Η ιδέα του βιβλίου γεννήθηκε τότε που ο Γιάννης συνομιλούσε με τους σημαντικούς μουσικούς και συγκροτήματα που γνώρισε στη διάρκεια της πολύχρονης δημοσιογραφικής του πορείας μέσα από παρέες, συναναστροφές, μουσικές παραγωγές και τον σχετικά στενό κύκλο του ελληνικού rock.
«Ήταν άνθρωποι που θαύμαζα από πιτσιρικάς, είτε τους παλαιότερους, είτε άλλους, τους επίγονούς τους, που επίσης ήθελα να γνωρίσω και να μιλήσω μαζί τους. Ήταν ένα μικρό θαύμα για μένα να κάνω συνέντευξη με τον Δημήτρη Πουλικάκο, στα 37 μου χρόνια, ενώ είχε επηρεάσει τα νιάτα μου με τη μουσική του, τους στίχους του, την ανατρεπτικότητά του και τα παρεμβατικά του λόγια, τις ατάκες του και τη φάτσα του. Ή αργότερα να κάνω παρέα με τον Σταύρο Λογαρίδη...» θυμάται ο Γιάννης.
Δημήτρης Πολύτιμος (1933 - 2021)
Τον Δημήτρη Πολύτιμο, τον θαυμάσιο αυτό ροκ οργανίστα, ιδρυτή των περίφημων MGC (Modern Greek Combo) στα μέσα προς τέλη της δεκαετίας του ’60 και λάτρη της τζαζ, που έφυγε πρόσφατα σε ηλικία 88 ετών, ο Γιάννης τον γνώρισε στα 27 του χρόνια μέσα από το σχήμα των Drifting Around, για τους οποίους έκλεινε δουλειές για μια δεκαετία. Ο Πολύτιμος υπήρξε ένας μεγάλος δάσκαλος και εμπνευστής για τον Γιάννη Αλεξίου.
«Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο του βιβλίου είναι οι Socrates. Με τον Αντώνη Τουρκογιώργη, τον αξέχαστο Γιάννη Σπάθα και τον Γιώργο Τρανταλίδη έχουμε πει τόσα πολλά και έχουμε κάνει τόση παρέα, που πλέον τους θεωρώ πολύ δικούς μου ανθρώπους. Επίσης, τους επίγονούς τους που κίνησαν τα νήματα του rock στην Ελλάδα, όπως οι Ενδελέχεια, που θαυμάζω πολύ, ή ο Θάνος Ανεστόπουλος και ο Παύλος Παυλίδης, που σημαίνουν πολλά για μένα. Φανταστείτε τι μου έχουν εμπιστευτεί και πόσο χαίρομαι που τα μοιράζομαι με το αναγνωστικό κοινό σε μια προσπάθεια να φωτιστεί, όσο γίνεται, το πολύπαθο ελληνικό rock» λέει ο συγγραφέας του «Πρωτοπόροι του ελληνικού rock» από τις εκδόσεις Ogdoo Music Group.
Η «τέχνη της συνέντευξης»
Ένας άλλος λόγος ο οποίος έφερε στην επιφάνεια όλες αυτές τις μαρτυρίες και τα μυστικά περί το ελληνικό rock γεννήθηκε υποσυνείδητα για τον Αλεξίου, που ήθελε να φανερώσει στο βιβλίο του την «τέχνη της συνέντευξης». Αυτό το αποκαλύπτει για πρώτη φορά και είναι σημαντικό, καθώς αποτελεί το πιο σπουδαίο ίσως κομμάτι της δημοσιογραφικής του πορείας.
«Επί σειρά ετών έκανα συνεντεύξεις με προσωπικότητες απ’ όλο το καλλιτεχνικό φάσμα. Με σκηνοθέτες, ηθοποιούς, συγγραφείς κ.ά., πολλοί εξ αυτών με διεθνή εμβέλεια, όχι μόνο Έλληνες αλλά και ξένους. Κι ακόμα, με μουσικούς, συνθέτες, στιχουργούς, σολίστες, οι οποίοι μου διέθεταν τον χρόνο τους όχι για τη δύναμη που είχε η κυκλοφορία της εφημερίδας που δούλευα, αλλά κυρίως για μένα και γιατί είχα τον τρόπο και τη φήμη στη δουλειά μου. Αυτό είναι ένα μεγάλο βραβείο, ίσως το μεγαλύτερο στη ζωή μου. Απ’ όλη αυτή την γκάμα της δουλειάς μου επέλεξα να παρουσιάσω ένα βιβλίο με τους Έλληνες rockers, γιατί γι’ αυτούς πέταγα τη σκούφια μου όταν τους συναντούσα!»
Σε πραγματικό χρόνο
Μια συνέντευξη είναι ό,τι πιο δύσκολο για έναν δημοσιογράφο. Για να γίνει σωστά, θέλει πολύ καλή προετοιμασία, έρευνα, ψυχολογική προσέγγιση και συναίσθημα. Για να σου εμπιστευτεί τις αλήθειες της ζωής του ένας άνθρωπος ο οποίος δεν συνηθίζει να δίνει συνεντεύξεις, όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γιάννης Πουλόπουλος, ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Αντώνης Σαμαράκης ή ο Ιάκωβος Καμπανέλης (και τόσοι άλλοι με τους οποίους ο Γιάννης Αλεξίου έχει βρεθεί με σεβασμό απέναντί τους), θέλει δουλειά πολλή.
«Είναι τελείως διαφορετικό το πώς θα μιλήσει μια προσωπικότητα σε συνέντευξη στην τηλεόραση ή και στο ραδιόφωνο. Η αληθινή συνέντευξη γίνεται τετ - α - τετ, εκτός τηλεοπτικού ή ραδιοφωνικού αέρα. Όλο και περισσότεροι δημοσιογράφοι κυκλοφορούν βιβλία με συνεντεύξεις, καθώς αυτές παίρνουν αξία όχι μόνο γιατί πολλοί συνομιλητές τους δεν υπάρχουν πια ή γιατί η εποχή για την οποία μιλούν έχει περάσει ανεπιστρεπτί, αλλά γιατί δεν γίνονται πια συνεντεύξεις σε πραγματικό χρόνο. Γίνονται με mail και με άλλους έντεχνους τρόπους.
«Από τότε που μειώθηκαν τα εργατικά χέρια και οι αρμοδιότητες των εργαζόμενων πολλαπλασιάστηκαν, ο διαθέσιμος χρόνος να δουλέψεις μειώθηκε αισθητά, οι αμοιβές έπεσαν κατακόρυφα και ο δημοσιογράφος βρήκε άλλους τρόπους να κάνει πιο εύκολο το πιο δύσκολο πράγμα που υπάρχει».
«Στο βιβλίο μου όλοι κάθισαν απέναντί μου και τα είπαμε τετ - α - τετ για την πονεμένη ιστορία που λέγεται ‘ελληνικό rock’, ένας όρος που έχει πια καθιερωθεί κι ας έχει δίκιο ο φίλος μου -και εκ των πρωτοπόρων- ο Τζόνι Βαβούρας, που επιμένει πως το σωστό είναι ‘rock στην Ελλάδα’» λέει εμφατικά ο Γιάννης Αλεξίου.
Γιάννη, με ποια κριτήρια επέλεξες αυτούς τους μουσικούς και τα συγκροτήματα ανάμεσα σε άλλα;
Είναι ατόφια και αυθεντικά άτομα, φανερώνουν τα μυστικά του ελληνικού rock’n’roll, γιατί δεν έχουν να κρύψουν ή να φοβηθούν τίποτα. Όσοι τραγούδησαν στα «Ηρώδεια» ή δεν θέλουν να θίξουν κάποιους, ή κρατούν ισορροπίες με τις δισκογραφικές τους εταιρείες δεν έχουν θέση. Τα κριτήρια ήταν συγκεκριμένα και ξεκάθαρα. Όσοι αφιέρωσαν τη ζωή τους στο rock είναι ήρωες για μένα και αυτούς θέλω να τιμήσω.
Η αλήθεια είναι ο κοινός μου παρανομαστής με τα 50 πρόσωπα και συγκροτήματα που υπάρχουν εδώ μέσα. Έτσι πορεύτηκα στη δουλειά μου, χωρίς συμβιβασμούς κι έκανα ό,τι μου άρεσε, όχι ό,τι άρεσε στους άλλους. Το rock δεν έχει νόμους και κανόνες. Αυτό έκαναν στην πορεία τους και οι δικοί μου ήρωες, αυτοί που τους ονόμασα «πρωτοπόρους». Όλα για το rock. Όποιο κι αν ήταν το τίμημα. Κοινό μας σημείο, ότι δεν έχω περιουσία. Περιουσία μου είναι η δισκοθήκη μου και ο άνθρωπος που είναι πλάι μου. Πολλοί από τους rockers του βιβλίου ζουν στο ενοίκιο σήμερα, ενώ έχουν γράψει ιστορία και τα ονόματά τους θα είναι γραμμένα με χρυσά γράμματα όταν θα μιλάμε για «ελληνικό rock».
