Ο Ευγένιος Ιονέσκο, ο πιο σπουδαίος ίσως θεατρικά «παράλογος» συγγραφέας, γράφει το 1959 ένα από τα σπουδαιότερα έργα του, το Ρινόκερο. Με μια υποδόρια αντιφασιστική διάθεση καλά κρυμμένη κάτω από την ιστορία αλλά και αρκετά εμφανή πίσω από τις λέξεις του, δημιουργεί μια φανταστική επαρχιακή πόλη, όπου οι κάτοικοί της σιγά σιγά μεταμορφώνονται σε Ρινόκερους. Για να γλιτώσουν, για να αντέξουν, για να επιβιώσουν. Ίδιοι ανάμεσα στους ίδιους. Φοβισμένοι από το διαφορετικό. Ανακουφισμένοι από την ομοιογένεια, επηρμένοι από τη δύναμη και την εξουσία. Και εκείνος, ο μόνος, ο Μπερανζέ, ήρωας αντίσταση, ήρωας σύμβολο, ήρωας επιμονή, φωνάζει για να αντέξει, τρέχει για να προλάβει, να τους προλάβει, εκείνους τους συναδέλφους, τους φίλους, τον έρωτα του.
Στο Θέατρο Κιβωτός, επέστρεψε από 15 Οκτωβρίου ο Ρινόκερος σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα και από ότι φαίνεται θα συνεχίσει την sold out πορεία του για αρκετό καιρό ακόμα. Ο Κακλέας κάνει μια κατακόρυφη βουτιά στον απύθμενο κόσμο του Ιονέσκο και με κινηματογραφική και πιστά «παράλογη» σκηνική ματιά, δημιουργεί ένα σωματικό, λεκτικά ρυθμικό, θεατρικό κρεσέντο, συναισθηματικά και πολιτικά φορτισμένο σε όλη την αίθουσα πριν καν σβήσουν τα φώτα, πριν καν αρχίσει η παράσταση.
Στους τοίχους του θεάτρου μας καλωσορίζουν βιντεοπροβολές αθόρυβων εικόνων, παρμένες και κατασκευασμένες από το θέαμα, πετώντας στη μούρη μας λέξεις όπως ευτυχία, πατριαρχία, πολιτικοποιώντας και συναισθηματικοποιώντας εμάς τους θεατές πριν καν το κείμενο ζωντανέψει επί σκηνής.
Όταν τα φώτα σβήσουν, ο Κακλέας έχει ήδη καταφέρει να σου εγκαταστήσει μια θεατρική προσμονή και ένα συναίσθημα που οι υπόλοιπες εικόνες από το σε σχήμα ματιού video wall του σκηνικού χώρου εντείνουν και υπογραμμίζουν καθοριστικά.
Ο σκηνογραφικός κόσμος που φτιάχνει μαζί με το Σάκη Μπιρμπίλη και με σύμμαχο τη καταιγιστική σωματική σκηνοθετική του προσέγγιση, καταφέρνουν να πραγματώσουν αυτό που και ο ίδιος ο Ιονέσκο συγγραφικά επιδίωξε: την επίθεση σε κάθε μαζική υστερία και επιδημία. Πλατφόρμες που γίνονται σύμβολα αντοχής και παραίτησης, ανόδου και πτώσης, επιμονής και αδυναμίας, σε συνδυασμό με το διαρκώς παρόν ηχητικό τοπίο του Σταύρου Γασπαράτου, ωθούν και επιτρέπουν στους ηθοποιούς να ανταποκριθούν σωματικά και λεκτικά σε αυτό το παράλογο θεατρικό σκηνικό επεισόδιο.
Ο Άρης Σερβετάλης φτιάχνει, υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του Κακλέα, όχι έναν ακόμα Μπερανζέ, αλλά ακριβώς τον Μπερανζέ που έγραψε ο Ιονέσκο, τουλάχιστον όπως τον είχα φανταστεί όταν είχα πρωτο διαβάσει το βιβλίο αρκετά νεότερος και δεν τον είχα δει ποτέ ζωντανό στη σκηνή. Η εκφορά των λέξεων από το στόμα του, κοφτερό μαχαίρι και τα χοροθεατρικά του εργαλεία υπογράμμισαν την απόγνωση, την απελπισία, τη μοναξιά αλλά και την επιμονή του ήρωα. Και ακριβώς εκεί, όταν όλοι γύρω του έχουν γίνει ρινόκεροι, ο Μπερανζέ Άρης Σερβετάλης, από το πιο ψηλό σημείο γεννάει με την κίνηση της σωματικής του ακινησίας τον πιο δυναμικό μονόλογο του έργου, προκαλώντας σε εμάς τους θεατές έναν απροσδιόριστο πόνο κάπου στην εσωτερική πλευρά του δέρματος, εκεί που δεν φτάνει η αφή. Σε αυτό το σημείο ξεκάθαρα γίνεσαι θες δε θες μάρτυρας ενός άρτιου και ολοκληρωμένου ηθοποιού που πριν καν σβήσουν τα τελευταία φώτα τα έχει ήδη καταφέρει.
Ο καλοκουρδισμένος θίασος που συμπλήρωσε το έργο και κυρίως οι ερμηνείες που απέσπασε από τους ηθοποιούς του ο Κακλέας μέσα σε αυτό το σκηνικό χάος του Ιονέσκο, είναι ένας ακόμα λόγος για να προλάβετε και να δείτε χωρίς φόβο και με πολύ πάθος αυτόν τον Ρινόκερο, σε αυτό το ανέβασμα, σε αυτό το Θέατρο.
Την επιτυχία αυτής της παράστασης την νιώθεις μετά το τέλος. Η διαδρομή από το θέατρο μέχρι το παρκαρισμένο αμάξι μου είχε αλλάξει οριστικά πια και για μένα και για τον φίλο, συνεργάτη και φωτογράφο Παύλο Παρασκευά που είδαμε μαζί την παράσταση. Οι ρινόκεροι εκεί έξω ήταν πολύ εύκολα εντοπίσιμοι και παντού. Θα ορκιζόμασταν πως είδαμε ανθρώπους να μεταμορφώνονται σε ρινόκερους εκεί στη μέση του δρόμου. Χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Μόνο να αντισταθούμε τουλάχιστον στη δική μας μεταμόρφωση. Να πούμε το δικό μας όχι. Όπως ο Μπερανζέ.
