είμαι καθηγητής Βιολιού, μέλος των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ και πιανίστας, ενώ η Ιωάννα είναι καθηγήτρια Σύγχρονου Τραγουδιού στο Εθνικό Ωδείο με πλήθος συνεργασιών σε συναυλίες και παραστάσεις. Η πρώτη δισκογραφική εργασία μας, όμως, όντως είναι το «Σκύλος στον δρόμο».
Οι στίχοι της Γιόλας Αργυροπούλου ήταν η έμπνευση για τα τραγούδια ή είχατε συνθέσει τις μελωδίες και πάνω σε αυτές έγραψε τους στίχους;
Νομίζω πως καμία «έτοιμη» μουσική δεν θα μπορούσε να δώσει το συναίσθημα, π.χ., του στίχου «δεν κοιμήθηκες όλο το βράδυ / το προαίσθημα θα βγει σε κακό. / Πως η σύριγγα μοιάζει με χάδι / κι η αγάπη μυρίζει σκοτάδι σ’ ένα σπίτι στον ουρανό» για έναν σκύλο που του κάνουν ευθανασία επειδή δεν βρέθηκε οικογένεια να τον αναλάβει. Η Γιόλα περιγράφει εικόνες τόσο ζωντανές, ώστε έπρεπε η μουσική να γραφτεί μετά τους στίχους.
Είναι αυτό που λέμε concept album και πρέπει να ακούγεται καθ’ ολοκληρίαν, από την αρχή μέχρι το τέλος, έτσι δεν είναι;
Ακριβώς έτσι, ακόμα και η σειρά των τραγουδιών στο CD είναι σαν να απαντά το ένα στο άλλο. Σαν να είναι ψυχές που δίνουν κουράγιο η μία στην άλλη. Και το τελευταίο τραγούδι, σαν επιμύθιο, το «Σκύλος στον δρόμο», έρχεται να μας θυμίσει και τη δική μας «αδέσποτη» ύπαρξη.
Ολα σχεδόν τα τραγούδια είναι και αλληγορικά, έτσι δεν είναι; Άρα ο «δρόμος του σκύλου» είναι και ο δρόμος του ανθρώπου;
Βήματα κάνουν και τα δύο πλάσματα, άνθρωποι και σκύλοι. Εσύ ποια διαφορά νιώθεις ως άνθρωπος από έναν σκύλο ως προς τη σιγουριά της ύπαρξής σου; Έχεις κάποια βεβαιότητα; Στο επόμενο βήμα μπορεί να μην υπάρχουμε! Δεν υπάρχει, λοιπόν, αλληγορία, είναι ταυτόσημες οι ζωές όλων των πλασμάτων, απλώς δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει.
Οι στίχοι αναφέρονται συνολικά στην εποχή μας οπουδήποτε στον κόσμο ή συγκεκριμένα στην ελληνική πραγματικότητα;
Δυστυχώς, μιλάνε για την ελληνική πραγματικότητα. Σε αυτήν ζούμε. Φυσικά και υπάρχουν χώρες προηγμένες στη φιλοζωική φιλοσοφία, όπως και χώρες τρομερά οπισθοδρομικές ως προς αυτήν. Εμείς νομίζω πως είμαστε κάπου λίγο πριν από τη μέση σε έναν τέτοιο ανεπίσημο δείκτη. Όμως έχουμε περισσότερες ελπίδες να βελτιωθούμε γιατί υπάρχει φιλότιμο, κάτι που κάνει τους/τις εθελοντές/ριες να αυξάνονται.
Αναπόφευκτα, λοιπόν, αυτά τα τραγούδια, εκτός από κοινωνικά, είναι και πολιτικά; Αναφέρονται στην πολιτική κατάσταση των τελευταίων χρόνων ή εδώ και πολύ καιρό;
Αναφέρονται κυρίως στην πολιτική αδιαφορία όλων μας. Στο βόλεμά μας, στην κουζίνα και στο σαλόνι όπου κρύβουμε τις ζωές μας. Αυτό ναι, είναι πολιτική ήττα για όλους μας. Γιατί δεν κοιτάξαμε πέρα από το βόλεμα! Όπως είναι φανερό, δεν μιλάω για χρήματα. Η αγορά είναι ελεύθερη για να βγάλεις όσα χρήματα θέλεις. Μιλάω για ενδιαφέρον. Ξέρουμε αν η διπλανή μας «ξημερώθηκε»; Αν ο σκύλος ή η γάτα που κυκλοφορεί στη γειτονιά είναι στειρωμένα; Δεν μας αφορά! Άρα ναι, τα τραγούδια μας είναι πολιτικά!
Τι έχεις να πεις για τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία συνεχίζεται για δεύτερη τετραετία, συνολικά και ειδικότερα για τη στάση της απέναντι στον Πολιτισμό;
Είμαι τριάντα πέντε χρόνια επαγγελματίας μουσικός και δεν έχω δει καμία κυβέρνηση να έχει μια «πολιτισμοκεντρική» ματιά. Δεν θυμάμαι ποτέ να αισθάνθηκα ότι ο Πολιτισμός γίνεται η αιχμή του δόρατος σε αυτή τη χώρα. Πολιτισμό παράγεις από την ψυχή σου. Εμείς με το CD, που τα έσοδά του πηγαίνουν σε φιλοζωικές ομάδες, οι εθελοντές -σε κάθε τομέα- που με ήθος και αγάπη υπηρετούν το πολιτιστικό τους θέλω, ηθοποιοί που παίζουν για την τέχνη τους, ζωγράφοι, ποιητές, γλύπτες και τόσοι/ες άλλοι/ες.
Στον δίσκο υπάρχουν από τραγούδια ροκ μέχρι λαϊκά. Ήταν για σας συνειδητή επιλογή ώστε να υπάρχει ποικιλία ή αφήνετε τους στίχους κάθε τραγουδιού να καθορίσουν και το μουσικό ύφος τους;
«Εν αρχή ην ο λόγος»! Τον στίχο «Καλύτερα αδέσποτος στον δρόμο, παρά να ’μαι σε σκάρτη αγκαλιά» τον φαντάζεσαι, για παράδειγμα, σε ρυθμό ταγκό; Είναι ένας λαϊκός στίχος, χωρίς περιστροφές, που χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά. Ένας άνθρωπος προτιμά να ζει μόνος, παρά εκεί που δεν τον προσέχουν. Να, οι αλληγορίες που προαναφέραμε, εδώ λειτουργούν ανάποδα. Ο άνθρωπος επιλέγει να φύγει. Ο σκύλος δεν επιλέγει, τον πετάνε στο δρόμο. Νομίζω πως δεν μπορούσε παρά να είναι ζεϊμπέκικο αυτό το τραγούδι.
Ποιους/ες δημιουργούς από την Ελλάδα, ίσως και το εξωτερικό, θεωρείτε τις κυριότερες επιρροές σας;
Μάνος Χατζιδάκις. Νομίζω ότι η μουσική αθωότητα που μας χάρισε στην αρχή της διαδρομής του, σε αντίθεση με την πλούσια, αρμονική και μελωδική βεντάλια που μας άνοιξε αργότερα, θα είναι για πάντα φάρος για μένα.
Αφού η Ιωάννα Εμμανουήλ συμμετέχει και στη μουσική των τραγουδιών και είναι η ερμηνεύτριά τους, γιατί αναθέσατε δύο στον Γεράσιμο Ανδρεάτο και γιατί τα συγκεκριμένα;
Ο Γεράσιμος είναι φίλος και μας έπαιρνε τηλέφωνο καθημερινά παρακαλώντας, δώστε και σ’ εμένα ένα τραγούδι, ρε παιδιά (γέλια). Φυσικά, δεν έγινε έτσι. Στους στίχους της Γιόλας υπήρχε ένα περιπαιχτικός διάλογος ανάμεσα σε ένα ζευγάρι για το ποιος θα βγάλει τον σκύλο βόλτα. Επειδή τα αντίθετα έλκονται, θέλαμε τον ανδρικό ρόλο να τον έχει μια φωνή πιο λαϊκή -άλλωστε, μόλις εμφανίζεται, ακούγεται και ένας μπαγλαμάς-, και έτσι το προτείναμε στον Γεράσιμο που με πολύ κέφι το ανέλαβε. Θέλω να ευχαριστήσω τον Γεράσιμο Ανδρεάτο που αγάπησε τόσο αυτό το τραγούδι όσο και το «Ο Αδέσποτος» και τα ερμήνευσε με ψυχή.
Προγραμματίζετε μια ζωντανή παρουσίαση του δίσκου;
Είμαστε μια ομάδα ονειροπόλων που προσπαθούν -απόλυτα μόνοι τους - να παραγάγουν έργο. Την παρουσίαση τη σκεφτόμαστε και την προετοιμάζουμε άμεσα. Θέλω, όμως, να πω ότι το «Σκύλος στον δρόμο» έχει τη δική του μουσική παράσταση, η οποία θέλουμε να πάει σε όλη την Ελλάδα και να αφυπνίσει τον κόσμο. Στηρίζεται στα τραγούδια μας, αλλά και σε άλλα, πολύ αγαπημένα. Μαζί μας είναι η ηθοποιός Τατιάνα Παπαμόσχου, που διαβάζει κείμενα σαν ένας σκύλος ο οποίος ζει στον δρόμο, και πενταμελής ηλεκτρική μπάντα. Πιστεύω ότι σύντομα θα ανακοινώσουμε χώρους και ημερομηνίες.
Και τα προσεχή σχέδιά σας; Υπάρχουν ήδη κάποια τραγούδια ή έστω ιδέες για τον επόμενο δίσκο;
Στίχοι της Γιόλας Αργυροπούλου υπάρχουν για να γεμίσουν τουλάχιστον άλλα τρία άλμπουμ. Η Ιωάννα Εμμανουήλ είναι εδώ για να τους ερμηνεύσει και γράφουμε μουσικές. Όμως η παραγωγή ενός CD είναι πάρα πολύ ακριβή. Χρειαστήκαμε μια τριετία για να φτάσουμε να το έχουμε στα χέρια μας! Ας μην πούμε πόσο κόστισε… Το ξέραμε όταν το αποφασίσαμε, άλλωστε δεν υπάρχουν χορηγοί στα όνειρα! Υποσχόμαστε, λοιπόν, τη συνέχεια, απλώς δεν ξέρουμε πότε.
