Κόκκινη κάρτα δείχνει ξανά ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) στις κυβερνήσεις για τις πολιτικές τους απέναντι στην κλιματική κρίση. Σχετική έκθεσή του μαρτυρά ότι έχουν... εκτοξευθεί οι επιδοτήσεις των κρατών στα ορυκτά καύσιμα με δικαιολογία την ενεργειακή κρίση. Τα ορυκτά καύσιμα ευθύνονται για το 80% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εκείνων που προκαλούν την καταστροφική υπερθέρμανση του πλανήτη! Έτσι, σύμφωνα με έκθεση του ΔΟΕ στις 16 Φεβρουαρίου, οι επιδοτήσεις των κρατών στα ορυκτά καύσιμα έφθασαν πέρυσι «στο επίπεδο ρεκόρ όλων των εποχών, στο 1 τρισ. δολάρια!», ποσό διπλάσιο σε σχέση με το 2021, που ήταν όμως ήδη... πενταπλάσιο από εκείνο του 2020!
Αυτή η εκτόξευση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις χλιαρές, ούτως ή άλλως, κατευθύνσεις της Σύμβασης της Γλασκώβης για το Κλίμα του Νοεμβρίου του 2021. Το κείμενο αυτό, με μια χαλαρή διατύπωση, αποτέλεσμα πολύωρων διαπραγματεύσεων και πιέσεων από κυβερνήσεις υπέρμαχους των υδρογονανθράκων, καλούσε τις χώρες-μέλη του ΟΗΕ «να καταργήσουν σταδιακά (“phase out”) τις μη αποδοτικές επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων με παράλληλη στοχευμένη στήριξη των φτωχότερων και πιο ευάλωτων». Αυτή η τελική λάιτ αναφορά σε «μη αποδοτικές» επιδοτήσεις είχε τότε προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις από κλιματικούς ακτιβιστές, επιστήμονες, ΜΚΟ, καθώς άφηνε ανοιχτή τη δυνατότητα συνέχισης της δημόσιας χρηματοδότησης σε σχέδια που τα κράτη κρίνουν αποτελεσματικά. Χωρίς, μάλιστα, αυτή η αναφορά να συνοδεύεται από χρονοδιάγραμμα. Την ίδια, όχι τυχαία, ασάφεια στη διατύπωση, που δεν κλείνει την πόρτα στις επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων, υιοθέτησε πέρυσι και η Σύνοδος του ΟΗΕ στο Σαρ ελ Σέιχ.
«Η ανάλυσή μας δείχνει ότι πολλά από τα κυβερνητικά μέτρα δεν ήταν καλά στοχευμένα και, ενώ μπορεί εν μέρει να προστάτευσαν τους καταναλωτές από υψηλά κόστη, διατήρησαν τεχνητά την ανταγωνιστικότητα των ορυκτών καυσίμων έναντι άλλων εναλλακτικών λύσεων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα» παρατηρούν οι συντάκτες της έκθεσης του ΔΟΕ. «Ορισμένα από τα μέτρα αυτά μπορεί να δικαιολογηθούν ως πολιτικά και κοινωνικά απαραίτητα, αλλά η έκταση αυτών των παρεμβάσεων συνιστά ανησυχητική ένδειξη για την ενεργειακή μετάβαση» υπογραμμίζει ο ΔΟΕ, τονίζοντας ότι «αυτές οι δαπάνες μπορεί να μειώσουν το κίνητρο για αποτελεσματική χρήση της ενέργειας ή για μετάβαση σε καθαρή ενέργεια». «Είναι πολύ καλύτερο οι κυβερνήσεις να ξοδεύουν χρόνο και χρήμα για δομικές αλλαγές που μειώνουν τη ζήτηση των ορυκτών καυσίμων παρά για επείγουσα στήριξη όταν αυξάνονται οι τιμές των καυσίμων» εξηγεί, θέτοντας την πολιτική πτυχή. «Η σημερινή παγκόσμια ενεργειακή κρίση αναδεικνύει τα πολιτικά διακυβεύματα» της ενεργειακής μετάβασης, παρατηρεί, προσθέτοντας ότι «η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε μεν την κρίση, αλλά το άλμα των επιδοτήσεων του 2022 επιβάλλει μερικά ευρύτερα διδάγματα για την ανάγκη συντονισμένης και ανθρωποκεντρικής μετάβασης». Μια προτροπή που απέχει αρκετά από το να γίνει πράξη.
Ηδη νέα έκθεση του ΔΟΕ στις 2 Μαρτίου καταγράφει για το 2022 αύξηση κατά 0,9% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα του ενεργειακού τομέα, φθάνοντας στο ύψος ρεκόρ των 36,9 δισ. τόνων. «Οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να αυξάνονται, εμποδίζοντας τις προσπάθειες για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων» σχολίασε ο διευθυντής του οργανισμού Φατίχ Μπιρόλ, εκφράζοντας πάντως την αισιοδοξία του σε σχέση με τη θετική επίδραση της αύξησης των ΑΠΕ, των ηλεκτρικών οχημάτων, των αντλιών θερμότητας των τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης. «Χωρίς αυτά, η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα ήταν τριπλάσια». Το μη χείρον βέλτιστον...
Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση
