Ο καραγκιοζοπαίκτης πρέπει μέσα σε δέκα λεπτά να πείσει τον θεατή ότι ο Καραγκιόζης είναι ζωντανός, αποκαλύπτει με σθένος και πάθος ο βετεράνος καραγκιοζοπαίκτης Θανάσης Σπυρόπουλος, που συνεχίζει στα 92 του χρόνια να σχεδιάζει φιγούρες, να γράφει ιστορίες για τον ξυπόλυτο και πάντα πεινασμένο ήρωα που επιβιώνει μέσα στους αιώνες και να διδάσκει την τέχνη του σε όσους ακόμα μαγεύονται από αυτή. Μαζί με τον 35χρονο γιο του Κώστα, που μεγάλωσε παρέα με τον Καραγκιόζη πίσω από τον μπερντέ και είναι από τους λιγοστούς νέους που συνεχίζουν την τέχνη, έχουν πολλά να πουν για όσα οργανώνουν. Έως και τις 4 Απριλίου πατέρας και γιος παρουσιάζουν διαδικτυακά μια σειρά παραστάσεων με τίτλο «Η επανάσταση των σκιών» εμπνευσμένη από την εποποιία του 1821. Μέσω του viva.gr το κοινό, αγοράζοντας εισιτήριο των 6,5 ευρώ, μπορεί να παρακολουθήσει τις παραστάσεις «Ο Καραγκιόζης στην Επανάσταση», «Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος», «Η κυρα - Φροσύνη και ο τύραννος της Ηπείρου Αλή Πασάς», «Παπαφλέσσας - Ο μπουρλοτιέρης των ψυχών», «Ο Αθανάσιος Διάκος και η Μάχη της Αλαμάνας» και «Μάρκος Μπότσαρης - Ο αετός του Καρπενησίου».
«Αυτή τη δουλειά δεν τη μαθαίνεις αν δεν την αγαπάς και κυρίως δεν την κάνεις για λεφτά. Μελετάς συνέχεια. Ξέρεις πόσα βιβλία έχω; Άμα τα δεις, θα πεις ‘δικηγόρος είσαι;’. Κανένας τόσα χρόνια που παίζω Καραγκιόζη δεν μου έχει βρει λάθος» εξηγεί ο Θανάσης Σπυρόπουλος μιλώντας για τα μικρά μυστικά της τέχνης του. «Ο Καραγκιόζης είναι όλα τα ταλέντα μαζεμένα. Άμα δεν έχεις φωνές, ηθοποιία, ορθοφωνία, δεν πετυχαίνεις τίποτα. Το μυστικό είναι στις φωνές και στην εξάσκηση» επιμένει.
Συνεργάτες, συνδημιουργοί και συμπαίκτες, πατέρας και γιος λειτουργούν δύο θέατρα, στην πλατεία Λαμπρινής και στους Αγίους Αναργύρους. Διαθέτουν δε μία από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες συλλογές Καραγκιόζη, φιγούρες, έργα, εργαλεία όλων των πρωτοπόρων Ελλήνων καραγκιοζοπαικτών, αλλά και ηχογραφημένα ντοκουμέντα παραστάσεων. Κι αυτό που θέλουν είναι να δημιουργήσουν το Πανευρωπαϊκό Μουσείο Θεάτρου Σκιών. Συζητούν ήδη με τους Δήμους Πειραιά και Περιστερίου για το ποιος από τους δύο θα το φιλοξενήσει.
«Τους καραγκιοζοπαίκτες τους κυνήγησαν αστυνομία και κόμματα»
Για χρόνια πρόεδρος του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών, αλλά και του αντίστοιχου Πανευρωπαϊκού, δημιουργός της Ακαδημίας Θεάτρου Σκιών, με μέλη περισσότερα από 60 παιδιά, ο Θανάσης Σπυρόπουλος πρωτοείδε Καραγκιόζη στο καφενείο του πατέρα του στο Κοπανάκι Μεσσηνίας και έχτισε το πρώτο θέατρο το 1968 στην Ανάκασα, εκεί που τότε, όπως λέει, «σε έτρωγαν οι λύκοι»! Ευτύχησε να δει παραστάσεις του με 500 θεατές καθημερινά.
«Από 5 χρόνων μεγάλωσα μέσα στο καφενείο. Ήμασταν τέσσερα αδέλφια. Η μάνα μου κρατούσε τα τρία και δούλευε και στα χωράφια. Ο πατέρας μου είχε το καφενείο απ’ όπου περνούσαν καραγκιοζοπαίκτες και κουκλοθεατράδες. Γέλασα με την ψυχή μου με το κουκλοθέατρο. Στον Καραγκιόζη με μάγεψε η βραχνή φωνή, σαν να είναι από εξωγήινους, αλλά και οι φιγούρες. Ο πατέρας μου δεν ήθελε με τίποτα να γίνω καραγκιοζοπαίκτης. Έφυγα από το σπίτι στα 15 μου. Τα παλιά χρόνια οι καλλιτέχνες δεν είχαμε αξία. Πρέπει να ανάβουμε κερί στον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη. Αυτοί ήταν που βάλανε τα μπουζούκια στα σαλόνια. Τότε πήραν αξία οι μπουζουξήδες και μαζί τους πήραμε κι εμείς. Τόσα χρόνια πίσω από τον μπερντέ έζησα χαρές και καημούς. Μας κυνήγαγαν η αστυνομία, τα κόμματα, βενιζελικοί, βασιλικοί! Σήμερα ο καλλιτέχνης είναι δάσκαλος χωρίς δίπλωμα. Είναι ντροπή που οι καραγκιοζοπαίκτες δεν επιχορηγούμαστε. Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να δίνει στους καραγκιοζοπαίκτες όχι λεφτά, αλλά ό,τι τους λείπει, φιγούρες, ενισχυτές, σκηνή. Τα λεφτά τα τρώνε οι επιτήδειοι, αφού όταν ‘κόβεται’ κονδύλι, ειδοποιούνται όλοι οι ημέτεροι, τα παίρνουν κι όταν πάμε να κάνουμε αίτηση, λεφτά δεν υπάρχουν. Αυτό γίνεται χρόνια. Εμείς οι καραγκιοζοπαίκτες δεν βάζουμε ούτε μια δραχμή στην τσέπη. Ο Σπαθάρης έφυγε μ’ αυτόν τον καημό. Όλοι υποφέρουμε».
«Δεν έχουμε μείνει πολλοί και η τέχνη θα χαθεί»
«Κάντε κάτι για τον Καραγκιόζη» επαναλαμβάνει με οργή ο νεότερος καραγκιοζοπαίκτης της οικογένειας Κώστας Σπυρόπουλος, μεγαλωμένος από 5 ετών πίσω από τον μπερντέ, πάνω σε σκαμνάκι. «Δυστυχώς, δεν έχουμε καμία βοήθεια» λέει με πίκρα ο νεαρός άνδρας και πατέρας τριών παιδιών. Και αποκαλύπτει ότι τις αιτήσεις που προσκομίζει στην ΕΡΤ για παραγωγή εκπομπής με θέμα τον Καραγκιόζη τις σκίζουν μπροστά στα μάτια του. «Δεν έχουμε μείνει πολλοί καραγκιοζοπαίκτες. Είναι κρίμα. Θα χαθεί η τέχνη» τονίζει με παράπονο και αποκαλύπτει πως «το παιδί, για να αγαπήσει τον Καραγκιόζη, πρέπει να το μαγέψεις. Το μυστικό αυτού του ήρωα είναι ότι βρίσκεται παντού. Είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Σχολιάζει την επικαιρότητα. Μπορεί να συνυπάρξει. Αυτό είναι το μεγάλο ατού του. Επειδή αγαπάω τον Καραγκιόζη, τώρα με την πανδημία δεν σκέφτηκα να αλλάξω επάγγελμα, αλλά να βρω τρόπο να κάνω κάτι μ’ αυτόν. Ρίσκαρα και επένδυσα 2.000 ευρώ που είχα στην άκρη κάνοντας το Καραγκιόζης TV. Επιμένω ότι ο καραγκιόζης είναι ο συνδετικός κρίκος της ιστορίας του ’21 με τα σημερινά παιδιά» καταλήγει.
