Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
Η έκθεση ανασύρει από τη λήθη την εμπειρία της Μόριας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η έκθεση ανασύρει από τη λήθη την εμπειρία της Μόριας

ΛΕΣΒΟΣ ΜΟΡΙΑ ΧΙΟΝΙ ΣΚΗΝΕΣ
Φωτογραφία αρχείου - EUROKINISSI

Στην έκθεση «Ύλη εν κινήσει: συναθροίσματα της μετανάστευσης στη Μεσόγειο», εμβληματικά αντικείμενα της διάσχισης του συνόρου, όπως κατεστραμμένες βάρκες, σωσίβια και σαμπρέλες, μια ασημί - χρυσή θερμική κουβέρτα, εκτίθενται μαζί με “ευτελή” αντικείμενα της καθημερινής ζωής, όπως μια άδεια καρτέλα με αντιγριπικά χάπια, γάντια μιας χρήσης, ένα σωληνάριο οδοντόκρεμας. Η έκθεση περιλαμβάνει, ακόμα, εικόνες και βίντεο, καθώς και πίνακες, φωτογραφίες και έργα που έχουν δημιουργήσει μετανάστες και πρόσφυγες από ανακυκλωμένα υλικά. Στον χώρο του μουσείου, αυτά τα ετερόκλιτα αντικείμενα, οι εικόνες και οι ήχοι ταξινομούνται και μετατρέπονται σε εκθέματα, τοποθετούνται σε κάδρα ή χρωματιστά πλαίσια, διαχωρίζονται και συναρμόζονται σε νέες συνθέσεις. Ο ίδιος ο τίτλος της έκθεσης παραπέμπει ευθέως στην έννοια του συναθροίσματος (assemblage) των Deleuze και Guattari.

Η έκθεση αποτελεί μέρος μιας ιστορίας / αρχαιολογίας του παρόντος που σκοπό έχει να καταστήσει ορατές όψεις της «μεταναστευτικής / προσφυγικής κρίσης» οι οποίες παραμένουν αθέατες ακόμα και στις οικείες σε όλους μας συνθήκες άκρας θεαματοποίησης. Μετατρέποντας σε τεκμήρια εικόνες και ήχους από το περιβόητο και πολυ-φωτογραφισμένο στρατόπεδο της Μόριας, το οποίο και κάηκε ολοσχερώς τον περασμένο Σεπτέμβριο, η έκθεση καταγράφει και ανασύρει από τη λήθη και από το σβήσιμο την εμπειρία αυτή. Επιτελεί, λοιπόν, έναν διττό, πολιτικό και παιδαγωγικό, σκοπό ευαισθητοποίησης και εγγραφής του «άλλου» στην Iστορία.

Ο απορητικός -διχασμένος, σε άλυτη αντίφαση- χαρακτήρας του εγχειρήματος, ωστόσο, είναι εμφανής ήδη μόλις σκεφτούμε πόσο απέχει (και όχι μόνο γεωγραφικά) το μουσείο Ανθρωπολογίας Haffenreffer του Πανεπιστημίου Brown από τη Λέσβο. Ποιες υλικότητες πραγματοποιούν το ταξίδι από τη Λέσβο στο Providence και ποιες παραμένουν εγκλωβισμένες στη βία των καθεστώτων κινητικότητας; Την ώρα που τα «απομεινάρια» ή τα «απορρίμματα» αντλούν αξία από την «αυθεντικότητά» τους και αποκτούν νέα ζωή μέσα από την κίνηση και την είσοδό τους στο μουσείο, οι προηγούμενοι κάτοχοί τους απαξιώνονται μέσα από μια επιβεβλημένη ακινησία σε απάνθρωπες συνθήκες στη Λέσβο ή σε κάποιο στρατόπεδο στην ενδοχώρα. Ο απορητικός χαρακτήρας του εγχειρήματος έγκειται, ακόμα, στην ίδια τη διαδικασία της έκθεσης. Ποιοι είναι οι φορείς της μαρτυρίας, εκείνοι που μπορούν να μεταφέρουν την εμπειρία του «άλλου», να την συναρμολογούν μέσα από θραύσματα αυθεντικότητας; Ποιοι, τέλος, είναι οι θεατές, εκείνοι/ες που παρατηρούν από μακριά τον «άλλο»;

Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020 αλλά λίγες μόλις εβδομάδες αργότερα αναγκάστηκε να κλείσει τις πόρτες της στο κοινό λόγω της πανδημίας. Από τότε περιορίστηκε σε μια εξ ολοκλήρου διαδικτυακή ζωή. Ωστόσο, αυτή η αναγκαστική μετάβαση στην ψηφιακή σφαίρα διευρύνει τις πολιτικές και παιδαγωγικές προοπτικές της. Η έκθεση ανοίγει προς ένα ευρύτερο κοινό, στο οποίο δίνει τη δυνατότητα να απεγκλωβιστεί από την κυρίαρχη ηδονοβλεπτική προσέγγιση του «μεταναστευτικού / προσφυγικού».

* Η Κατερίνα Ροζάκου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL