Εχουμε παρουσιάσει από τη στήλη τους περασμένους μήνες διάφορες περιπτώσεις προσπάθειας λογοκρισίας σε συλλογές βιβλιοθηκών στις ΗΠΑ, στην Ιρλανδία αλλά και αλλού. Προσπάθειες από μικρές ομάδες ανθρώπων που τους ενοχλούν τα ζητήματα ισότητας, συμπερίληψης, αποδοχής, αλλά και εντέλει γνώσης, επιστήμης και πληροφορίας. Κινήματα που κινούνται προς διάφορες κατευθύνσεις και περιλαμβάνουν στους κόλπους τους από αντιεμβολιαστές μέχρι ομοφοβικούς. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή της Ιρλανδίας, οι δράσεις αυτών των ομάδων επεκτείνονται μέχρι και του σημείου να εισέρχονται στις βιβλιοθήκες και να βιντεοσκοπούν τους εργαζόμενους την ώρα που αυτοί προσπαθούν να αποτρέψουν τους βανδαλισμούς και στη συνέχεια να διαθέτουν αυτό το υλικό στο Διαδίκτυο, στοχοποιώντας έτσι τόσο τις συλλογές όσο και τους εργαζόμενους στις βιβλιοθήκες.
Η πρόεδρος της IFLA (Παγκόσμια Ομοσπονδία Ενώσεων Βιβλιοθηκών) Μπάρμπαρα Λάιζον προχώρησε στη διατύπωση δημόσιας δήλωσης σχετικά. Μεταξύ των άλλων, υπογραμμίζει ότι «οι βιβλιοθήκες είναι η πύλη για τη γνώση (...) υποστηρίζουν την ελευθερία του λόγου, η οποία είναι ζωτική τόσο για τα άτομα όσο και για την κοινωνική ανάπτυξη, τη δημιουργικότητα και τη στήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Για την IFLA, η επιλογή και η διάθεση του υλικού της βιβλιοθήκης υπόκειται σε επαγγελματικές αποφάσεις και όχι σε πολιτικές, ηθικές ή θρησκευτικές αντιλήψεις. Είναι κρίσιμο την επιλογή του υλικού να την κάνουν επαγγελματίες με καθαρό μυαλό και κριτική αντίληψη, για να μπορούν να προσφέρουν στην κοινότητά τους το μεγαλύτερο δυνατό εύρος της ανθρώπινης σκέψης και δημιουργικότητας. Και είναι εξίσου σημαντικό τα μέλη της κοινότητας να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση προς το υλικό που διατίθεται (με πολύ συγκεκριμένους περιορισμούς - για παράδειγμα, η ηλικία).
Είναι επίσης κρίσιμο ο καθένας που επισκέπτεται μια βιβλιοθήκη να μπορεί να νιώσει πως είναι μέρος της, βρίσκοντας στις συλλογές της υλικό που σχετίζεται με τα ενδιαφέροντά του και τις ιδιαιτερότητές του. Η συλλογή οφείλει να είναι χτισμένη με φροντίδα για τα μέλη της, για τους ανθρώπους που θα τη χρησιμοποιήσουν, επιτρέποντας ακριβώς «όλα τα λουλούδια να ανθίσουν» στα ράφια της.
Δείκτες δημοκρατίας, έχουμε γράψει τακτικά. Μοχλοί οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, θα σημειώσουμε τώρα. Και όλοι αυτοί οι ρόλοι επιτυγχάνονται κυρίως μέσα από την ίδια την ουσία των βιβλιοθηκών, δηλαδή των συλλογών τους. Λογοκρισία οποιουδήποτε είδους και μορφής, απαγορευμένο ή ακατάλληλο υλικό, αποφάσεις για το περιεχόμενο της συλλογής από εξωθεσμικούς φορείς είναι επικίνδυνα. Για την εκπαίδευση, την παιδεία, την έρευνα, τον πολιτισμό, την κοινωνική συμμετοχή, την κριτική σκέψη, τη συμπερίληψη και τελικά για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Ας υπερασπιστούμε τις βιβλιοθήκες μας υπερασπιζόμενοι τους βιβλιοθηκονόμους σ’ αυτές και τον τρόπο με τον οποίο χτίζουν τις συλλογές τους.