Πώς εξελίσσεται η διαδρομή του ελληνικού rock μέσα από τη δική σου έρευνα;
Από την εποχή των πρώτων γκρουπ ή, καλύτερα, ορχηστρών -όπως λέγονταν- που έπαιζαν κυρίως διασκευές ξένων επιτυχιών και ξένα τραγούδια διασκευασμένα στα ελληνικά, έως περίπου τα μέσα του ’60 και την πολύ δυνατή pop σκηνή της δεκαετίας αυτής, φτάσαμε στο σκοτεινό 1967, όταν άρχισε η υπόγεια «μετάβαση» από την pop στο rock, το οποίο γιγαντώθηκε στη δεκαετία του ’70.
Το rock’n’roll εξελίχθηκε στα ’80s, με τον ήχο να γίνεται new wave και punk rock, με πολύ σπουδαία συγκροτήματα. Στα ’90s υπήρξε μια σημαντική κίνηση μουσικών και γκρουπ που είχαν μεγάλη απήχηση τόσο στους παλιότερους ροκάδες, αλλά κυρίως στους νεότερους, που δημιούργησαν τα δικά τους ινδάλματα με γκρουπ όπως οι Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά, τα Διάφανα Κρίνα κ.ά. Από τα ’00s έως σήμερα η ιστορία συνεχίζεται με πολύ αξιόλογα σχήματα που θα αναφερθούμε σε αυτά μετά από ένα χρονικό διάστημα, αφού παρακολουθήσουμε την εξέλιξή τους.
Στο βιβλίο, μέσα από τα τέσσερα κεφάλαια, καταγράφεται η ιστορία με έμφαση στις δεκαετίες ’60 -’70 -’80. Η αναφορά μου φθάνει έως και πιο πρόσφατα, με ορισμένα ονόματα που ξεχώρισαν. Στο μέλλον ίσως γίνει μια εκτενέστερη καταγραφή στο ελληνικό rock του σήμερα. Όλοι αυτοί οι μουσικοί έγραψαν ιστορία με πολλές δυσκολίες, κόντρα στο ρεύμα, καθώς ανδρώθηκαν σε μια χώρα που τα μουσικά γούστα και οι δισκογραφικές εταιρείες ήταν «αλλού».
Δεν είχαν πολλούς συμμάχους, παρά μόνο το ταλέντο και την ψυχή τους. Υπήρχε πάντα ένα πιστό κοινό, που τους αγαπούσε και τους ακολουθούσε. Σε αυτό το κοινό απευθύνομαι και σε όσους θέλουν να ζήσουν μέσα από τις αφηγήσεις μιας εποχής που είτε δεν έζησαν είτε δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν και έχουν μια διάθεση να επαναξιολογήσουν. Πρόσφατα μου έδωσε συγχαρητήρια ένας πρώην εισαγγελέας. Μου είπε ότι δεν γνώριζε τίποτα απ’ όλα αυτά που έγραφα στο βιβλίο, αλλά το πήρε για να μάθει και πως του άρεσε ο τρόπος γραφής μου.
Υπήρξαν τρικλοποδιές στη διαδρομή αυτή;
Πρώτα απ’ όλους οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες, που έδειξαν ενδιαφέρον μόνο όταν κάποιο όνομα δημιουργούσε ένα ρεύμα ή γνώριζε επιτυχία ένας δίσκος του. Από κει και πέρα, είχαν το ελληνικό rock στην άκρη. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές αυτής της εποχής μιλούν για τα όσα βιώσαν από πρώτο χέρι στο βιβλίο μου και τα οποία παρουσιάζω χωρίς περικοπές. Υπήρξε εχθρική συμπεριφορά ακόμη και από κομματικές νεολαίες που θεωρούσαν ξενόφερτο το rock στη δεκαετία του ’70 και του ’80, μια εποχή που υπήρχε μεγαλύτερη πολιτικοποίηση των νέων απ’ ό,τι σήμερα, και φυσικά στη Μεταπολίτευση, που κυριαρχούσε το πολιτικό τραγούδι, το οποίο δεν άφηνε περιθώρια ύπαρξης σε μη «στρατευμένα» μουσικά είδη.
Στις δισκογραφικές υπήρξαν ορισμένα άτομα με μεράκι, γνώση και αγάπη στο ελληνικό rock κι αυτοί έκαναν αρκετά πράγματα και βοήθησαν όσο μπορούσαν. Ένας εξ αυτών, ο Μάνος Ξυδούς, μιλάει στο βιβλίο μου και ως μουσικός παραγωγός αλλά και ως μουσικός και τα λέει χύμα. Επίσης, μεγάλη βοήθεια προσέφεραν κάποιες ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες όπως η Creep, η FM Records και η Hitch-Hyke, που, με τις μικρές δυνάμεις τους, έδωσαν βήμα σε σπουδαία συγκροτήματα και σήμερα συνεχίζουν.
