Η Άννα Γρίβα προέρχεται από την ποίηση. Μετά από πέντε ποιητικές συλλογές, κυκλοφορεί τώρα από τις εκδόσεις Κίχλη η συλλογή διηγημάτων της «Τα ζώα θεοί», είκοσι μία σύντομες ιστορίες «για παιδιά και για όχι παιδιά», που συνοδεύονται από ωραία λεπταίσθητα σχέδια του Παναγιώτη Βαγγελή.
Η αφήγηση, ως επί το πλείστον σε πρώτο πρόσωπο, ακολουθεί άλλοτε τη ματιά ενός μικρού παιδιού, ενός κοριτσιού, και άλλοτε τη ματιά ενός ενήλικου εαυτού, στον οποίο διαφαίνεται όμως το παιδί που κάποτε υπήρξε. Αφήγηση αργή, ονειρώδης, ρεμβαστική, με έναν αέρα μελαγχολίας πάντα, καθώς προσπαθεί να μιλήσει με τον τρόπο του παραμυθιού ή του γεγονότος που ενώ είναι πραγματικό μοιάζει να ξεπηδά από έναν εκμαγευμένο κόσμο.
Θα μπορούσαν να είναι και καταγραφές ονείρων, με μια επεξεργασία λεπτομερή για να μοιάζουν πραγματικές, οι είκοσι μια αυτές αφηγήσεις. Συγκεχυμένα τα όρια, σε μια προσπάθεια να αποδοθούν οι πιο λεπτές, μύχιες, σκοτεινές αποχρώσεις των σκέψεων και των συναισθημάτων. Λέει η αφηγήτρια στο διήγημα «Χωρίς»: «Νιώθω σαν να βρίσκομαι μέσα σε όνειρο και δεν υπάρχει τρόπος να ξεγλιστρήσω. Τότε αρχίζει να χαράζει στην άκρη του ουρανού κι εγώ δεν έχω παρά να του χαρίσω τον εαυτό μου. Χωρίς αποσκευές. Χωρίς ταξίδι. Χωρίς κοριτσάκι».
Αυτό το «χάρισμα στον ουρανό» και το «χωρίς» φτιασίδια και «χωρίς» βεβαιότητες δίνουν τον τόνο και καθορίζουν την αύρα και των υπόλοιπων ηρώων. Καθώς και μια επιμονή στο διφορούμενο. Διαβάζουμε στους «Μεταξοσκώληκες»: «Σκέφτομαι πως, όταν ο παππούς δεν φοράει τη μασέλα του, είναι τόσο γλυκός. Αθώος. Κρίμα να ξέρω την ιστορία για το τσεκούρι. Τώρα τελευταία πέσανε και τα δόντια του γιου του, πράγμα που τον κάνει να φαίνεται μεγαλύτερος από όσο είναι. Σουφρώνει τα χείλη προς τα μέσα και μιλάει σαν ψευδός. Είναι τόσο γλυκός. Αθώος. Κρίμα να ξέρω την ιστορία για το τσεκούρι».
Πίσω από τον υπαρκτό κόσμο, τον ορατό και συγκεκριμένο, υπάρχει κι ένας ανομολόγητος, όπου το καθετί δεν είναι μόνο αυτό που δείχνει αλλά και κάτι ακόμα απροσδιόριστο. Ο θάνατος, η απώλεια κάθε μορφής, η νοσταλγία, η πληγή, το άνοιγμα στο παράδοξο, η έκπληκτη αθώα λοξή παιδική ματιά που θέλει να μπει μέσα στα γεγονότα κι όχι να τα αναλύσει ή να τα ερμηνεύσει, είναι μερικά από τα θέματα και τους προβληματισμούς της Γρίβα.
Η γραφή της θητεύει στη λιτότητα. Στην αφτιασίδωτη στόχευση σε έναν πυρήνα που ίσως να μην έχει να κάνει τόσο με το σημαντικό όσο με το ιδιοσυγκρασιακό -νεκροταφεία, άσπρα μακριά μαλλιά, τόποι γνωστοί με το όνομα «Εκεί που σκούζουν», τόποι και τρόποι που συνεχώς επανέρχονται-, με την ιδιαίτερη ευαίσθητη ματιά του ανθρώπου που αφουγκράζεται τα αφανή. Που δίνει φωνή στα ανεκλάλητα και συλλογίζεται πάνω σε όσα μας υπερβαίνουν, αναζητώντας διαρκώς αυτή την «άλλη άλλη γλώσσα».
«Νομίζω πάντως πως το φως που πρωτοβλέπουμε δεν πρέπει να είναι έντονο, θα φτάνει μόνο μια λεπίδα του στα μάτια μας, όπως η χαρακιά του ήλιου στον φεγγίτη μου. Ύστερα ανοίγουν όλα τα παράθυρα, οι κουρτίνες της ύπαρξης σαλεύουν πολύχρωμες. Καραβάκια έτοιμα να σαλπάρουν».
Ένα από τα ωραιότερα διηγήματα της συλλογής είναι το «Τετράπλευρο», εκεί όπου όσοι μετά από χρόνια γυρίζουν από την εξορία είναι ξένοι στον ίδιο τους τον τόπο, ξένοι μέσα σε ρόλους και συγγένειες που κανείς δεν αναγνωρίζει και κανείς δεν ανέχεται. «(...)που επιστρέφει ο ξένος να σε ορίσει και πρέπει να τον λες άντρα σου ή πατέρα σου και εκείνος να σε λέει γυναίκα ή παιδί - για ποιον παίζουμε αυτό το παιχνίδι;»
Η Γρίβα γράφει πρόζα με όπλο της την εμπιστοσύνη στη δύναμη της φράσης της.
Info
Άννα Γρίβα
«Τα ζώα θεοί»
Εκδ. Κίχλη
74 σελ.
Τιμή: 9,50 ευρώ
