Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Sonny Rollins / Ο Κολοσσός του τενόρου σαξόφωνου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Sonny Rollins / Ο Κολοσσός του τενόρου σαξόφωνου

Sonny Rollins

Ο Sonny Rollins γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 7 Σεπτεμβρίου του 1930, από γονείς γεννημένους στο St. Thomas των Virgin Islands της Καραϊβικής.

Στα επτά του χρόνια, στο μαύρο Χάρλεμ, ο «Nuke» συνάντησε το πρώτο του σαξόφωνο και με το πέρασμα του χρόνου δημιούργησε κάτι θαυματουργό, φτιαγμένο από «απλό αέρα». Το τελευταίο του κοντσέρτο το έδωσε το 2012, ενώ το 2014 κρέμασε το σαξόφωνό του, καθώς τα πνευμόνια του είχαν κουραστεί. Έχει όμως ακόμα πολλά να μας πει.

Παγκόσμια αναγνώριση

Ο Rollins αναγνωρίστηκε από συνοδοιπόρους και ομότεχνούς του, το κοινό ή τους κριτικούς, ως ο κορυφαίος όλων των εποχών, λόγω της εφευρετικότητάς του στο τενόρο σαξόφωνο, με την οποία διαχειρίστηκε το εμπνευσμένο δικό του υλικό όσο και το ευφάνταστα επιλεγμένο «δανεικό» του. Πάντα η μουσική στριφογύριζε στο μυαλό του διαφορετικά. Από τη μια στιγμή στην άλλη, οι αυτοσχεδιασμοί του έβγαιναν αλλιώτικοι, κάθε φορά. Ποτέ του δεν έπαιξε μια σύνθεση με τον ίδιο τρόπο για δεύτερη φορά.

Τραχύς και συνάμα τρυφερός, εκκεντρικός και αμετροεπής, δεν δίστασε να σνομπάρει την «πρέπουσα» μουσική συμπεριφορά. Ο πελώριος, πολύτροπος, βαθύς και αμφίθυμος ήχος του, με την ανορθόδοξη ρυθμική άποψη και την προχωρημένη αίσθηση του χιούμορ, έκανε τους κριτικούς να πουν: «οι ιδέες του ξεπετάγονται από το πνευστό με ταχύτητα πολυβόλου» ή: «ο τόνος του είναι τόσο λυσσασμένος, που ακούγεται σαν δυνατό άγριο ουρλιαχτό», ενώ ο Steve Lacy, o σπουδαίος σοπράνο σαξοφωνίστας, δεν δίστασε να πει: «Κανείς δεν είναι τόσο ερωτευμένος με το σαξόφωνό του όσο αυτός!».

Sonny Rollins
Ο Steve Lacy, o σπουδαίος σοπράνο σαξοφωνίστας, δεν δίστασε να πει για τον Sonny Rollins: «Κανείς δεν είναι τόσο ερωτευμένος με το σαξόφωνό του όσο αυτός!»

Μνήμες μιας ζωής συναρπαστικής

Εικοσιπέντε ετών, είχε πια συναναστραφεί με την τζαζ ελίτ. Οι αναμνήσεις του από εκείνη την εποχή είναι πολλές και ευχάριστες. Μεγαλύτερη τιμή για έναν έφηβο μουσικό δεν υπήρχε. Ήταν νέος και άπειρος, αλλά όλοι τον γούσταραν: «Στάθηκα πολύ τυχερός που υπήρξα μέλος αυτής της παρέας», αφηγείται.

«Αφού τότε δεν υπήρχε καμία περίπτωση να πιάσουμε την καλή, παίζαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε. Δεν το κάναμε για τα φράγκα, αλλά για την τζαζ. Προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε τα όριά της και ταυτόχρονα τα δικά μας. Και το μόνο που κερδίσαμε τελικά ήταν η εκτίμηση του κόσμου», λέει και συνεχίζει:

«Πολλοί συνάδελφοί μου έπεσαν στην πρέζα, άλλοι πνίγηκαν στο αλκοόλ ή φούμαραν σαν τσιμινιέρες, σε μια προσπάθεια να φτιαχτούν, να διευρύνουν τον νου τους ή να βρεθούν σε ένα άλλο υπαρξιακό επίπεδο. Σε καμία όμως περίπτωση αυτό δεν σημαίνει ότι αν παίζεις τζαζ, τότε θα πρέπει οπωσδήποτε να παίρνεις και ναρκωτικά. Κάποιοι το χρησιμοποίησαν αυτό, στη επιδίωξή τους να την εμποδίσουν να γίνει αποδεκτή από το ευρύ κοινό. Όχι, δεν είναι έτσι!» αναλογίζεται εξοργισμένος.

Με τον Trane και τον Miles

Όταν έπαιξε με τον John Coltrane, πίσω στα 1957, είχε την εντύπωση πως ήταν πολύ περισσότερο δημοφιλής από τον μεγάλο συνάδελφό του, που στο άμεσο μέλλον χάραξε τον δρόμο του για τ' άστρα. Εκείνη την εποχή, αυτή ήταν η αλήθεια και ο Rollins υποτίμησε τον νεαρό ανερχόμενο σαξοφωνίστα με το να παίζει δίπλα του τα μισά απ' όσα μπορούσε. Αργότερα, το γεγονός αυτό το απέδωσε στη νεανική του ανωριμότητα. Ήταν, λέει, μια... “Tenor Madness”!

Κάποτε, ένας νεαρός μουσικός θέλησε να σπουδάσει δίπλα του. Του αρνήθηκε προτείνοντάς του σαν δάσκαλο τον Coltrane, αναγνωρίζοντας έτσι πως ο Trane ήταν καλύτερος από αυτόν στην τεχνική. Ποτέ δεν θεώρησε πως ήταν ικανός να γίνει δάσκαλος των νεότερών του, ανερχόμενων χειριστών του σαξόφωνου.

Σήμερα, με την ωριμότητα των χρόνων, ο Rollins αναγνωρίζει τα λάθη του. Ξέρει όμως κι άλλους σπουδαίους μουσικούς που -σαν τον Charlie Parker- έπαιρναν πολλά ναρκωτικά, κλέβοντας συχνά για να τ' αποκτήσουν, και ποτέ του δεν θέλησε να τους μοιάσει, όπως έκαναν άλλοι. Πολλοί, πάλι, πίστευαν πως οι μουσικοί σαν τον Miles ή τον Trane κατέκτησαν την πνευματική τους ωριμότητα όχι μόνο με όπλο τη μουσική, αλλά και με τα ναρκωτικά οδηγό τους.

Sonny Rollins

Ηχογραφώντας με τους Stones

Για τη θεωρητικά παράταιρη συμμετοχή του, το 1981, στο «Tattoo You», ο Sonny θυμάται: «O Mick Jagger αμφιβάλλω αν κατάλαβε τι έκανα όταν ήρθε και μου ζήτησε να παίξω στον δίσκο. Το ίδιο κι εγώ. Η γυναίκα μου ήταν αυτή που επέμενε -και τελικά με έπεισε- να την κάνω αυτή την ηχογράφηση. Εγώ δεν ήθελα να κάνω δίσκο με τους Rolling Stones, τους θεωρούσα -λάθος μου- κατώτερους απο το επίπεδο της τζαζ. 'Θα το κάνω έτσι, για την πλάκα, για να δω πώς είναι να παίζεις με ένα ροκ συγκρότημα και αν βγει κάτι καλό, ας το κυκλοφορήσουν', είπα. Τελικά, δοκίμασα να σχετιστώ με αυτό που ο Mick και η παρέα του κάνουν, θέλησα να κάνω το καλύτερο».

Ακτιβιστής και οικολόγος

Από το 1958, ο Sonny Rollins είχε εκθέσει την άποψή του για την καταπίεση των έχρωμων μειονοτήτων στην Αμερική με την εικοσάλεπτη «Freedom Suite». Παρά την αποχή του από την άμεση πολιτική, δεν σταμάτησε να δημοσιοποιεί τις ανησυχίες του. Το 1998, κυκλοφόρησε το άλμπουμ του με τίτλο «Global Warming» (παγκόσμια υπερθέρμανση) και από τότε υπήρξε πάντα ταγμένος υπέρ μιας καλύτερα οργανωμένης παγκόσμιας ενεργειακής διαχείρισης.

«Οι άνθρωποι που κυβερνούν αυτόν τον πλανήτη, αυτοί που έχουν τη δύναμη και τον πλούτο, νοιάζονται μόνο για τα χρήματα και τον έλεγχο, εκεί παίζεται όλο το παιχνίδι. Αυτός ο κόσμος θα είναι ένα πεδίο μαχών και καταστροφών, που θα προκαλούνται ακριβώς από αυτούς τους συγκεκριμένους τύπους» λέει.

«Μόνο αν προσπαθήσουμε εμείς οι ίδιοι, μόνοι μας, ο καθένας ξεχωριστά με τον τρόπο του, να κάνουμε κάτι, όσο ελάχιστο και μικρό και αν είναι αυτό, τότε ίσως αυτός ο πλανήτης γίνει ένα μέρος κατάλληλο για να ζει κανείς. Να μην πετάμε τα σκουπίδια στον δρόμο, να μην σπαταλάμε το νερό, να βοηθάμε τον διπλανό μας. Πρέπει εμείς να αλλάξουμε πρώτα τον εαυτό μας, για να δοκιμάσουμε, στη συνέχεια, να αλλάξουμε και τον κόσμο».

Sonny Rollins

Να μη δίνω δεκάρα τσακιστή για τα υπάρχοντά μου

Έναν κόσμο που άλλαξε μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου. Γεγονότα που τoν επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό. Μόλις τέσσερις ημέρες αργότερα, ο Sonny ηχογράφησε το live άλμπουμ «Without A Song: The 9/11 Concert».

«Ηταν μια τραυματική εμπειρία. Το σπίτι μου απείχε μόλις έξι τετράγωνα από τους Δίδυμους Πύργους. Έτσι, ξαφνικά, βρέθηκα να τρέχω σαν χαμένος στους δρόμους με χιλιάδες άλλους ανθρώπους, καθώς αυτά τα δύο μεγαθήρια θα γίνονταν σκόνη και σίδερα. Δεν είχα ζήσει κάτι παρόμοιο ποτέ άλλοτε στη ζωή μου και ούτε θέλω να το ξαναζήσω. Πήρα και ένα πολύ καλό μάθημα: να μη δίνω δεκάρα τσακιστή για τα υπάρχοντά μου. Πετάχτηκα έξω πανικόβλητος, άφησα πίσω μου σαξόφωνα, πιάνο, δίσκους, βιβλία, ρούχα, τα πάντα. Τότε συνειδητοποίησα ότι η ζωή είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε».

Η ανάπαυση του πολεμιστή

Κάποια στιγμή, στα ογδοντατρία, έπρεπε να καταθέσει τα «όπλα» -το τενόρο σαξόφωνό του- και να αναρωτηθεί ποιο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού του γέμιζε με τη μουσική. Ήταν μια μάλλον τραυματική στιγμή, η οποία όμως τον βοήθησε να καταλάβει ότι, αντί να γκρινιάζει, έπρεπε να είναι ευγνώμων που έζησε μια τόσο πλούσια, από κάθε άποψη, μουσική ζωή.

Ο Sonny Rollins πάντα εκτιμούσε τον «χρυσό κανόνα» της ζωής. Δεν ήταν όμως βέβαιος αν ήταν και εφικτός. Στις «saxophone battles» των 91 χρόνων του, με ισάξιους αντιπάλους, ήθελε πάντα να είναι ο καλύτερος, ο νικητής. Δεν θέλησε όμως ποτέ να πληγώσει τους κατώτερούς του, γιατί το να παίζει μουσική αποτελεί έναν απώτερο σκοπό, τον λόγο να υπάρχει σ' αυτή τη γη.

Για τον θάνατο και τη ζωή

O Sonny Rollins δεν παίζει πια σαξόφωνο. Η επικοινωνία του με αυτό, τα πράγματα που θέλησε να κάνει με το τενόρο, δεν παράγονται με άλλα μέσα. Κάθεται συχνά μπροστά στο Fender Rhodes πιάνο του στο υπνοδωμάτιό του και νιώθει πως με κανένα άλλο όργανο δεν θα μπορούσε να συνεχίσει στο ίδιο επίπεδο με τότε. «Κάτι μέσα μου έχει σπάσει», εξομολογείται με κάποια πίκρα.

Και συνεχίζει: «O Wayne Shorter είναι πάντα εδώ, ο Miles όμως λείπει. Ο Max Roach έχει φύγει από καιρό. Ο Trane λείπει. Το ίδιο και ο Monk. Όμως εγώ δεν τους νοσταλγώ. Αυτοί οι μάγκες είναι για μένα ζωντανοί. Ακούω τη δική τους μουσική. Σύμφωνοι, ο Charlie Parker δεν είναι πια στο κορμί του μέσα, αλλά όλα όσα τον αφορούν είναι πάντα εδώ, για μένα, για όλους!» και ακόμα:

«Είναι αστείο πράγμα ο θάνατος, όλοι τον φοβούνται γιατί είναι το Άγνωστο. Η μητέρα μου πέθανε, ο πατέρας μου το ίδιο. Κι ο αδελφός μου, και η αδελφή μου, έφυγαν. Ο θείος μου επίσης. Και η γιαγιά μου. Ήταν όλοι τους σπουδαίοι άνθρωποι. Αν όλοι αυτοί μπορούν να πεθάνουν, τότε γιατί όχι κι εγώ; Είμαι καλύτερος; Το σώμα μου θα γίνει στάχτη και σκόνη, αλλά η ψυχή μου θα ζει!»

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL