Σπούδασε σε μία αμιγώς τζαζ σχολή -στο παρισινό Cim- τζαζ σαξόφωνο, αρμονία και αυτοσχεδιασμό. Έμεινε εκεί εννέα ολόκληρα χρόνια. Μετά την αποφοίτησή του, δίδαξε στα ωδεία Vernon, Limay, Cim και Bonnieres. Πίσω στην Αθήνα τίποτα δεν ήταν ιδανικό. Ο Σύλβιος Σύρρος παίζει για το νυχτοκάματο σε μη τζαζ σχήματα και την τζαζ που τόσο αγαπά στις ελάχιστες τότε ειδικές τζαζ σκηνές, όπως το «κρυφό σχολειό», το κλαμπ Παράφωνο, δίπλα στους πρωτοπόρους.
Swinging Jazz Athenaeum
Με το τρίο του, που συναπαρτίζουν ο Κωνσταντίνος Ζουγανέλης στο κοντραμπάσο και ο Νίκος Σιδηροκαστρίτης στα τύμπανα, παίζουν modal jazz στο ύφος του John Coltrane και περιοδεύουν σε όλη την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, ο Σύλβιος διδάσκει στο υπερσύγχρονο Δημοτικό Ωδείο του Πειραιά. Λίγο καιρό μετά, η ευφυής, οραματική ιδρύτρια της σχολής Athenaeum / Ίδρυμα Μαρία Κάλλας, η αλησμόνητη Λούλη Ψυχούλη, τον καλεί, μαζί με τον πιανίστα Γιώργο Κοντραφούρη και τη δασκάλα της φωνητικής τζαζ Σοφία Νοητή, στα πρώτα βήματα του Swinging Jazz Athenaeum.
Εκεί, ξεκινώντας από το μηδέν, ο Σύλβιος Σύρρος διδάσκει σαξόφωνα, αρμονία και αυτοσχεδιασμό σε όλα τα όργανα και vocal phrasing και scat singing στον τομέα του φωνητικού τζαζ αυτοσχεδιασμού. Ανάμεσα στις πρώτες φωνές που βγαίνουν από τη σχολή είναι η Νάσια Γκόφα. Ακολουθούν κι άλλες εκλεκτές φωνές, όπως η Ειρήνη Κωνσταντινίδη και η Μιράντα Βερούλη, αλλά και οι σπουδαίοι μουσικοί Μάνος Θεοδοσάκης (τρομπέτα), Σπύρος Μάνεσης (πιάνο), Γιάννης Παπαναστασίου (άλτο σαξόφωνο), Αναστάσης Γούλιαρης (τύμπανα) και ο νέος κοντραμπασίστας Αρίωνας Γυφτάκης.
Όλα πηγαίνουν «ρολόι» και τα νέα ταλέντα πηγάζουν από τη διδαχή του Σύρρου και των συνεργατών του, που υπηρετούν το όραμά του για τον αυτοσχεδιασμό και τη μεταλαμπάδευση της τζαζ μουσικής. Ο Σύλβιος Σύρρος απολαμβάνει να βλέπει τα «παιδιά του» να αυτοσχεδιάζουν με φρεσκάδα και ρίσκο!
«Νέοι Παρθενώνες»
Ο πατέρας του υπήρξε καθοριστικός στην αγάπη που του ενέπνευσε για την καλή μουσική. Ήταν 6-7 ετών ο Σύλβιος όταν ο χημικός μηχανικός πατέρας κλεινόταν στο σαλόνι τα απογεύματα και άκουγε πολύ δυνατά Μπετόβεν, Μπαχ και όπερα. Έχοντας «αποφοιτήσει» από το Μακρονήσι, ο Αλέκος Σύρρος στη «Χαράδρα» του «Νέου Παρθενώνα», όπου τους έκρυβαν οι βασανιστές τους -μην δουν το χάλι τους οι επιφανείς επισκέπτες τους- μοίραζε στους συντρόφους του χειρόγραφα λιμπρέτα ιταλικής όπερας και διοργάνωνε μικρές αυτοσχέδιες συναυλίες, τονωτικές για το ηθικό των βασανισμένων αγωνιστών.
Τα σκληρά βασανιστήρια είχαν ενσωματωθεί στην καθημερινή «ρουτίνα». Κάθε δραστηριότητα συνοδευόταν από ξυλοδαρμό και εξευτελισμό με σκοπό να καμφθεί το ηθικό. Όσοι δεν υπέγραφαν τη «δήλωση μετάνοιας» μεταφέρονταν στη χαράδρα του Α' Ειδικού Τάγματος Οπλιτών και μετά περνούσαν από στρατοδικείο. Ο Αλέκος Σύρρος δεν υπέγραψε ποτέ.
Πίσω, στο σαλόνι του σπιτιού τους, ο πατέρας Σύρρος απαγόρευε την είσοδο σε όσους απειλούσαν τη γαλήνη των ακροάσεών του. Ο Σύλβιος τον έβλεπε από τη χαραμάδα της πόρτας να κρατάει το κεφάλι και να ρουφάει αισθήσεις από τις μουσικές που αγαπούσε. Ο μικρός πίστευε ότι αυτό που έκανε ο πατέρας ήταν κάτι πολύ σοβαρό. Κι αυτός τον άφηνε να μπαίνει στο δωμάτιο μαζί του με τον απαράβατο όρο να μένει σιωπηλός και ακίνητος απολαμβάνοντας τη μουσική.
Στα 6 ο Σύλβιος άρχισε κλασικό πιάνο στο Ωδείο Αθηνών με δασκάλα τη νονά του Φρόσω Πρωτόπαππα. Παράλληλα, μάθαινε και γαλλικά. Τα μίσησε και τα δύο φριχτά. Αντί να μελετάει ασκήσεις στο πιάνο, έστηνε τις πρώτες δικές του μελωδίες. Στα 12 πια ζητάει δύο χάρες από τον πατέρα του: να σταματήσει το πιάνο και τα γαλλικά. Παρά τα όσα περίμενε σαν αντίδραση, ο πατέρας του το δέχτηκε χωρίς καμία αντίρρηση. Μεγάλη ευτυχία και ανακούφιση για τον ξαλαφρωμένο νεαρό!
Είχε πια πατήσει τα 15 όταν ζήτησε να μάθει τρομπέτα. Του αγόρασαν αμέσως μία. Στο Ωδείο Αθηνών μάθαινε κλασική τρομπέτα, ενώ παράλληλα ερωτεύτηκε την τζαζ. Ο Louis Armstrong αλλά και δίσκοι με gospels και spirituals υπήρξαν τα πρώτα μη κλασικά του ακούσματα. Τα επόμενα ήρθαν με ψάξιμο στα δισκάδικα της Αθήνας.
Διδάσκεται ο αυτοσχεδιασμός;
Διδάσκεται ο αυτοσχεδιασμός; Η απάντησή του είναι θετική: «Αρκεί να ξέρει κανείς περί τίνος πρόκειται και να επιλέξει τον σκοπό, τον τρόπο και το ύφος που του ταιριάζει. Ο αυτοσχεδιασμός στην τζαζ είναι αυτοσκοπός. Και ο τρόπος του μορφολογικός. Δεν αρκεί μόνο η αντιγραφή ινδαλμάτων από το παρελθόν, που όλοι μας έχουμε».
«Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις στη διδασκαλία του αυτοσχεδιασμού. Πρώτη είναι η αντιγραφή μουσικών φράσεων σπουδαίων αυτοσχεδιαστών και η δημιουργία ενός κολάζ από τον νέο μουσικό που τις αναπαραγάγει. Τότε όμως η σύγχρονη τζαζ δεν θα έπρεπε να υπάρχει! Όλοι θα προτιμούσαμε να ακούμε τους πρωτοπόρους, στα πρωτότυπα έργα τους, παιγμένα και ηχογραφημένα την εποχή που αυτά πήγαζαν. Γιατί κάθε φράση έχει τον δικό της χώρο και ανήκει σε μια ευρύτερη 'σκηνοθεσία' του αυτοσχεδιαστή, που έτσι μας χαρίζει ένα ολοκληρωμένο σόλο-αφήγημα».
«Η άλλη προσέγγιση στον αυτοσχεδιασμό, η θετική όψη του νομίσματος, είναι να μελετηθούν τα έργα των μεγάλων τζαζ μουσικών με αναλυτικό μυαλό, για να γίνει κατανοητός ο μουσικός τρόπος σκέψης που αυτοί είχαν. Έτσι, ένας μουσικός του σήμερα αυτοσχεδιάζει εκθέτοντας τα προτερήματά του, το απολύτως προσωπικό του αφήγημα. Αυτό βοηθάει στην εξέλιξη της τζαζ - και όχι οι 'φωτοτυπίες', κοινά κακέκτυπα του παρελθόντος. Είναι ο μοναδικός τρόπος να γίνει το επόμενο βήμα».
Η σχολή JazzArt στην Αθήνα
Ο Σύλβιος Σύρρος, με το πέρασμα του χρόνου, επάνδρωσε τη σχολή τζαζ του Athenaeum (Swinging Jazz Athenaeum) με διπλωματούχους και ταλαντούχους μαθητές του, με τους οποίους μοιράζονται το ίδιο όραμα. Κάπου είκοσι χρόνια μετά βρέθηκε στην ευχάριστη θέση να αναγγείλει τη νέα του εστία. Από τον Οκτώβριο του 2021, σε ένα όμορφο ανακαινισμένο νεοκλασικό διώροφο της οδού Βασιλείου Μακεδόνος 2 (πάροδος Αλκαμένους) μεταστεγάζει το ήδη υπάρχον δυναμικό της ομάδας του από το Athenaeum.
Το πρόγραμμα σπουδών παρέμεινε το ίδιο στη νέα σχολή και έτσι οι μαθητές της κατοχυρώνουν επίπεδο σε όλα τα μαθήματα. Στη διάρκεια των μουσικών σπουδών τους πέντε «μουσικά εργαστήρια» φιλοξενούν από τα πρώτα βήματα ενός μουσικού έως και τα πιο υψηλά επίπεδα τεχνικής και γνώσης.
Σκοπός της σχολής JazzArt είναι ένας μουσικός που σπουδάζει εκεί να μπορεί να προτείνει στο τέλος των σπουδών του ένα ολοκληρωμένο αισθητικό όραμα. Να μπορεί να εκφράσει τον εαυτό του με «φρεσκάδα και ρίσκο» (bis)! Στο πρόγραμμα σπουδών της σχολής περιλαμβάνονται και οι μηνιαίες συναυλίες των μαθητών και τα μικρά projects των «προχωρημένων» σπουδαστών, οι οποίοι αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη του «στησίματος» και της παρουσίασης της δικής τους μπάντας.
Πολύτιμη πρόσφατη μετεγγραφή, δίπλα στους δάσκαλους Σπύρο Μάνεση, Τζώρτζη Τσιρόπουλο, Αναστάση Γούλιαρη και τον Αρίωνα Γυφτάκη, έρχεται ο master των ρυθμών, ο άνθρωπος των κρουστών Νίκος Σιδηροκαστρίτης. Όραμα του JazzArt της Αθήνας παραμένει η τέχνη του αυτοσχεδιασμού και η γνώση της ιστορίας του μέσα από τα διαχρονικά στιλ της τζαζ και τους κώδικες που τον χαρακτηρίζουν.
Παράλληλα, η σχολή JazzArt θα φιλοξενήσει καλλιτεχνικές δραστηριότητες μη μουσικές, θεωρώντας ότι οι τέχνες πρέπει να συνομιλούν. Η αρχή θα γίνει τον μήνα Φεβρουάριο με την έκθεση ζωγραφικής της εικαστικού Δανάης Σύρρου.
Jazz Mani Academy
Στα προγράμματα του JazzArt περιλαμβάνεται -επτά χρόνια μετά την εκκίνησή της- και η Jazz Mani Academy. Η μαγευτική Καρδαμύλη της μεσσηνιακής Μάνης τη φιλοξενεί. Η ακαδημία τζαζ, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Σύλβιο Σύρρο, απευθύνεται σε μουσικούς όλων των επιπέδων κι όλων των ηλικιών με σκοπό να έρθουν σε επαφή οι αυτοσχεδιαστικές ικανότητες και οι προοπτικές της ανθρώπινης φύσης με το φυσικό περιβάλλον όπου αυτή είναι προορισμένη να λειτουργεί.
Στην τζαζ το μήνυμα είναι η ίδια η μουσική. Αυτό συμβαίνει και στη Μάνη. Ο τόπος είναι το μήνυμα. Η τυχαία -και ίσως ανορθόδοξη με την πρώτη ματιά- σχέση που εδραίωσε η Μάνη με την τζαζ δεν είναι και τόσο… τυχαία. Οι έξι ημέρες των μαθημάτων και οι καθημερινές συναυλίες συνδυάζονται με βουτιές στα κρυστάλλινα νερά της.
Παράπλευρες δραστηριότητες του Σύλβιου Σύρρου περιλαμβάνουν τα μαθήματα αυτοσχεδιασμού στη σχολή AMS του ντράμερ Στέλιου Τσομπανίδη, μαθήματα τα οποία διοργανώνονται από τον σαξοφωνίστα Ευθύμη Τσακίρη στη Θεσσαλονίκη.
Αυτά που τον εμπνέουν αυτά που τον θυμώνουν
Σήμερα, αυτό που κάνει τον Σύλβιο Σύρρο να αναγαλλιάζει είναι ότι από τα πρώτα χρόνια των σπουδών του, οι μουσικές του αναζητήσεις ενώνονται με τις αισθητικές και τις φιλοσοφικές, δημιουργώντας έναν κοινό πυρήνα. Την αφετηρία της ατομικής αλλά και της καλλιτεχνικής αναζήτησης ενός ανήσυχου και πάντα δημιουργικού μουσικού. Τον θυμώνει όμως η επιβαλλόμενη «απλοϊκοποίηση» της μουσικής των τελευταίων δεκαετιών, η οποία συνδέεται με την έλλειψη ρίσκου στην αυτοσχεδιαστική πράξη.
«Τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά ρεύματα ξεκίνησαν στις πιο δύσκολες περιόδους της σύγχρονης Ιστορίας της ανθρωπότητας. Όταν ο κίνδυνος και της ύπαρξής μας ακόμα είναι ορατός, οι άνθρωποι, και μάλιστα οι καλλιτέχνες, αναζητούν νοήματα πέραν της πεζής μας καθημερινότητας. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό, καθώς, παρά την οικονομική και την υγειονομική κρίση, καταφέρνω να βιοπορίζομαι κάνοντας το όραμά μου επάγγελμα. Αυτό που κάνω σήμερα καλύπτει όλες τις καλλιτεχνικές ή αισθητικές μου αναζητήσεις» λέει ο Σύλβιος Σύρρος κλείνοντας την ενδιαφέρουσα συζήτησή μας.
