Οταν ήταν παιδί, ήθελε να γίνει πιλότος, κάτι που εξακολουθεί να τον εξάπτει, καθώς είναι λάτρης της ταχύτητας: γρήγορα αμάξια, μηχανές, αγώνες. Με τα χρόνια να περνούν, θεωρεί πως βρήκε πρόσφατα τον δικό του ήχο, ένα πάντρεμα των πιο πάνω μουσικών
Με τον Petrucciani και τον Σοπέν
«Αν αποδεχτείς τον εαυτό σου, τότε μπορείς να εκφραστείς χωρίς υποκρισία». Κι αν τη στιγμή που μου έλεγε αυτά βρισκόταν μπροστά στο πιάνο του, το «My funny Valentine» θα έπαιζε με τον τρόπο του Michel Petrucciani, σε διπλάσια όμως ταχύτητα! «Αυτός ο διαβολάκος μ’ έχει εμπνεύσει όχι μόνο για τη μουσικότητά του, αλλά και για τον... τσαμπουκά (!) που είχε όταν έπαιζε. Ένας τόσο εύθραυστος άνθρωπος» λέει, και το μάτι του γυαλίζει.
Το ίδιο ένιωσε και για τον Σοπέν. Παρότι δεν άντεχε τις εντάσεις, όντας σωματικά και ψυχικά εύθραυστος, αυτός ο σπουδαίος Πολωνός ρομαντικός συνθέτης έργων για πιάνο είχε πει, γνωρίζοντας τους περιορισμούς του αλλά και τα δυνατά του σημεία: «Είμαι ο βασιλιάς στο βασίλειό μου»! Κι ο Δημήτρης: «Αυτό είναι δημιουργία. Από τον Petrucciani θέλησα να μιμηθώ πώς πήγαινε μπροστά τη μουσική με τον δικό του τρόπο, τις δικές του κλίμακες, αλλά και το πώς η ίδια η μουσική μπορεί να γίνει περισσότερο ενεργητική».
Μουσικός ή πλούσιος;
Παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του να γίνει μουσικός, καθώς προτιμούσαν έναν γιο... πλούσιο, ξεκινώντας στα νεανικά του χρόνια από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, με δάσκαλο τον Σαράντη Κασσάρα, ο Δημήτρης ήθελε όλα να γίνουν γρήγορα. Έτσι, κατ’ εξαίρεση, πήρε το δίπλωμά του στο πιάνο σε μόνο 4 χρόνια. Κι η λατρεία του στο έργο του Σοπέν ακόμα διαρκεί, αλλά με τον χρόνο διαπιστώνω πως είναι καλός στην ερμηνεία έργων του Μότσαρτ, ενώ οι φίλοι του απολαμβάνουν τον τρόπο που αγγίζει τα έργα του Ραχμάνινοφ.
Ο Δημήτρης Κεραμιδάκης πρώτα άρχισε να συνθέτει και μετά έμαθε μουσική. Αυτοσχεδίαζε μόνο στα άσπρα πλήκτρα του πιάνου κι έλεγε στους γονείς του ότι αυτό που έπαιζε ήταν Μπαχ ή Μπετόβεν! Από τα πρώτα χρόνια του ωδείου άρχισε να γράφει μουσικές -ήταν όλες στο μυαλό του- και να καταγράφει στο Fostex του αυτά που γεννούσε το έμφυτο ταλέντο του.
Ήθελε να σπουδάσει στη Ρωσία τα χρόνια της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης. Και τότε συνάντησε στη Σόφια, στην Ακαδημία «Pancho Vladigerov» (του εθνικού συνθέτη, πιανίστα και μουσικοπαιδαγωγού της Βουλγαρίας), τη δασκάλα του πιάνου Milena Molova, ενώ συγχρόνως έπαιζε σε συναυλίες και σε κανάλι της Θεσσαλονίκης. Αυτός όμως που τον επηρέασε περισσότερο, μετά το δίπλωμά του, ήταν ο Roberto Szidon, ο Βραζιλιάνος κλασικός πιανίστας με τη διεθνή συναυλιακή και δισκογραφική καριέρα, και με έδρα του τη Γερμανία. Τον γνώρισε σε μια συναυλία του στη Θεσσαλονίκη, όταν ένας παλιός του μαθητής του σύστησε το ταλέντο του εκκολαπτόμενου Έλληνα πιανίστα. Κι όποτε ο Szidon ερχόταν στην Ελλάδα τον καλούσε στο πλευρό του για σεμινάρια και μαθήματα.
Ο Κεραμιδάκης αρνήθηκε να ακολουθήσει τον μέντορά του στο Αννόβερο, όπου δίδασκε. Με τον ίδιο τρόπο κλότσησε την τύχη του όταν απέρριψε την υποτροφία για το Berklee College of Music στη Βοστόνη. Ο Δημήτρης πήγε σε πολλά μέρη του κόσμου. Δεν μπορούσε όμως να μη γυρίζει πίσω, του έλειπε ο ήλιος. Γι’ αυτόν το καλοκαίρι είναι... καρπούζι, μπουγέλο και πετσέτα στην άμμο!
Απεχθανόταν να παίζει στερεότυπα και συμμετείχε στο πειραματικό Τμήμα Ψυχοακουστικής, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Με την ψυχοακουστική συνειδητοποίησε ότι άλλο νομίζεις πως ακούς και άλλο αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλός σου. Ακόμα κι ένα δύστροπο έργο σύγχρονης μουσικής μπορεί να ανασύρει συνειρμικά τα συναισθήματα από τους πρώτους ήχους που ακούμε στην κοιλιά της μάνας μας.
Της νύχτας
Εκείνα τα χρόνια στη βιοποριστική αναζήτηση τη λύση έδωσε η «νύχτα». Με το ηλεκτρικό πιάνο του βρέθηκε πρώτα στο σχήμα του Αντώνη Βαρδή. Μαζί του κατέβηκε στην Αθήνα, στ’ Αστέρια της Γλυφάδας. Το μεροκάματο ήταν καλό και υπήρχαν πολλά extra από τη δισκογραφία στα «χρυσά» της χρόνια. Κιάμος, Πάολα, Γονίδης, Οικονομόπουλος κ.ά. εκτιμούσαν τις ερμηνευτικές και ενορχηστρωτικές ικανότητες του πιανίστα τους, αμείβοντάς τον αδρά. Εκεί ο Δημήτρης πάντα προσπαθούσε να βάζει στοιχεία καλής μουσικής: τζαζ αρμονία ή κλασικές καντέντζες, που παντρεύονταν αρμονικά με τα λαϊκά. Οι άνθρωποι που συναναστράφηκε και η αρνητική ενέργεια απ’ αυτές τις νύχτες τελικά τον απώθησαν. Αποφάσισε να βρει τον μουσικό εαυτό του. Στο μεταξύ, η κρίση έκλεινε το ένα μετά το άλλο τα χρυσοφόρα μαγαζιά της νύχτας. Άρχισε να γράφει μουσικές για ντοκιμαντέρ, για ταινίες μικρού μήκους και το θέατρο. Συνεργάστηκε 3 χρόνια με εταιρείες του εξωτερικού γράφοντας θρησκευτική μουσική για την προτεσταντική εκκλησία της Νέας Υόρκης, αλλά και ενορχηστρώνoντας για γνωστά και άγνωστα ονόματα, νέους ή παλιότερους ερμηνευτές της ημεδαπής διασκευές αγαπητών κομματιών για τις φθίνουσες δισκογραφικές παραγωγές τους.
Έχοντας γίνει εξπέρ της τεχνολογίας της μουσικής, o Δ. Κεραμιδάκης αποτύπωνε τη στιγμή στα ηλεκτρονικά του όργανα: ηλεκτρικό Kawai, υπολογιστές κι άλλα πλήκτρα, σε ένα προσεκτικά ηχομονωμένο home studio. Εκεί μπόρεσε να δημιουργήσει, μ’ ένα πληκτρολόγιο μόνο, τον ήχο μιας μεγάλης ορχήστρας με έγχορδα, τύμπανα και πνευστά, όλα παιγμένα από τον ίδιο.
Δισκογραφικά συναπαντήματα
Η πρώτη μας γνωριμία έγινε αμέσως μετά τη συνεργασία του με τη διεθνώς δραστήρια Ελληνίδα βιολονίστρια της world jazz σκηνής Μαρία Μανουσάκη. Για το άλμπουμ της «Time» ο Δ. Κεραμιδάκης έγραψε συνθέσεις και δίπλα στο βιολί της -μαζί με τους Αλέκο Ρούπα και Ηλία Ζούτσο- απέδωσαν πρωτότυπες διασκευές παραδοσιακών κομματιών.
Οι πρώτες του μουσικές που άκουσα με συγκίνησαν και βρήκαν τον δρόμο των ερτζιανών, στο Τρίτο Πρόγραμμα. Το άλμπουμ του 2015 «Triad» ήταν μια απόπειρα μιας τριάδας καλών φίλων και μουσικών να παντρέψουν την παραδοσιακή μουσική με την jazz: δίπλα στα πάσης φύσεως πλήκτρα του Κεραμιδάκη, ο δημιουργικός πολυκρουστός Αλέκος Ρούπας και το κλαρίνο του παραδοσιακού μουσικού και δασκάλου Αποστόλη Βαγγελάκη. Κοντά τους και ο έξοχος ηλεκτρικός μπασίστας Μιχάλης Ευδαίμων.
Εσωτερική σχέση
Ακολούθησε το 2017 το άλμπουμ «Inner Relationship» (Εσωτερική σχέση), το πρώτο απόλυτα προσωπικό του Δημήτρη, με τις φωνές της Τάνιας Νικολούδη, της Christina Jackson και της Τζωρτζίνας Καραχάλιου, τα ντραμς του δυναμικού Δημήτρη Αντωνιάδη, την ηλεκτρική κιθάρα και το πάθος του καλού φίλου Χρήστου Ταμπουρατζή και το ηλεκτρικό μπάσο του «διεθνούς» Μπάμπη Μαρκουλή.
Ολόκληρο το «Inner Relationship» περιέχει αποκλειστικά δικές του συνθέσεις. Πρόκειται για ένα fusion κλασικής και τζαζ αρμονίας, από το παρελθόν της μεγάλης ηλεκτρονικής εποποιίας του δεύτερου μέρους του 20ού αιώνα. Με τα synthesizers του Κεραμιδάκη ν’ αναπαράγουν τον «πρωτόγονο» ηλεκτρονικό ήχο ενός Prophet, ενός Korg ή του Minimoog.
Μια ρυθμική προσευχή
Και εκεί που όλα πάγωσαν από την καταραμένη πανδημία και τον εγκλεισμό, η δημιουργία έψαχνε να βρει το δρόμο της μ’ έναν... «Covid friendly» δίσκο! Το «Neon» δημιουργήθηκε μέσω διαδικτύου. Τα μουσικά θέματα του Δημήτρη, παιγμένα από τον ίδιο στα πλήκτρα, έγιναν η αφορμή να συναντηθούν ο διεθνώς γνωστός πολυπνευστός Gilad Atzmon και οι κιθαρίστες Νίκος Γκίνης και Δημήτρης Πολίτης, το ηλεκτρικό μπάσο του Μιχάλη Ευδαίμονα και ο δυναμικός ντράμερ Βασίλης Καλιστρίδης. Το αποτέλεσμα είναι ένας ήχος έντονα ηλεκτρονικός, με minimal αρμονικές διαθέσεις και πολλούς αυτοσχεδιασμούς, στον ήχο της νεοϋορκέζικης fusion σκηνής των 90’s. Παρά τον εξωστρεφή χαρακτήρα της μουσικής του άλμπουμ «Neon», ο ακροατής βιώνει μια εσωτερικότητα και μια εγγενή πνευματικότητα που συχνά θυμίζουν μια προσευχή.
Με τα λόγια των φίλων
«Η μουσική σου είναι ένα βέλος που στοχεύει κατευθείαν στο κεφάλι του ακροατή» είπε μια φίλη μουσικός ακούγοντάς τον ένα βράδυ στην αίθουσα συναυλιών του Ωδείου «Φ. Νάκας», όταν ο Δημήτρης, σ’ ένα σόλο πιάνο ρεσιτάλ, έπαιξε ένα ρεπερτόριο που παλλόταν από την κλασική μουσική ως την τζαζ.
Ο παλιός συμμαθητής του στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και σήμερα καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιόνιου Πανεπιστημίου Σπύρος Δεληγιαννόπουλος έγραψε: «Ο Δημήτρης είναι ένα φαινόμενο στον ελλαδικό χώρο. Από τις πιο πυκνές ρομαντικές σελίδες μέχρι τους πλέον υπερβατικούς αυτοσχεδιασμούς των μεγάλων της τζαζ, μπορεί να αποδώσει με εντυπωσιακή ευκολία και την πιο παραμικρή λεπτομέρεια στην άρθρωση, στην αρμονία και στην υφή του κειμένου. Περήφανος συμφοιτητής του!».
Μουσακάς και πεντάγραμμο
Η δεκάχρονη σήμερα Χριστίνα, η πιο μεγάλη χαρά της ζωής του - δίπλα στη μουσική, απολαμβάνει το έργο του πατέρα της με χαρά παρόμοια με αυτή που του προκαλεί το καλό φαγητό. Ο πληθωρικός Δημήτρης, εκτός από να το γεύεται, είναι κι ένας καλός μάγειρας και ψήστης με ειδικότητα στον μουσακά ή στα... κοψίδια! Άλλες χαρές της ζωής τις βρίσκει στη δύση. Καλοκαίρια στο Πήλιο, πρωινές βόλτες στον Υμηττό, στην Πεντέλη και στην Πάρνηθα γεμίζουν ενέργεια κι εξάπτουν την καλλιτεχνική δημιουργία του βραβευμένου για την προσφορά του στον πολιτισμό πιανίστα και συνθέτη.
Τώρα πια που ο Δ. Κεραμιδάκης παίζει πιάνο όχι μόνο για τον εαυτό του, η σχέση του με το κοινό αποκτά σταθερή βάση. Πολλοί είναι οι καλοί φίλοι της μουσικής του που δεν χάνουν τα live στα τζαζ μπαρ και τις συναυλίες του.
Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου
