Έχει περάσει αρκετός καιρός από τη στιγμή που η Χάρις Αλεξίου δήλωσε αιφνιδιαστικά αλλά με γενναιότητα ότι η ενασχόλησή της με το τραγούδι αποτελεί παρελθόν, καθώς η φωνή της την έχει πλέον εγκαταλείψει. Με τη βεβαιότητα ότι η φωνή της σπουδαίας ερμηνεύτριας δεν έχει τις δυνατότητες που η ίδια απαιτεί προκειμένου να μπει στο στούντιο, το επαναδούλεμα ορισμένων προσεκτικά επιλεγμένων επιτυχιών της με νέα ενορχήστρωση και φρέσκια προσέγγιση ήταν μονόδρομος για να έχουμε μια νέα της παρουσία. Η τελευταία ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά της Χ. Αλεξίου με τίτλο «Τα όνειρα γίνονται πάλι» (2014) ήταν ένας δίσκος του οποίου οι φιλόδοξες ιδέες βάραιναν περισσότερο στην ακρόαση απ’ ό,τι τα ίδια τα τραγούδια και το σύνολο υπέφερε από τις παθογένειες του έντεχνου ελληνικού ραδιοφώνου.
Το «Reworks» που μόλις κυκλοφόρησε είναι ένα δισκογραφικό ανάπτυγμα που θέλει υπομονή για να το εξιχνιάσεις. Κάθε μπαλάντα με αέρινα συστατικά και κάθε ελαφρύ τραγούδι με βελούδινη μελωδία δοκιμάζουν ένα νέο υφολογικό πανωφόρι στην παραγωγή. Και με το νέο τους περίβλημα φιλοδοξούν να ακουστούν και ίσως να επανεκτιμηθούν πέρα απ’ τον φράχτη του πιστού ακροατηρίου της Χαρούλας και να συγκινήσουν ένα κοινό φιλοθεάμον, ειδικά τους φιλότεχνους που καταναλώνουν μουσική μόνο μέσα από εικόνες και αισθήσεις. Τη συνολική επιμέλεια του εγχειρήματος ανέλαβε γιος της Χ. Αλεξίου Μάνος Θεοφίλου και η ενορχήστρωση και η παραγωγή ανήκουν στον Ερμή Γεραγίδη (Ermis) και στον Ισίδωρο Κιλούδη (Issy Beats), οι οποίοι μας παραδίδουν τα τραγούδια ψημένα από την αρχή και ενισχυμένα με νέα υλικά, για ένα ακροατήριο που καλείται να νιώσει ελεύθερο να επανεκτιμήσει αυτή την άτυπη συλλογή, η οποία δεν λειτουργεί με όρους «greatest hits», αλλά καλείται να εκτιμηθεί από κάθε ακροατή σύμφωνα με τις δικές του προβολές και ανάγκες.
Νέες παραγωγές σε παλιό υλικό
Τα ανανεωμένα τραγούδια και τα ακυκλοφόρητα έχουν όλα τα φόντα να σαγηνεύσουν τους ακροατές, καθώς προϋπάρχει η στιβαρότητα των παλιών ερμηνειών. Οι νέες ηχητικές πλάτες εντείνουν ένα σασπένς, που όμως πολλές φορές μοιάζει πολύ στιλιστικό για να ακουστεί ειλικρινές, όπως για παράδειγμα στο «Μία είναι η ουσία». Απ’ την άλλη, στο «Μια πίστα από φώσφορο» η πλουμιστή ενορχήστρωση είναι σχεδόν πλήρης και κοντά σ’ αυτό που θα επιθυμούσε κάποια κλασική ερμηνεύτρια για να νιώσει βολικά.
Το έλλειμα του «Reworks» δεν έγκειται στην επιλογή των συνθέσεων, που είναι ακμαίες, ούτε στη διάθεση των παραγωγών να υπερθεματίσουν σε μελωδίες και διαθέσεις (το κάνουν πειθαρχημένα) ούτε στην ενορχηστρωτική άποψή του. Το βασικό έλλειμα του «Reworks» είναι η απουσία ενός συνολικού οράματος που θα έδινε δεύτερη ζωή στα τραγούδια - αν ένα τραγούδι το πετυχαίνει αυτό, είναι «Ο άνθρωπος του κάβου». Τώρα επισημαίνει απλώς το ιδιαίτερο αποτύπωμα των πολυτραγουδισμένων ερμηνειών της Αλεξίου, όπως συμβαίνει με «Το τανγκό της Νεφέλης» ή με το «Μια πίστα από φώσφορο», που ξεφουσκώνει την ίδια στιγμή που εκτυλίσσεται στ’ αυτιά σου. Παρά την έλλειψη ενός αυστηρά προσωπικού στίγματος, το εγχείρημα ακούγεται σοβαρό, με ένα δικό του βάθος, και έχει πολλά ίχνη ψυχής μέσα του.
Οι συνεργασίες
Η φωνή της Χ. Αλεξίου ανταποκρίνεται άνετα σε κάθε ετερόκλητο συνταίριασμα στο μικρόφωνο και απέναντι σε όλες τις ατμόσφαιρες που την προκαλούν να τις υπηρετήσει. Αυτό συνέβη και στο «Φύγε», την πολυσυζητημένη συνεργασία της με τον ΛΕΞ. Είναι η ικανότητά της να φέρνει ισορροπία ανάμεσα στην αισθητική ανάγκη της παλιάς μελωδίας και στο (άκαμπτο) flow του ΛΕΞ στο μικρόφωνο. Από την άλλη, η συνεργασία με τον Χρήστο Μάστορα στο «Εσύ με ξέρεις πιο πολύ» δεν βρίσκει τον στόχο της. Ίσως γιατί υπάρχει μια ανακολουθία στην προσέγγιση της αοιδού και στην προσέγγιση του Χρ. Μάστορα στο μικρόφωνο που έχει ποτίσει από μια αίσθηση «βαθιάς νύχτας» που είναι δύσκολο να αποτινάξει. Το πάντα θελκτικό «Μες στα δυο της μάτια» με τους O.P.A. ρέει απρόσκοπτα, αλλά τοποθετήθηκε απλώς σαν εμπορικός κράχτης. Όμως η κορυφαία στιγμή του δίσκου είναι η «Πανσέληνος» με την Kid Moxie, όπου πραγματικά η αναβίωση του τραγουδιού ακούγεται τόσο ατόφια και ακέραιη, ώστε είναι δύσκολο να μην σε συγκινήσει λίγο - ή και πολύ.
Η Χάρις Αλεξίου, αν και ανενεργή, ατενίζει περήφανα το κοινό της το 2023. Ίσως επειδή ποτέ δεν μπήκε στον πειρασμό να υποδυθεί ρόλους -τραγουδούσε πάντα με όσα είχε στην καρδιά της- και γι’ αυτό πάντα ακουγόταν σε τόσο κοντινή, γήινη επαφή με τον ακροατή της. Από την άλλη δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι το «Reworks» φέρνει στον νου κάτι αποφάσεις τοπικών συλλόγων για «δράσεις που θα φέρουν ζωή στη γειτονιά μας» αντί να προκύψουν νέες ηχογραφήσεις που θα εκτοξευτούν στη στρατόσφαιρα και θα βουλώσουν τα στόματα των πιο επιφυλακτικών και των κακόπιστων.
