Λίγο πριν από την εκπνοή του το τόσο δύσκολο για όλους/ες 2020 μας επιφύλασσε μια μεγάλη και πολύ ευχάριστη έκπληξη. Το «Χωρίς το τόξο στην αρένα» δεν είναι απλώς ένα από τα καλύτερα ντεμπούτα της περσινής χρονιάς, αλλά τουλάχιστον της τελευταίας πενταετίας! Τραγούδια πολύ ιδιαίτερα -όπως φαίνεται ήδη από τον τίτλο του δίσκου- με μια απολύτως γυναικεία, ακόμα και φεμινιστική, αλλά δίχως να το διαλαλεί ούτε για μια στιγμή, στιχουργική γραφή, μουσική που αρδεύεται απολαυστικά από μια ποικιλία κυρίως διεθνών ιδιωμάτων και ερμηνεία προσωπική στο έπακρο. Υπεύθυνη για όλα αυτά, η νέα δημιουργός (συνθέτιδα και στιχουργός) και ερμηνεύτρια που έχει επιλέξει να είναι γνωστή ως Irini Qn, της οποίας οι απόψεις είναι το ίδιο ενδιαφέρουσες με τα τραγούδια της.
Ποια ήταν η ενασχόλησή σου με τη μουσική και η διαδρομή σου σ’ αυτήν μέχρι την κυκλοφορία του δίσκου;
Έχω σπουδάσει κλασικό πιάνο και από παιδί έκανα χορό. Κάπου στο 2013 όμως συνειδητοποίησα ότι το μουσικό όργανο που με εκφράζει περισσότερο είναι η ανθρώπινη φωνή. Έτσι ξεκίνησα μαθήματα φωνητικής και λίγο αργότερα ένιωσα την ανάγκη να γράψω τραγούδια.
Έστειλες τα τραγούδια σε κάποιες εταιρείες ή ήταν εξαρχής απόφασή σου να κυκλοφορήσεις την εργασία μόνη σου διαμέσου του Μετρονόμου; Γιατί, όπως και να το κάνουμε, χρειάζεται αρκετό θάρρος και δύναμη -και δεν εννοώ μόνο το οικονομικό σκέλος-, αλλά και πίστη σ’ αυτό που κάνεις για να το αποτολμήσεις αυτό με το ντεμπούτο σου.
Η αλήθεια είναι ότι είχε μεγάλη σημασία για μένα ο πρώτος δίσκος να φέρει την προσωπική μου αισθητική από την αρχή μέχρι το τέλος, οπότε δεν υπήρξε δίλημμα. Στη διανομή προτίμησα τον Μετρονόμο για πολλούς λόγους.
Ανάμεσα στις δύο μεγάλες «σχολές» που υπάρχουν στη στιχουργία, τη βιωματική και το storytelling, θα έλεγα ότι ανήκεις μεν στην πρώτη, αλλά χρησιμοποιώντας τη δεύτερη σαν μέσο. Συμφωνείς μ’ αυτό;
Συμφωνώ. Η γραφή μου είναι βιωματική, μιλάω για πράγματα που έχω ζήσει και ζω. Επειδή όμως πρόκειται για εμπειρίες που κρύβουν μέσα τους πόνο ή αγωνία, το storytelling είναι ο τρόπος που έχω βρει να μιλάω γι’ αυτές πιο υπαινικτικά, πιο ανάλαφρα.
Δεν ξέρω αν έχεις αντίρρηση, αλλά για εμένα δεν έχει νόημα το 2020 να μιλάμε για «φεμινιστική» γραφή. Η γραφή σου λοιπόν είναι καθαρά γυναικεία και έχει ως θέμα της τους ρόλους και τα στερεότυπα στα οποία πρέπει να ανταποκριθεί κατόπιν «απαίτησης της κοινωνίας» μια νέα -και όχι μόνο- γυναίκα σήμερα, έτσι δεν είναι; Το ότι βέβαια και ένας άντρας πρέπει να ανταποκριθεί σε αντίστοιχα στερεότυπα αποδεικνύει ότι το θέμα δεν είναι γυναικείο, αλλά απλώς ανθρώπινο.
Πράγματι, η γραφή μου είναι γυναικεία και, υπό το πρίσμα των κοινωνικών στερεοτύπων, απλώς ανθρώπινη. Παρ’ όλα αυτά, όσο κι αν εύχομαι να μην υπήρχε ανάγκη για «φεμινιστική» γραφή το 2020, υπάρχει. Η έμφυλη βία και ο σεξισμός είναι γεγονότα αδιαμφισβήτητα.
Πιστεύεις ότι η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία και πραγματικότητα είναι διαφορετική και πιο «καθυστερημένη» σε σχέση μ’ αυτή άλλων ευρωπαϊκών χωρών;
Έχοντας ταξιδέψει και ζήσει σε χώρες πιο ευαισθητοποιημένες σε θέματα φύλου, απαντώ χωρίς επιφυλάξεις ναι. Η γυναίκα στην ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται -από την πλειονότητα, γιατί πάντα υπάρχουν οι φωτεινές εξαιρέσεις- πνιγηρά, συντηρητικά και ενίοτε προσβλητικά. Διαφαίνεται πάντως μια πρόοδος...
Οι μουσικές / συνθετικές επιρροές σου προέρχονται ελάχιστα από την Ελλάδα και πολύ περισσότερο από το διεθνές μουσικό γίγνεσθαι, έτσι δεν είναι; Ποιες θα έλεγες ότι είναι οι κυριότερες από αυτές;
Από παιδί ήμουν εκτεθειμένη σε πολλά διαφορετικά ακούσματα. Είναι πιθανόν οι επιρροές μου να προήλθαν περισσότερο από τη διεθνή μουσική σκηνή, αλλά ειλικρινά δεν είμαι σε θέση να πω ποιες με επηρέασαν βαθύτερα. Διψούσα για τη μουσική και σπάνια φίλτραρα την πηγή της.
Από ερμηνευτικής πλευράς ποιες είναι εκείνες που όχι μόνο αγαπάς και εκτιμάς αλλά και διακρίνεις η ίδια ότι συνετέλεσαν στη διαμόρφωση του ύφους σου;
Ερμηνεύτριες - φάροι για τη διαμόρφωση του ύφους μου υπήρξαν η Δανάη, η Αρλέτα, η Σαβίνα Γιαννάτου και η Φλέρυ Νταντωνάκη. Αφήνω πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο να οδηγηθώ και σε άλλα ερμηνευτικά μονοπάτια. Το ύφος για εμένα προκύπτει από το εκάστοτε υλικό.
Ήταν συνειδητή και εξαρχής απόφαση ο Γιώργος Ανδρέου να ενορχηστρώσει με τόση ποικιλία και διαφοροποίηση κάθε τραγούδι ή προέκυψε αυθόρμητα κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης;
Στην πραγματικότητα, η έντονη διαφοροποίηση έγκειται στις ίδιες τις φόρμες των τραγουδιών. Το ζητούμενο στην ενορχήστρωση λοιπόν ήταν να υπάρξει ένα κοινό ηχητικό τοπίο, αλλά χωρίς να στερείται κάθε κομμάτι τον δικό του μουσικό μικρόκοσμο.
Η πανδημία και ιδίως η πρώτη καραντίνα επηρέασαν, αλήθεια, καθόλου το κλίμα του δίσκου ή η ηχογράφηση είχε ολοκληρωθεί πριν από αυτήν;
Ευτυχώς, η ηχογράφηση είχε ολοκληρωθεί κάποιους μήνες πριν την πρώτη καραντίνα. Το lockdown με βρήκε με το υλικό έτοιμο και σε αναζήτηση ιδεών για το εξώφυλλο του δίσκου.
Όπως κι αν έχει, πώς αισθάνεσαι για το ότι κυκλοφορείς τον πρώτο δίσκο σου σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία;
Αισθάνομαι καλά. Ήταν κάτι που κυοφορούσα χρόνια. Έπειτα, για εμένα τα τραγούδια υπήρξαν από όταν ήμουν παιδί η πιο πιστή συντροφιά στα δύσκολα και η συγκυρία είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αν αυτός ο δίσκος κάνει έστω και έναν άνθρωπο να νιώθει λιγότερο μόνη/ος, θα είμαι ευτυχισμένη!
Ο δίσκος ηχογραφήθηκε με βάση το να μπορεί να παιχτεί και ζωντανά εύκολα ή όχι; Γενικότερα οι ζωντανές εμφανίσεις σε ενδιαφέρουν εξίσου με τη σωστή δισκογραφική αποτύπωση της μουσικής σου ή έρχονται σε δεύτερη προτεραιότητα;
Αγαπώ τη σκηνή και ό,τι γράφω επιθυμώ να το επικοινωνώ ζωντανά. Από την άλλη, όταν μιλάμε για δισκογραφία, θεωρώ σημαντική τη σωστή αποτύπωση της μουσικής, οπότε στην ηχογράφηση δόθηκε μεγαλύτερο βάρος σ’ αυτό.
Και με την απαραίτητη προϋπόθεση της επιστροφής σε μια έστω σχετική κανονικότητα, ποια είναι τα σχέδιά σου για τη συνέχεια μετά από το άλμπουμ;
Για αρχή θα ήθελα να παρουσιάσουμε τον δίσκο ζωντανά κάποια στιγμή μέσα στο 2021, αν φυσικά το επιτρέπουν οι συνθήκες. Ως προς τα πιο μακροπρόθεσμα σχέδια, έχω αρχίσει να συγκεντρώνω το υλικό του δεύτερου δίσκου.
Το «Χωρίς το τόξο στην αρένα» είναι ένας τόσο σοβαρός ώστε και μόνος του να είναι ικανός λόγος για να περιμένουμε τη συνέχεια με ανυπομονησία...
