Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ είναι μια ευαίσθητη και σοφά φτιαγμένη ταινία, που φανερώνει ένα μεγάλο ταλέντο, με ενσυναίσθηση και ώριμη ματιά. Στην ταινία, μια παρέα κοριτσιών ταξιδεύει στα Μάλια της Κρήτης για να ξεδώσει και για να ζήσει τις πρώτες της ανέμελες διακοπές μακριά από τα πατρικά σπίτια. Τα σχέδια περιλαμβάνουν clubbing, άφθονο αλκοόλ και γνωριμίες με στόχο το περιστασιακό σεξ. Ωστόσο, τα γεγονότα θα πάρουν μια παράξενη τροπή, τα όρια της ερωτικής συναίνεσης θα θολώσουν και οι ισορροπίες θα κλονιστούν. Η Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ μίλησε για τη δύναμη των σιωπών, για τις συναισθηματικές ισορροπίες των ηρώων της, για την αξιοποίηση της πρωταγωνίστριάς της, για τους τριγμούς στις νεανικές φιλίες, για τα πατριαρχικά στερεότυπα και για τα σκληρά ηθικά διλήμματα της εφηβείας με μια εξαιρετικά καλοφτιαγμένη ιστορία ενηλικίωσης που έχει να μας πει πολλά.
To «How to have sex» είναι ένα σπάνιας ειλικρίνειας ντεμπούτο, που κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» του φετινού Φεστιβάλ Καννών και τη Χρυσή Αθηνά στις Νύχτες Πρεμιέρας και θα προβάλλεται από αυτή την Πέμπτη (2 Νοεμβρίου) στους κινηματογράφους σε διανομή Cinobo.
Στην ταινία σου απέφυγες τους προφανείς διδακτισμούς και τους εύκολους συναισθηματισμούς που συνήθως συναντάμε σε ταινίες του Χόλιγουντ, σε βαθμό που μου ήταν δύσκολο να συνειδητοποιήσω ότι πρόκειται για ντεμπούτο. Χρειάστηκε πολλά χρόνια να γίνει η ταινία ή προέκυψε γρήγορα;
Ηταν ένα φιλμ που ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε συγκριτικά πολύ γρήγορα για να είμαι ειλικρινής. Το σενάριο το έγραψα πριν δυο-τρία χρόνια, αφού είχα βρεθεί σε έναν γάμο με παλιούς συμμαθητές μου, όπου και ήρθα αντιμέτωπη με ένα ανάλογο περιστατικό που συνέβη στο πάρτι. Όταν γύρισα από το ταξίδι, έγραψα κατευθείαν τις πρώτες 16 σελίδες. Έμεινα κι εγώ έκπληκτη με το πώς ξεπήδησε η ιστορία στο χαρτί. Μετά αναπτύξαμε την υπόλοιπη ιστορία όλοι μαζί και δομήσαμε το σενάριο. Με άλλα λόγια, ήταν μια πολύ γρήγορη διαδικασία, επειδή με έναν περίεργο τρόπο ένιωσα ότι την «είχα» την ιστορία, ότι ήξερα καλά τι ήθελα να πω, αλλά και τον τρόπο να το κάνω.
Η κάμερα ακολουθεί από κοντά τους χαρακτήρες, αλλά επιλέγει να κρατήσει ταυτόχρονα μια διακριτικότητα. Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η ισορροπία;
Ήταν πολύ απαιτητικό, γιατί είχα έξι βασικούς χαρακτήρες στην ιστορία και έπρεπε να προσέξω πολύ την οπτική πλευρά του καθενός και το πώς θα προσέγγιζα τη διάδρασή τους. Ήταν επίσης βασικό το πώς θα πετυχαίναμε να αποτυπώσουμε μια φυσιολογική συνέχεια ανάμεσα στις σκηνές και μια δραματική συνέπεια στο συνεχές hangover των χαρακτήρων - άλλωστε γυρίζαμε μέρη της ιστορίας χωρίς χρονολογική σειρά. Πιο συγκεκριμένα, ξεκινήσαμε με το μεγάλο πάρτι και με τις σκηνές στους δρόμους, όπου είχαμε διαθέσιμους όλους τους κομπάρσους, και μετά γυρίσαμε τις σκηνές στο ξενοδοχείο με τους βασικούς χαρακτήρες. Έπρεπε λοιπόν να προσέχουμε πολύ ποια σκηνή θα είχε προηγηθεί ώστε να πετύχουμε την ψυχολογική και σωματική κατάσταση των χαρακτήρων. Το καλό με τους νέους είναι ότι μπορούν να είναι χάλια στις τουαλέτες ενός κλαμπ κι έπειτα από δυο ώρες να χορεύουν με ενέργεια και το ξημέρωμα να είναι ακόμα πιο κατεστραμμένοι και λίγο μετά να συνέρχονται και να διασκεδάζουν ξανά. Αυτό μας βοήθησε ως προς την αληθοφάνεια.
