Έφυγε από κοντά μας η Μυρσίνη Ζορμπά. Πολλά γράφτηκαν για την προσωπικότητά της και τη διαδρομή της στον χώρο, στον χρόνο, στον Πολιτισμό, στο βιβλίο. Αντί άλλου αποχαιρετιστηρίου, θα αναδημοσιεύσουμε εδώ αποσπάσματα από το κείμενο της Πρωτοβουλίας για ένα Δίκτυο Βιβλιοθηκών, μία πρωτοβουλία στην οποία η συμμετοχή της ήταν κεντρική στη διαμόρφωση των θέσεων και των κειμένων της. Αποσπάσματα, που δείχνουν την ολοκληρωμένη πολιτική αντίληψή της για τον ρόλο του βιβλίου και των βιβλιοθηκών και τα οποία καθιστούν την απώλειά της ακόμα πιο δύσκολη.
«Η κοινωνική πεποίθηση για τη στενή σύνδεση Παιδείας και Πολιτισμού είναι βαθιά ριζωμένη και σταθερή. Δεν αποτελεί μια απλή άποψη, αλλά την προοπτική και το όραμα για μια καλύτερη κοινωνία και μια ανθρωπότητα που προσβλέπει στη γνώση, την κοινωνική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη, στον σεβασμό του Άλλου και στη Διαφορετικότητα, τη σύγκλιση της συλλογικής προόδου με την ατομική.
Ωστόσο, η σχέση Παιδείας και Πολιτισμού έχει και μια άλλη διάσταση, καθώς αφορά επίσης την επιθυμία για γνώση με την ευρύτερη έννοια, την άτυπη εκπαίδευση, τη διά βίου μάθηση, ανεξαρτήτως ηλικίας ή πρότερης βαθμίδας Εκπαίδευσης, την έρευνα για επαγγελματική βελτίωση, την αναζήτηση πληροφοριών, καθώς, βέβαια, σε μεγάλο βαθμό και τη φιλαναγνωσία, την καλλιέργεια στις τέχνες, την ψυχαγωγία. Όλο αυτό το πλέγμα ενδιαφερόντων και αναγκών, που φέρνουν κοντά την Παιδεία και τον Πολιτισμό, απαιτεί ιδιαίτερο σχεδιασμό και ένα ανάλογο πλέγμα δομών και υποστήριξης του βιβλίου και του εκδοτικού κόσμου που το παράγει.
Οι Βιβλιοθήκες - Κέντρα Πολιτισμού μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν και στη χώρα μας κρίσιμο κόμβο για την προαγωγή και τη διασύνδεση της τυπικής εκπαίδευσης και της διά βίου μάθησης με τον Πολιτισμό, την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού και την περιφερειακή πολιτισμική οργάνωση. Χώροι που προωθούν την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στο κέντρο κάθε κοινότητας, ως οι πλέον “ουδέτεροι” και “φιλικοί” χώροι που εξασφαλίζουν την ανοχή και τους όρους συμβίωσης, ανεξαρτήτως πεποιθήσεων, φύλου, φυλής, θρησκεύματος, γλώσσας.
Ένα Δίκτυο Βιβλιοθηκών - Κέντρων Πολιτισμού με σύγχρονες προδιαγραφές θα μπορούσε να δρα ευεργετικά στα κρίσιμα προβλήματα των περιφερειακών ανισοτήτων, να λειτουργεί αγκαλιάζοντας όλα τα θεματικά πεδία εκπαίδευσης και Πολιτισμού, ενισχύοντας και υποστηρίζοντας την Παιδεία ως ελεύθερη από περιορισμούς και καταναγκασμούς επιθυμία περισσότερης γνώσης και πειραματισμού, ισχυρότερης κριτικής σκέψης, να δημιουργεί κοινότητες ενδιαφερόντων, εξωστρέφειας και επικοινωνίας, αλλά, εντέλει, και μεγαλύτερο αίτημα καθαυτής εκπαιδευτικής λειτουργίας...»
Η ιδέα ενός δικτύου βιβλιοθηκών, όπως εκφράζεται και σε αυτό το κείμενο, είναι μία ιδέα για την οποία η Μυρσίνη Ζορμπά έγραφε και προσπαθούσε ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Καλλίμαχος
