Στην κοινή συνείδηση, ο Λόρδος Βύρων έχει ταυτιστεί με το Μεσολόγγι, όπου άφησε την τελευταία του πνοή από βαρύτατη ασθένεια στις 19 Απριλίου 1824. Ωστόσο ο κορυφαίος των φιλελλήνων έναν αιώνα μετά εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αττική, την οποία πρωτοεπισκέφτηκε μόλις στα 21 χρόνια του, τα Χριστούγεννα του 1809, διαμένοντας στην Αθήνα για περίπου ενάμιση χρόνο.
Το «εγκαταστάθηκε μόνιμα» στην Αττική προκύπτει από το γεγονός ότι το 1924 δόθηκε το όνομα του μεγάλου ποιητή και αγωνιστή της ελευθερίας στον Συνοικισμό Μικρασιατών Προσφύγων Παγκρατίου. Έτσι γεννήθηκε ο Συνοικισμός Βύρωνος, που μετά το 1934 έγινε Δήμος Βύρωνα. Ανακοινώνοντας τη σχετική κυβερνητική απόφαση για να τιμηθούν τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Μπάιρον ο υπουργός Μπακάλμπασης είχε τονίσει ότι «Δίδομεν σήμερον το όνομα του Βύρωνος εις τον συνοικισμόν αυτόν υπό την σκιάν του αγαπημένου του Υμηττού» (Απόστολος Κοκόλιας, "90 Χρόνια Βύρωνας").
Πολλές ταινίες έχουν γίνει για τον απόβλητο της βρετανικής αριστοκρατίας Λόρδο Βύρωνα, αλλά όσες έχουν παραχθεί στην Ελλάδα δεν μιλούν με πληρότητα για τον μεγάλο ποιητή και τις ιδέες του. Το κενό ήρθε να καλύψει μια νέα ταινία - ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ο Byron στην Αττική», αφιερωμένη στα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, της οποίας την παραγωγή σε σκηνοθεσία Στάθη Ρέππα χρηματοδότησαν η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Βύρωνα. Το σενάριο βασίστηκε στο ομότιτλο δικό μου βιβλίο (έκδοση ΕΛΤΑ).
Από τα θετικά της ταινίας, ότι σε αυτή εμφανίζονται εθελοντικά πέντε εικοσάχρονα παιδιά από το Θεατρικό Εργαστήρι Βύρωνα, η δε κατάληξή της αναφέρεται συνοπτικά στην πόλη του Μπάιρον, ίσως μοναδική στον κόσμο. Επίσης περιέχεται μελοποιημένη μια χαρακτηριστική στροφή από το περίφημο ποίημα του Μπάιρον «Το προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ», που αρχίζει με τον στίχο «Κληρονομικοί δεσμώτες, δεν γνωρίζετε // πως όσοι λευτεριά ζητούνε // πρέπει εκείνοι να χτυπήσουν;». Με άλλα λόγια, παρά του περί του αντιθέτου λεγόμενα, ο Μπάιρον, ήδη από το 1810, καλούσε τους ραγιάδες σε εξέγερση.
Άλλη σημαντική αναφορά στην ταινία, στηριγμένη στο βυρωνικό ποίημα «Η Κατάρα της Αθηνάς», θυμίζει κάτι που συχνά ξεχνάμε, ότι πρώτος ο Λόρδος Βύρων το 1810 ύψωσε τη φωνή του κατά της λεηλασίας του Παρθενώνα από τον συμπατριώτη του λόρδο Έλγιν, καταγγέλλοντας και την πατρίδα του Βρετανία για τυραννία. Ειδικότερα, στην Ακρόπολη η θεά Αθηνά εμφανίζεται ενώπιον του ποιητή, εξαπολύοντας δριμύτατο κατηγορώ κατά του Έλγιν, μεμφόμενη και τη Βρετανία, ως εξής: «Στην Ανατολή για κοίτα // όπου Γάγγη σκούρα ράτσα // στραπατσάρισμα θα κάνει στην τυραννική σου φάτσα». Προφητική αναφορά για την απελευθέρωση της Ινδίας, που συνέβη πολύ αργότερα, το 1947.
Η ταινία ήδη παρουσιάζεται σε τοπικά κινηματογραφικά φεστιβάλ, είναι δε διαθέσιμη να προβληθεί και σε σχολεία.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
info:
Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Πάνου Τριγάζη, το ντοκιμαντέρ «Ο Byron στην Αττική» σε σκηνοθεσία Στάθη Ρέππα βραβεύτηκε ως καλύτερο ντοκιμαντέρ μεσαίου μήκου στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ναυπλίου. Το σενάριο υπογάφει η Μαρία Παναγιωτακοπούλου, τη μουσική η Πηγή Λυκούδη, μελοποιημένο ποίημα του Μπάιρον ερμηνεύει η Γεωργία Αγγέλου, αφηγητής είναι ο Ορφέας Ζαφειρόπουλος. Ευγενική χορηγία - αναφορά στην επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821: Περιφέρεια Αττικής - Δήμος Βύρωνα
