Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Βιβλιοπαρουσίαση / Το άπλετο της δημοκρατίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλιοπαρουσίαση / Το άπλετο της δημοκρατίας

Νίκη Τρουλλινού

Η Νίκη Τρουλλινού με τη «Δημοκρατία των ονείρων» αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, πόσο καλή διηγηματογράφος είναι, μιας και στο παρελθόν υπηρέτησε επάξια τη μικρή φόρμα. Εδώ έχουμε μια σειρά από μικρά, ακόμη και μίας παραγράφου, κείμενα, «το προσωπικό ονειρολόγιο μιας γυναίκας», όπως λέει η ίδια στο οπισθόφυλλο, προσδιορίζοντας έτσι και το φύλο του αφηγητή. Μπαίνουμε, λοιπόν, στα άδυτα του μυαλού μιας γυναίκας ακολουθώντας τη διαδρομή του ασυνείδητού της, από το οποίο αναδύονται εικόνες, λέξεις, έννοιες, οράματα. Το ερώτημα όμως γεννάται από τις πρώτες σελίδες: «Είναι έτσι ακριβώς;».

Στην επικράτεια των ονείρων -αφού αυτό είναι το πλαίσιο- τι είναι υπαρκτό και τι είναι κατασκεύασμα της φαντασίας; Τι είναι μνήμη και τι επινόηση; Ποια η αλήθεια και ποιο το λογοτεχνικό ψεύδος; Και, από την άλλη, τι σημασία έχουν όλα αυτά; Βρισκόμαστε στη μεγάλη αγκαλιά μιας δημοκρατίας -η οποία από τη φύση της εναντιώνεται σε όποιο καναλιζάρισμα, σε όποια λογοκρισία-, αυτής των ονείρων. Δεν μπορούμε λοιπόν να αναζητάμε κανόνες ούτε να εξερευνούμε τις λέξεις προσκολλημένοι στη λογική της αληθοφάνειας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο το μότο που επιλέγει η συγγραφέας. Λέει ο Μπρούνο Σουλτς: «Στο όνειρο είναι κλεισμένο ένα είδος πείνας, ένα είδος διεκδίκησης που δεσμεύει την πραγματικότητα, μεγαλώνει και γίνεται οφειλή και απαίτηση, γίνεται χρεωστικός λογαριασμός που αξιώνει να καλυφθεί». Μ’ αυτό το είδος της «πείνας» μάχεται η Τρουλλινού και το κάνει με τον δικό της στοχαστικό τρόπο, που πάντοτε έχει μια θέση για την ελαφρότητα, που σαν άτακτο παιδί κλείνει το μάτι και περιπαίζει όταν οι μνήμες και οι εξάρσεις του θυμικού βαραίνουν και υπάρχει ο φόβος να γίνουν ασήκωτες.

Η συγγραφέας ενδοσκοπεί έχοντας στραμμένο το βλέμμα προς τα έξω, προς τον μεγάλο έξω κόσμο, που είναι πάντα παρών στα κείμενά της, καθώς καταφέρνει -άλλωστε αυτός είναι ο στόχος-, ακόμη κι όταν μιλάει για το πιο προσωπικό, να κάνει άνοιγμα στο συλλογικό, να παρελαύνει, με άλλα λόγια, η Ιστορία από τα κείμενά της, η εκάστοτε εποχή, με τα συλλογικά τραύματα, τις συλλογικές διεκδικήσεις, τις ματαιώσεις και τις συνέχειες. Αναπολεί και θυμάται με βαριά νοσταλγία για όλα τα οριστικά χαμένα, καταφέρνοντας αυτή η νοσταλγία να έχει πάτημα στο σήμερα, καθώς δεν τη φορτώνει με μελοδραματισμό ούτε με το βάρος μιας αμετάκλητης ήττας. Η ήττα -με τη μορφή της απώλειας, του θανάτου, του χρόνου που περνά σφυρίζοντας, του χρόνου που καταπατά και προσπερνά- είναι πάντα εκεί, συνομιλεί μαζί της η αφηγήτρια, αλλά δεν της παραδίδεται.

Υπάρχει μια νοητή χρονική ακολουθία στις αφηγήσεις, καθώς από το χθες, βήμα το βήμα, φτάνουμε στο σήμερα. Η παιδική ηλικία, η γενέθλια πόλη, οι σπουδές και οι κοινωνικές διεκδικήσεις στην Αθήνα της Χούντας, η επιστροφή, η παρουσία του πατέρα και, κυρίως, εκείνη της μάνας, οι απώλειες, ο θάνατος, η προοπτική της ανυπαρξίας. Αλλά υπάρχει και η γραφή που κρατάει τις μνήμες ζωντανές, η οποία παλεύει να κατανοήσει, να ερμηνεύσει, να βρει παρηγοριά. «Μαζεύω τις λέξεις και πλένω μ’ αυτές τα πόδια των ονείρων» λέει. Και το σπαρακτικό: «(…) χωμένη στις λέξεις, νοσοκομεία και κλινικές και κλειστά παράθυρα, οι λέξεις». Και οι οφειλές, οι ενδοκειμενικές αναφορές, η διαμόρφωση του λογοτεχνικού εαυτού μέσω των διαβασμάτων. Πολλές και ποικίλες οι αναφορές.

Οταν οι δύο φίλες συναντιούνται έπειτα από χρόνια, διαφορετικές και μαζί ίδιες, έχουν από ένα δώρο τυλιγμένο η καθεμιά τους, «βιβλίο - τι άλλο». Για να βρεθούν μπροστά στο ίδιο ακριβώς βιβλίο. Τα γράμματα του Μαγιακόφσκι στη Λιλί Μπρικ. Γιατί, «τίποτα δεν χάνεται, ξέρεις». Αυτό το «τίποτα δεν χάνεται» διατρέχει τις σελίδες του βιβλίου. Ακόμη κι όταν όλα μοιάζουν χαμένα, τίποτα δεν χάνεται. Ακόμη και τα πένθη ζαρώνουν όταν βρίσκεις τις λέξεις. «Φυσάει αέρας, μαζεύει τις λέξεις από μέρη μακρινά και τις βάζει στη θέση τους. (…) Τώρα αν αυτό το λέμε όνειρα, αποφασίζουμε έτσι να τα πούμε, από λέξεις γίνονται όλα. Και οι εικόνες. Κι αυτές λέξεις έχουν ανάγκη για να κοινωνήσουν». Από λέξεις γίνονται όλα.

Εχει βαθιά πίστη στις λέξεις η Τρουλλινού. Αυτός είναι ο τρόπος της για να απλώσει το χέρι στον Άλλον. Γιατί ο Άλλος είναι πάντα το ζητούμενο. Η απεύθυνση, το σημείο εκείνο όπου το «εγώ», ακουμπά πάνω στο «εμείς». Ο τρόπος της συνάδει με τον ποιητικό τρόπο: πυκνότητα, ακρίβεια, υπαινιγμός. Και, κυρίως, συγκίνηση. Η Τρουλλινού μεταδίδει τη συγκίνηση του ανθρώπου που πάλλεται από αίσθημα. Αίσθημα για τον άνθρωπο. Αυτόν που είναι κομμάτι της ανθρωπότητας.

133343918-b.jpg

Info

Νίκη Τρουλλινού, «Δημοκρατία των ονείρων»

Εκδόσεις Ποταμός

Σελίδες: 88

Τιμή: 10 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL