Με την επιτακτική ανάγκη της ένωσης των δύο οργανισμών συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων να μένει σταθερά στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών της, δεδομένου ότι ο διχασμός προκαλεί σειρά προβλημάτων, με βασικό αυτό της είσπραξης δικαιωμάτων από τους χρήστες, αλλά και με τους νέους όρους που δημιουργεί, σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο, το ψηφιακό τοπίο και η συγκυρία της πανδημίας, παρουσιάστηκαν χθες τα πεπραγμένα της Ένωσης Δικαιούχων Έργων Μουσικής (ΕΔΕΜ) στα δύο χρόνια λειτουργίας της.
Τόσο η γενική διευθύντρια της ΕΔΕΜ Λούκα Κατσέλη και ο πρόεδρος του Δ.Σ. Φοίβος Δεληβοριάς όσο και μερικά από τα πολύ "βαριά" ονόματα της ελληνικής μουσικής, οι Λίνα Νικολακοπούλου, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Χατζηνάσιος και Γιώργος Κατσαρός, που τους πλαισίωναν, ανέδειξαν τα προβλήματα και ιχνογράφησαν ανάγλυφα την σημερινή κατάσταση σ' αυτόν τον ευαίσθητο τομέα, που αφορά άμεσα τόσο τους Έλληνες δημιουργούς όσο και την ίδια την ύπαρξη της ελληνικής μουσικής.
"Τα πνευματικά δικαιώματα είναι το νέο χρηματηστηριακό προϊόν διεθνώς. Είναι ένας χώρος με πολύ μεγάλες αποδόσεις. Στην Ελλάδα έχουμε ένα τεράστιο κεφάλαιο και πολλοί εποφθαλμιούν αυτή την αγορά" έλεγε χαρακτηριστικά η Λούκα Κατσέλη, δείχνοντας τη δυναμική που αναπτύσσεται πλέον γύρω από το πνευματικό δικαίωμα και το τοπίο που διαμορφώνεται γύρω από την ελληνική μουσική.
6,5 εκατ. σε 8.000 δικαιούχους
Συμπυκνώνοντας σε τρία σημεία τον απολογισμό των δυο χρόνων λειτουργίας της ΕΔΕΜ, η οποία εκπροσωπεί 3.000 δημιουργούς από τα περίπου 4.000 ενεργά μέλη της ελληνικής μουσικής κοινότητας, η Λούκα Κατσέλη εστίασε στη δυναμική της ΕΔΕΜ, τη διαχείριση του πνευματικού δικαιώματος και, κυρίως, τις προσπάθειες για την ένωση με τον έτερο οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, την Αυτοδιαχείριση. "Στα δύο χρόνια στήθηκε ένας οργανισμός που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ξένους", ο οποίος έχει "μερίδιο αγοράς πάνω από 70%" αλλά και τη δυνατότητα πλέον να συνάπτει συμβάσεις επροσώπησης ρεπερτορίου με ΟΣΔ του εξωτερικού, μετά την έγκριση της Sisac να γίνει μέλος της.
Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του πνευματικού δικαιώματος, εγκαινίασε ειδική πολιτική με τους χρήστες, δεδομένου ότι "η πληρωμή των δικαιωμάτων είναι προϋπόθεση για να υπάρξει ελληνικό τραγούδι κι αυτό είναι κεφάλαιο και για τους ίδιους τους χρήστες, δεν είναι πολυτέλεια". Έτσι, στις τρεις διανομές στα δυο χρόνια λειτουργίας της, διένειμε 6,5 εκατομμύρια ευρώ σε περισσότερους από 8.000 δικαιούχους, που σημαίνει ότι διένειμε και σε δημιουργούς που δεν είναι μέλη της, ενώ ο νόμος για τη μεταβίβαση της ΕΥΕΔ στην ΕΔΕΜ έδωσε την δυνατότητα να εισπραχθούν δικαιώματα και από προηγούμενα χρόνια.
Στόχος για το 2022 είναι το ποσό να φτάσει τα 7 εκατ. ερυώ. Επισήμανε ότι οι εισπράξεις της ΕΔΕΜ προέρχονται απο πολλαπλές πηγές, από τη δημόσια εκτέλεση, τις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις, τις επιγραμμικές χρήσεις (online), την εύλογη αμοιβή, τον κινηματογράφο, τις διαφημίσεις. "Είμαστε ο μόνος οργανισμός που εισπράττει επιγραμμικά δικαιώματα" είπε, ενώ στόχος είναι "να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους χρήστες". Πολύ σημαντική παράμετρος είναι το γεγονός ότι η ΕΔΕΜ εκπροσωπεί και το ξένο ρεπερτόριο.
Ένωση των δυο οργανισμών
Σε ό,τι αφορά την ένωση των δύο οργανισμών, εξέφρασε την ελπίδα να επιτευχθεί, επισημαίνοντας ότι "χωρίς ένωση ο κίνδυνος είναι μεγάλος, το ξένο ρεπερτόριο έχει πάρει το πάνω χέρι" και προσθέτοντας ότι "διαπραγματευτική ισχύ έχουμε μόνο ενωμένοι". Το χρονικό των συζητήσεων με την Αυτοδιαχείριση ξεκινάει από τον Ιούνιο του 2020. "Στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου φτιάξαμε έναν οδικό χάρτη που καταψήφισε η Αυτοδιαχείριση.
Μετά την απόφαση του ΣτΕ για την άδειά μας, ξαναπροτείναμε να αρχίσει εκ νέου η συζήτηση, τον Μάρτιο πρότειναν την απορρόφηση της ΕΔΕΜ από την Αυτοδιαχείριση και στην αντιπρότασή μας να υπάρξει φορολογικός, διαχειριστικός έλεγχος και στους δύο οργανισμούς από ανεξάρτητη ελεγκτική Αρχή, ολοκληρωμένη αξιολόγηση, και να αποφασίσει η γενική συνέλευση, η απάντηση ήταν η επίθεση στον Φοίβο Δεληβοριά και σ' εμένα".
Για την ένωση των δύο οργανισμών, η Λούκα Κατσέλη εκτίμησε ότι "πολιτικά ο πιο λογικός τρόπος είναι να φτιαχτεί ένας νέος οργανισμός, κανένας δεν θα δεχτεί απορρόφηση".
Με αυτή την εκτίμηση συμφώνησε και ο Φοίβους Δεληβοριάς, επαναφέροντας την πρότασή του για "νέο ενιαίο οργανισμο με βάση τον νόμο περί συγχωνεύσεων και έως τότε να γίνεται κοινή είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων. Ει δυνατόν από αύριο το πρωί να αποφασίσουμε κοινή είσπραξη" είπε. "Σε κάθε χώρα υπάρχει ένας ΟΣΔ. Αυτό που επιλέξαμε οι δημιουργοί, από τον Μίκη μέχρι τους κληρονόμους του Τσιτσάνη και του Χατζιδάκι και μέχρι τους ράπερς και όλα τα ρεπερτόρια, είναι οτιδήποτε γίνει να το κάνουμε ως ενωμένο ρεπερτόριο. Και έτσι να διαπραγματευόμαστε και με τη Cisac και με τα υπουργεία.
Υπάρχουν νομοθεσίες στο εξωτερικό που ενισχύουν και τονώνουν τις τοπικές παραγωγές, την ύπαρξη μουσικής στον κάθε τόπο. Αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε, αντιγράφοντας τις προσφορότερες νομοθεσίες. Οι ίδιοι οι Έλληνες δημιουργοί προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα υγιές τοπίο". Για τον Φ. Δεληβοριά, "είναι σημαντικό να συνεχίσουν οι διπραγματεύσεις με σημαντικούς όρους διαφάνειας".
Δεν έκρυψε πάντως ότι "όλα αυτά με έκαναν να χάσω 10 χρόνια από τη ζωή μου", όμως "αξίζει η πάλη. Είμαι χαρούμενος που ξέρω ότι έχει δημιουργηθεί ένας υδροβιότοπος του ελληνικού τραγουδιού, η ΕΔΕΜ, που διαπραγματεύεται καθαρά".
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Κατσαρός επισήμανε ότι "η κίνηση που πρέπει να κάνουμε αμέσως είναι να πιάσουμε τους χρήστες. Αυτοδιαχείριση και ΕΔΕΜ πρέπει να έχουν έναν εισπράκτορα. Θα πρέπει να παρέμβει η κυβέρνηση νομικά, να τελειώσει αυτή η ιστορία". Την ένωση προσδοκά και ο Γιώργος Χατζηνάσιος. "Αυτό πρέπει να γίνει με νόμο, να παρέμβει η πολιτεία με νόμο να μας συνενώσει" είπε προσθέτοντας ότι "τα χρήματα που παίρνουμε τώρα είναι το 1/4 σε σχέση με την παλιά εποχή".
Για τον Χρήστο Νικολόπουλο ωστόσο, "αυτό δεν γίνεται με νόμο", παρ' ότι "θέλουμε να ενωθούμε σαν τρελοί με τον άλλο οργανισμό". Υπογράμμισε μάλιστα ότι όταν έληξε η λειτουργία της ΕΥΕΔ, "οι περισσότεροι μείναμε στην ΕΔΕΜ γιατί υπήρχαν πολύ κακές φήμες για την Αυτοδιαχείριση. Χειραγωγείται από πέντε ανθρώπους. Είδαμε την έκεθση της Ερνστ εντ Γιανγκ, δεν θέλουν να χάσουν τους μισθούς. Έτσι καταδικάζουν ολόκληρο κλάδο". Πρόσθεσε ότι "έχει δημιουργηθεί τεράστια σύγχυση στους χρήστες" τονίζοντας ότι "μέσα απο την ένωση και τα έσοδά μας θα εκτοξευθούν". Παρατήρησε ωστόσο ότι το "μόνο που θέλουμε είναι η συνένωση να γίνει με νόμιμο τρόπο, δεν θελουμε να χρεωθούμε τα εκατομμύρια που φαίνεται να χρωστάει η άλλη πλευρά".
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράμμισε ότι "πρέπει να ενωθούμε σε στέρεες ράγες, σε μια βάση απόλυτης σύνταξης σε σχέση με το τι είναι καλό. Τα εμπόδια μπορούν να λυθούν όταν θα παίξουμε με κανόνες". Τόνισε επίσης ότι "χρέος είναι να αφήσουμε έναν ισχυρό οργανισμό".
Η Μαίρη Φασουλάκη, μέλος του Δ.Σ. της ΕΔΕΜ, τόνισε οτι η Ένωση "δεν εκπροσωπεί μόνο το ελληνικό αλλά και το ξένο ρεπερτόριο, γι' αυτό είναι υπαρκτό το μερίδιό μας σ' αυτή την αγορά", η οποία "τώρα δεν λειτουργεί νόμιμα. Στόχος και επιθυμία μας είναι η ένωση τους ρεπερτορίου σε έναν οργανισμό που θα τηρεί τους κανόνες και διεθνώς".
Χρειάζεται κυβερνητική παρέμβαση
Στο θέμα της κυβερνητικής παρέμβασης, η Λούκα Κατσέλη επισήμανε ότι "η πανδημία έπληξε αυτό τον χώρο. Ακόμα και αν είχες ένωση, όλη η αγορά έχει καταρρεύσει. Χρειάζεται και κυβερνητική παρέμβαση, τουλάχιστον για την είσπραξη, ίσως και για την ένωση, κυρίως όμως για την προστασία του εθνικού ρεπερτορίου".
Σε ερώτηση για την ξένη ιδωτική εταιρεία Orfiun, που δραστηριοποιείται ως ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης στον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων χωρίς δικαίωμα είσπραξης, που "μπαίνει στον χώρο" και "οργανώνει το αγγλοσαξωνικό ρεπετρόριο παγκσμίως με έδρα την Ελλάδα", η κ. Κατσέλη τόνισε ότι "περιμένουμε να δούμε ποιους θα εκπροσωπήσει" διευκρινίζοντας ότι "όσοι περισσότεροι παίχτες μπαίνουν στην αγορά, τόσο το χειρότερο για τα πνευματικά δικαιώματα".