Βασίστηκες πολύ στο πρόσωπο της Μία (την υποδύεται η Μία Μακένα Μπρους) και στις μικροεκφράσεις του προσώπου της, που άφηναν να φανούν σημάδια ντροπής, αγωνίας ή και ενοχής. Πώς δουλέψατε για να βρείτε αυτόν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα;
Αρχικά να πω ότι τη θεωρώ μια σούπερ σταρ από τη στιγμή που είδα το βίντεο με το δοκιμαστικό της. Τα μάτια της λένε μια ιστορία από μόνα τους. Βασικό ρόλο έπαιξε το περιβάλλον των γυρισμάτων. Έχω βρεθεί στο παρελθόν να εργάζομαι σε τραυματικά σετ και ήθελα να προσέξω πολύ τις συνθήκες της ταινίας μας. Είχαμε ψυχοθεραπευτή στο πλατό και φροντιστή σωματικής οικειότητας. Ήθελα να δημιουργήσω συνθήκες ασφάλειας και οικογενειακής ηρεμίας στους ηθοποιούς και στους τεχνικούς. Γιατί χωρίς να χτιστεί αυτό το αίσθημα εμπιστοσύνης, δεν θα μπορούσαμε να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή ερμηνεία. Αυτό το δέσιμο μεταξύ μας και η εμπιστοσύνη ήταν το κλειδί για να τα καταφέρουμε.
Θεωρώ πως η ταινία σου θα έχει μεγαλύτερο συναισθηματικό αντίκτυπο στο ανδρικό κοινό, γιατί ίσως πολλά αγόρια στην εφηβεία δουν μια αντανάκλαση των δικών τους συμπεριφορών.
Συμφωνώ. Ήθελα εξαρχής οι άνδρες να είναι συμμέτοχοι στον διάλογο που ανοίγει η ταινία. Δεν ήθελα ούτε να κατηγορήσω ούτε να δαιμονοποιήσω ούτε να κάνω κήρυγμα ηθικής. Ήθελα να ανοίξει μια συζήτηση που θα επιτρέψει σε όλους, ακόμα και στους παραβάτες των ορίων της συναίνεσης, να δούμε μαζί τι κάνουμε λάθος και να ορίσουμε από την αρχή το πώς πρέπει να κάνουμε σεξ. Είχα μια απίστευτη εμπειρία στην πρεμιέρα τη ταινίας στις Κάννες, όταν έγινε ένα preview για το κοινό σε έναν κινηματογράφο. Ένας κύριος μεγάλης ηλικίας, στα 60, μπορεί και στα 70, περπατούσε πάνω-κάτω ανήσυχος μετά το τέλος της προβολής. Κάποιος από την εταιρεία διανομής στη Γαλλία τον πλησίασε και τον ρώτησε αν είναι καλά και τι συνέβαινε. Εκείνος απάντησε ότι συνειδητοποίησε πως όταν ήταν νέος, συμπεριφέρονταν ακριβώς όπως ο Πάντι, ο χαρακτήρας στην ταινία. Επομένως, πιστεύω ότι η ταύτιση με τη ρεαλιστική συμπεριφορά των χαρακτήρων θα λειτουργήσει ως πρόληψη τέτοιων κακοποιητικών ή τραυματικών συμπεριφορών, ανάμεσα στα αγόρια κυρίως.
Έδειξες την επικοινωνία -ή την έλλειψή της- ανάμεσα στα κορίτσια και στα αγόρια μέσα από μακράς διάρκειας σιωπές. Αυτές οι σιωπές ήταν αποτέλεσμα πρόβας ή προέκυψαν πιο αυθόρμητα;
Η σιωπηλή σκηνή στα δύο μπαλκόνια που όλοι κοιτάζονται ενώ λείπει μόνο η Μία ήταν πιο ουσιαστική σιωπηλή σκηνή. Και βγήκε τόσο έντονη γιατί σταθήκαμε κατά κάποιον τρόπο τυχεροί που τη γυρίσαμε στο τέλος - στα πρόσωπα των ηθοποιών φαίνονται όλο το συναίσθημα και όλες οι ψυχολογικές διακυμάνσεις που είχαμε βιώσει όλες τις εβδομάδες των γυρισμάτων. Εκεί καταλαβαίναμε πόσο σύνθετη ήταν η ιστορία που προσεγγίσαμε και ολοκληρώσαμε.
Παράλληλα με την πτυχή του σεναρίου, που αφορά τη συναίνεση στο σεξ, υπάρχει και μια δεύτερη ταινία που εξελίσσεται και αφορά τις φιλίες και το πώς αυτές αναπτύσσονται ή εκτίθενται.
Αυτή η ιστορία είχε εξίσου μεγάλη βαρύτητα. Ήθελα να μιλήσω για την ανειλικρίνεια στη φιλία και για το πόσο τοξικές διαστάσεις μπορούν να πάρουν γυναικείες παρέες που εκ πρώτης όψεως φαίνονται υγιείς και προστατευτικές. Όπως επίσης για το πόση βαρύτητα αποκτούν σε εκείνη την ηλικία, που όλοι πιστεύουν ότι οι σχέσεις θα παραμένουν αμετακίνητες εφ’ όρου ζωής ή ότι το τέλος μιας φιλίας είναι κοσμοϊστορικό γεγονός, με τεράστια σημασία για το μέλλον. Ήθελα να δείξω ότι μπορεί να υπάρξει πολλή υπόγεια κακία ανάμεσα σε κορίτσια που νιώθουν αδελφές και το επιτρέπουν να συμβαίνει για να μην κλονιστούν οι φιλίες που έχουν δομηθεί από τα παιδικά χρόνια.
Θέλεις ιδανικά οι θεατές να εστιάσουν στις κακοποιητικές συμπεριφορές των χαρακτήρων ή στους κοινωνικούς ρόλους τους οποίους η νέα γενιά έχει μάθει να αναπαράγει;
Νομίζω πως είναι ένας συνδυασμός αυτών των δύο πραγμάτων. Σε κάθε σκηνή της ταινίας, έτσι όπως εξελίσσεται η ιστορία μας, υπάρχει μια ανυπεράσπιστη κοπέλα που έχει υποστεί βία, λεκτική ή ψυχολογική. Είτε παραβιάζονται τα όρια και οι επιθυμίες της είτε δέχεται ψυχολογική πίεση να κάνει για πρώτη φορά σεξ. Αυτό ήταν και το μεγάλο στοίχημα του σεναρίου και της σκηνοθεσίας. Δεν ήθελα να μεταφέρω όλη την ευθύνη στους άνδρες. Δεν ήθελα απλώς να κατηγορήσω τους άνδρες. Αυτό που συμβαίνει στην ταινία είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Και έχουμε ευθύνη εμείς, ως κοινωνία, που έχουμε επιτρέψει να καλλιεργηθεί η αντίληψη ότι οι άνδρες ξέρουν τι θέλουν και πότε το θέλουν, ενώ οι γυναίκες όχι.
Υπάρχει ένα σοβαρό έλλειμα εκπαίδευσης ως προς τα όρια της ερωτικής συναίνεσης και το φάσμα της σεξουαλικής παρενόχλησης. Θεωρείς πως οι ταινίες, ή μάλλον οι καλές ταινίες, μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά σ’ αυτό το κοινωνικό ζήτημα;
Το πιστεύω 100%. Το σχέδιό μας μ’ αυτή την ταινία είναι να προβληθεί σε σχολεία και να φτάσει σε όσα περισσότερα παιδιά γίνεται. Σκοπεύουμε μάλιστα να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης γύρω από τις προβολές της ταινίας σε μαθητές. Για εμένα δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή απ’ το να καταφέρει αυτή η ταινία να αλλάξει την οπτική μερικών ανθρώπων και να τους δείξει μια πτυχή της σεξουαλικής συμπεριφοράς που δεν είχαν φανταστεί ή που μέχρι τώρα υποτιμούσαν. Τα βραβεία και όλα τα υπόλοιπα δεν έχουν καμία αξία μπροστά σ’ αυτό.
