Ξεκίνησε με μια κιθάρα. Μεγαλώνοντας και ακούγοντας μουσικούς όπως ο Ray Brown, ο Paul Chambers, ο Scott Lafaro ή ο Charlie Haden, επέλεξε ένα δύσκολο και απαιτητικό όργανο, το οποίο απαιτεί πολλή μελέτη: το βαρύ, εντυπωσιακό στη μορφή και τον ήχο, κοντραμπάσο. Πάντα τον συγκινούσε η κλασική μουσική. Τον κατέκτησε το κλασικό ρεπερτόριο αυτού του οργάνου.
Ο Παρασκευάς Κίτσος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Σπούδασε κλασική κιθάρα και αποφοίτησε από το Εθνικό Ωδείο Αθηνών με «άριστα παμψηφεί». Παράλληλα, παρακολούθησε μαθήματα τζαζ αρμονίας, αλλά και ηλεκτρικού μπάσου με τον πρώην 'Socrates' σπουδαίο μπασίστα Γιώργο Ζηκογιάννη. Το μπάσο τού χτύπησε την πόρτα όταν άκουσε τον Flee από τους Red Hot Chili Peppers. Ο Ζηκογιάννης, όμως, του σύστησε τον Jaco. Τον ερωτεύτηκε, αυτόν και την jazz.
Ήταν το πρώτο ξύπνημα, τότε, στις αρχές του Λυκείου. Συγχρόνως, έπαιρνε μαθήματα ηχοληψίας και μαθήτευσε δίπλα στον κοντραμπασίστα Βαγγέλη Ζωγράφο, κατακτώντας το δίπλωμά του. Η εμπειρία του με το κοντραμπάσο τον βοήθησε να εμβαθύνει με αυτό το δύσκολο όργανο, στη δυτική μουσική. Ενώ η jazz υπήρξε μια συνεχής πρόκληση για τη μελέτη και την εξέλιξή του, ένας νέος αρμονικός και ρυθμικός κόσμος.
Πολύμορφες συνεργασίες
Στο διάστημα αυτών των χρόνων, συνεργάστηκε σε ζωντανές εμφανίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με τους Μανώλη Λιδάκη, Γιάννη Χαρούλη, Μάριο Φραγκούλη, Φωτεινή Δάρα, Μάριο Στρόφαλη, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Νίκο Ξυδάκη, Αγγελική Τουμπανάκη και Yan Van. Πάντα όμως θεωρεί τον εαυτό του ευνοημένο που μπορεί να δουλεύει με καταξιωμένες φωνές.
Σημαντικοί στη μουσική του υπήρξαν -και είναι- οι φίλοι μουσικοί με τους οποίους συνεργάζεται συχνά. Οι Γιώργος Δούσης, Νίκος Κασσαβέτης, Γιάννης Αγγελόπουλος, Βαγγέλης Στεφανόπουλος, Γιάννης Παπαναστασίου, Γιάννης Παπαγιαννούλης και όχι μόνο.
Στην «πιάτσα» ο Παρασκευάς συνάντησε το μεγαλείο τού Γιάννη Σπάθα. Από τους Παξούς εκείνος, από την Ιθάκη η μητέρα του. Μαζί με τον -απόντα πια- σπουδαίο κιθαρίστα, ξαναβρήκε τη δική του «Ιθάκη». Το μητρικό του σπίτι είναι η έδρα των καλοκαιρινών προβών, με τα μέλη των γκρουπ του. Και τα βράδια, παίζοντας στα κλαμπ του νησιού κι αυτοσχεδιάζοντας με μουσικούς της τοπικής Φιλαρμονικής, στιγμές απόλαυσης.
Σήμερα, ο Παρασκευάς Κίτσος αισθάνεται τυχερός που είχε τους κατάλληλους δασκάλους. Τους είναι ιδιαίτερα ευγνώμων. Έχει γράψει μουσική για ντοκιμαντέρ κι έχει συμπράξει με τη Συμφωνική και την Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής της ΕΡΤ ή με την Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων. Ήταν μια πολύ ιδιαίτερη εμπειρία. Στην ορχήστρα, ο ρόλος του κοντραμπάσου, η σύμπραξή του με άλλους κοντραμπασίστες, απαιτεί ιδιαίτερα υψηλές τεχνικές ικανότητες και είναι πολύ σημαντικός για την ερμηνεία ενός έργου.
Δημιουργία και διδασκαλία
Ο αυτοσχεδιασμός της τζαζ, πάντα κάτι διαφορετικό και απόλυτα προσωπικό, τον προκαλεί σε νέες τεχνικές, νέες αισθήσεις, νέα μουσική. Όταν «χτίζει» ένα καινούργιο κομμάτι, άλλοτε κάθεται στο πιάνο, άλλοτε πιάνει στα χέρια του τη Fender Telecaster ή την κλασική Guernica από την Ισπανία. Εκεί, στήνει μια μελωδία και μελετάει θέματα που τον γοήτευσαν. Εκεί, προσαρμόζει τη μελέτη των συνθέσεων που του αρέσουν πάνω στη δική του μουσική. Μουσική που προκύπτει από την εμπειρία της ζωής. Είναι τζαζ, αλλά δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Ή μάλλον ανήκει σε όλες.
Ιδιαίτερα μαθήματα κοντραμπάσου ή ηλεκτρικού μπάσου φέρνουν κοντά του μαθητές που, δίπλα του, παίρνουν όλα τα ερεθίσματα. Κάποιοι δεν γούσταραν την τζαζ. Ο Παρασκευάς Κίτσος δεν τους χάλασε το κέφι. Η αρχή όμως όλων είναι η κλασική παιδεία. Όταν ένας μαθητής του επιθυμεί να γίνει μουσικός, τότε η κλασική βάση στις σπουδές του είναι απαραίτητη.
Στο ωδείο Μουσική Πράξη, μαζί με άλλους εκλεκτούς δασκάλους, ο Π. Κίτσος διδάσκει την τζαζ με πρόγραμμα σπουδών που περιλαμβάνει την ιστορία της - από το mainstream ώς τον Coltrane και το fusion. Οι μαθητές τον επιλέγουν για τις μεθόδους του. Πάνω από τους μισούς θα γίνουν επαγγελματίες και θα παίξουν σε μπάντες, θα κυκλοφορήσουν προσωπικούς δίσκους.
Δίσκοι - σταθμοί ζωής
Το 2016, με την μπάντα του, είχαν την ευκαιρία να επιλεγούν ως η ελληνική συμμετοχή στο διεθνές «Athens Technopolis Jazz Festival». Μια σημαντική στιγμή στην καριέρα του. Την εποχή εκείνη, είχε κυκλοφορήσει ο δεύτερος δίσκος τού “Μomo trio” και είχε πάρει ιδιαίτερα καλές κριτικές. Όλα πήγαν περίφημα και η βραδιά στο κορυφαίο τζαζ φεστιβάλ θα του μείνει αξέχαστη.
Την ίδια χρονιά ήρθε κι η πρώτη του προσωπική δισκογραφική απόπειρα με το σεξτέτο του. Είχε τίτλο «Πόλεμος» και αποτελούσε τη σύμπραξη κάποιων μουσικών που ο Παρασκευάς Κ. εκτιμά ιδιαίτερα. Το μόνο προετοιμασμένο μουσικό υλικό ήταν τα μελωδικά μοτίβα που υπήρχαν στο κεφάλι του, με τον αυτοσχεδιασμό να κυριαρχεί στον δίσκο. Όλες οι συνθέσεις χτίστηκαν από κοινού. Πρόκειται για μια δισκογραφική δουλειά με ποικίλα μελωδικά μοτίβα που αποτυπώνουν τις ρυθμικές και μελωδικές τζαζ αναζητήσεις του.
Το 2017 κυκλοφόρησε με το Momo Trio το «Ordinary», μια επίσης ιδιαίτερη δουλειά, η τρίτη δισκογραφική κυκλοφορία του τρίο. Με τον Γιώργο Δούση στο πιάνο και τον Νίκο Κασσαβέτη στα ντραμς, έπαιζαν επί επτά χρόνια μαζί. Μετά τον τρίτο δίσκο, αποφάσισαν να κάνουν μια παύση. Από τότε ο καθένας ασχολείται με τα δικά του projects. Ευχή μου, να ξαναβρεθούν στο μέλλον.
«Ανάμεσα στα μάτια»
Στο «In between the eyes», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2018, για ακόμα μια φορά ο Παρασκευάς Κίτσος δημιούργησε ένα άλμπουμ με αρχή, μέση και τέλος. Στον δίσκο αυτό συνυπάρχουν πέντε νέα κομμάτια του και η διασκευή μιας σύνθεσης του αλησμόνητου Αφροαμερικανού bandleader και «εξωγήινου» πιανίστα και συνθέτη Sun Ra. Έχει τίτλο “A call for all demons” και είναι όχι διασκευή, αλλά η επανεκτέλεσή του, που ταιριάζει απόλυτα στους εκλεκτούς συνεργάτες του.
Τις συνθέσεις του δίσκου πλαισιώνουν επτά εξαιρετικοί μουσικοί. Ο Γιάννης Παπαναστασίου στο άλτο σαξοφώνο, ο Παντελής Στόικος στην τρομπέτα, ο Βαγγέλης Στεφανόπουλος στο πιάνο, ο Τάσος Τσαλαπάτης στην κιθάρα, ο Γιάννης Αγγελόπουλος στα τύμπανα, ο Γιάννης Παπαγιαννούλης στα κρουστά και ο Βαγγέλης Παρασκευαΐδης με τα vibes του. Στα μισά κομμάτια του δίσκου, ο Παρασκευάς παίζει το κοντραμπάσο του και στ’ άλλα μισά ηλεκτρικό μπάσο.
Από την πρώτη ακρόαση του «In between the eyes» γίνεται φανερό ότι, παρ’ όλο που πρόκειται για μια δουλειά που φέρει την υπογραφή του Π. Κίτσου ως bandleader και συνθέτη, το κοντραμπάσο δεν πρωταγωνιστεί εις βάρος των άλλων. Τα όργανα συνυπάρχουν, ώστε να υπηρετούν τις συνθέσεις.
Το μόνο κοινό που έχουν τα κομμάτια αυτού του δίσκου, που έχουν γραφεί σε διαφορετικές περιόδους της ζωής του, είναι η ενορχήστρωση για πιάνο και τα άλλα πέντε όργανα. Στα σαράντα λεπτά της διάρκειάς του, το «In between the eyes» φανερώνει τα πολλαπλά του πρόσωπα, με μια ποικιλία κομματιών που είναι γεμάτα μουσικότητα και ευφάνταστους αυτοσχεδιασμούς.
«Με τα παιδιά περάσαμε υπέροχα. Η συνεργασία μας ήταν εξαιρετική. Με τους περισσότερους, είχα συνεργαστεί και στην πρώτη δισκογραφική δουλειά μου, όπου και εκεί το είχαμε ευχαριστηθεί πολύ. Έχουμε παίξει σε διάφορα παράλληλα projects, κάτι που με βοηθά να καταλάβω την ιδιοσυγκρασία του καθενός», έλεγε πρόσφατα ο Παρασκευάς. «Νιώθω πολύ τυχερός που μπορώ να κάνω τη μουσική μου πραγματικότητα».
«The wonderful twos»
Η κυκλοφορία των «Wonderful twos» του Παρασκευά Κίτσου είναι η πρώτη σπουδαία jazz παραγωγή στην Ελλάδα εδώ και καιρό. Πρόκειται για το τρίτο προσωπικό του άλμπουμ μετά το «Πόλεμος» του 2016 ή το «In between the eyes» του 2019. Γεννήθηκε στις «κενές» ημέρες της δεύτερης καραντίνας. Ο Παρασκευάς συναντιόταν στη... ζούλα με φίλους μουσικούς και πρόβαραν όσα είχε γράψει, αλλά και κάποια jazz standards, έτσι, για ζέσταμα!
Προέκυψαν έξι ηχογραφήσεις στο Elecrtic Zen Studio του Μιχάλη Καββαδία. Όλα τα κομμάτια παίχτηκαν live, το καθένα σε μιαν άλλη ημέρα «φυγής» από τη «φυλακή» του κορωνοϊού. Το άλμπουμ «Wonderful twos» αποτελείται από τρεις πρωτότυπες συνθέσεις και τρεις διασκευές απ’ το jazz και contemporary ρεπερτόριο, ερμηνευμένες από τα ντουέτα του με εξέχοντες μουσικούς.
Πρώτο ήρθε το «Mimic». Βασίστηκε σε μια ιδέα του κιθαρίστα Γρηγόρη Ντάνη, στο στυλ της «Americana». Πρόκειται για ένα κομμάτι ήρεμο, μελωδικό, μια απλή «δυτική», ακομπλεξάριστη μελωδία, που προκαλεί νοσταλγία για τόπους και ανθρώπους, σε παλιές χαρούμενες στιγμές. Η συμμετοχή του ηλεκτρικού κιθαρίστα Θωμά Μητρούση, του Ευριπίδη Ζεμενίδη στην ακουστική κιθάρα, του πιανίστα Μένιου Γούναρη ή του Βαγγέλη Παρασκευαΐδη με τα vibes του, υπήρξε καθοριστική για την ηχογράφηση των έξι ντουέτων του δίσκου.
Το jazz standard «How my heart sings» το άκουσε για πρώτη φορά από το μαγικό τρίο του cool πιανίστα της τζαζ Bill Evans -λίγο μετά την απώλεια του μπασίστα Scott LaFaro-, από τον ομώνυμό τους δίσκο. Η μελωδικότητα, οι αισθήσεις, το κλίμα που γεννούσε αυτή η ηχογράφηση, είχαν χαραχτεί από καιρό στη μνήμη του.
Το «A song for Mariza», ένα κουβανέζικο μπολέρο, είναι αφιερωμένο στη γυναίκα της ζωής του. Ένας τρόπος να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του για τα τόσα χρόνια που ζουν μαζί. Όταν πια αυτός ο δίσκος τελείωσε, ο Παρασκευάς Κίτσος ένιωσε μεγάλη ικανοποίηση που αυτός τουλάχιστον μπόρεσε να μείνει δραστήριος και δημιουργικός, μέσα στο τρέχον δυσοίωνο τοπίο.
Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου
