Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Ονείρου στράτα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ονείρου στράτα

Κρητικός

Την περασμένη Δευτέρα 31.10.2022, είχα τη χαρά και την τιμή να συμμετέχω στην παρουσίαση του πρώτου βιβλίου του Γιώργου Γιουκάκη, ξεχωριστού συναδέλφου και επιστήθιου φίλου, με τίτλο «Ονείρου Στράτα» (εκδ. Ταξιδευτής) και υπότιτλο «Οδός Πιερ-Λεοστίκ Πετράκη».

Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου η αγάπη για τα κρητικά χώματα, ιδιαίτερη πατρίδα του Γιώργου Γιουκάκη, συναντάει τον καημό για τα πάθη και τις τραγωδίες των ανθρώπων, αλλά και τον ασίγαστο αγώνα τους εναντίον κάθε θηριωδίας, που βέβαια δεν πέφτει από τον ουρανό, αλλά έχει πολύ συγκεκριμένες, πολύ πραγματικές και πολύ βάρβαρες αιτίες, με πολύ συγκεκριμένες, πολύ πραγματικές και πολύ αιματοβαμμένες συνέπειες. Τις συνέπειες που υφίστανται όσοι επιμένουν, πολλές φορές με κόστος την ίδια τους τη ζωή, να περπατούν στον δύσβατο δρόμο του ονείρου για έναν καλύτερο κόσμο, για ένα καλύτερο αύριο, για μια ζωή που δικαιώνει το καθολικό ποιητικό αίτημα του ανθρώπου.

Θέμα του βιβλίου είναι μια άγνωστη ιστορία από την κρητική (και πανανθρώπινη βέβαια) ιστορία αντίστασης στον ναζισμό κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Μια ιστορία που ο συγγραφέας την αφηγείται αξιοποιώντας τη μακραίωνη κρητική παράδοση της μαντινάδας έτσι όπως αναβλύζει από τη χοάνη του κρητικού αναγεννησιακού έπους, αλλά με τη συσσωμάτωση στοιχείων της αρχαίας τραγωδίας. Συνοπτικά θα λέγαμε πως είναι ένα θεατρικό έργο που διαβάζεται σαν ποίημα και ταυτόχρονα ένα ποίημα, ένα ποιητικό σύνθεμα που παρασταίνεται σαν θεατρικό έργο. Συμπερασματικά, ένα έργο τέχνης που παρίσταται στην εποχή των γεγονότων του, δηλώνοντας με παρρησία την αξία τους στην καθ’ ημάς πραγματικότητα.

Αφηγείται το σαμποτάζ της ανατίναξης του αεροδρομίου του Ηρακλείου, τη νύχτα της 13ης προς 14ης Ιουνίου 1942 (δηλαδή πολλούς μήνες πριν από την ανατίναξη του Γοργοπόταμου), που επέφερε βαρύ πλήγμα στην από αέρος υποστήριξη του Ρόμελ, στο μέτωπο της Αφρικής. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος τέσσερις Γάλλοι κομάντος και ένας Άγγλος, που έφτασαν στην Κρήτη με το υποβρύχιο «Τρίτων» και είχαν σύνδεσμο-οδηγό τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Κώστα Πετράκη.

Η επιχείρηση στέφθηκε με επιτυχία, αλλά η ομάδα κατά τη διάρκεια φυγής προδόθηκε από έναν ταβερνιάρη, έγινε μάχη και στη διάρκειά της σκοτώθηκε ο πιο μικρός απ’ όλους, ο Πιερ Λεοστίκ. Ένα παιδί που στα 15 του κατατάχτηκε στη Γαλλική Αντίσταση δηλώνοντας πως είναι 17 και στα 18 θυσιάστηκε «για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι». Γι’ αυτό το όνειρο που το περπάτησε έως το τέλος. Σε αντίποινα οι ναζί εκτέλεσαν 62 ανθρώπους, την αφρόκρεμα της πόλης του Ηρακλείου που μέχρι σήμερα τιμάει τους «62 μάρτυρες».

Νεκρός από προδοσία ο μικρός Πιερ-Λεοστίκ, νεκροί 62 άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους καθ’ υπόδειξη δύο αδελφών καλυπτόμενων κάτω από κουκούλες. Έζησαν μακριά από την Κρήτη γιατί έγιναν γνωστά τα ονόματα τους, όμως η «πατρίς ευγνωμονούσα» τους αντάμειψε και μέχρι σήμερα μέλος της οικογένειας «κοσμεί» βουλευτικά έδρανα, όπως και άλλοι που κληρονόμησαν μέχρι και τα γερμανικά τυπογραφεία για να κηρύττουν την αλήθεια τους και το αφύσικο της ισότητας.

Στον αντίποδα, ο Γιάννης Πετράκης, όπως τόσοι και τόσοι, πλήρωσε ακριβά το όνειρο. Δάσκαλος στο επάγγελμα, ήρωας του αλβανικού μετώπου, απολύθηκε από το «Λύκειο Κοραής» όπου δούλευε ως γυμναστής από την κυβέρνηση Τσολάκογλου και κυνηγήθηκε με διώξεις, φυλακίσεις και εξορία για 18 χρόνια. Αποκαταστάθηκε ως καθηγητής μόλις το 1986.

Γι’ αυτό είναι πολύτιμο το βιβλίο του Γιώργου Γιουκάκη: γιατί με τα μέσα της τέχνης επαναφέρει τη μνήμη και την Ιστορία ως γεγονός της διπλανής πόρτας. Σήμερα που οι γαλάζιες ακρίδες, ακολουθώντας μια εφιαλτική αντίστροφη πορεία απ’ ό,τι στη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα, μετατρέπονται σε βουλευτές, συμβούλους, ακόμη και πρωθυπουργούς, καιρός είναι να ξαναθυμηθούμε τι σημαίνει όνειρο. Να ξαναθυμηθούμε ότι αυτό που λέμε όνειρο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα οδόσημο σ’ ένα δρόμο του Ηρακλείου που οδηγεί στο παντού και στο πάντα όλων των ανθρώπων. Σ’ έναν δρόμο που μπορούμε και αξίζει να τον περπατήσουμε: στην «Οδό Πιερ-Λεοστίκ Πετράκη», «κάνοντας οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL