Η Intellexa, η εταιρεία που κατέχει και εμπορεύεται το κακόβουλο λογισμικό παρακολουθήσεων Predator, πήρε τον Νοέμβριο του 2021 άδεια εξαγωγής του σε άλλες χώρες από την ελληνική κυβέρνηση. Αυτή η αποκάλυψη των New York Times δίνει νέα τροπή στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων, ενώ πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα για τις σχέσεις του περιβάλλοντος του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους επιχειρηματίες πίσω από το Predator.
Οι συντάκτες του αποκαλυπτικού ρεπορτάζ ανέφεραν πως ότι η ελληνική κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι έδωσε στην Intellexa άδειες να πουλήσει το Predator σε τουλάχιστον μία χώρα με ιστορικό καταστολής, τη Μαδαγασκάρη.
Η παραδοχή ήρθε από τον Αλέξανδρο Παπαϊωάννου, εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών, που απάντησε στο σχετικό αίτημα της εφημερίδας. Αυτός επιβεβαίωσε ότι η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών εξέδωσε δύο άδειες εξαγωγής στις 15 Νοεμβρίου 2021 με τελικό χρήστη την Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης της Μαδαγασκάρης. Ο εκπρόσωπος ανέφερε μάλιστα ότι o υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια Κώστας Φραγκογιάννης διεξάγει σχετική έρευνα για το θέμα.
Η Ματίνα Στεβή, που συνυπέγραψε το δημοσίευμα, διευκρίνισε στο Twitter ότι ο Αλ. Παπαϊωάννου γνωστοποίησε στην εφημερίδα την αδειοδότηση της Intellexa 48 ώρες προτού δημοσιευθεί το ρεπορτάζ, ενώ παραμένει άγνωστο το πότε ξεκίνησε η σχετική εσωτερική έρευνα του υπουργείου Εξωτερικών.
Άνθρωπος του Μητσοτάκη υπεύθυνος για την άδεια
Οι άδειες εξαγωγής προϊόντων διττής χρήσης (έτσι ονομάζονται τα λογισμικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως πολεμικά όπλα) ανήκουν στη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας. Πιο συγκεκριμένα, στη Διεύθυνση Πολυμερών Οικονομικών Σχέσεων και Εμπορικής Πολιτικής του υπουργείου και ακολούθως στο Τμήμα Μέτρων Εμπορικής Άμυνας και Ειδικών Καθεστώτων Εισαγωγών-Εξαγωγών και Αδειοδοτήσεων.
Γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας είναι ο Γιάννης Σμυρλής. Για χρόνια στέλεχος της ΟΝΝΕΔ και της Ν.Δ., περιγράφεται ως «ακραιφνής μητσοτακικός». Πληροφορίες μάλιστα τον φέρουν ως στενά συνδεδεμένο με το περιβάλλον του Κ. Μητσοτάκη, με τον τελευταίο να φέρεται να εμπιστεύθηκε στον Σμυρλή τη συγκεκριμένη θέση το 2019 προκειμένου να έχει αφενός ένα «μάτι του Μαξίμου» πάνω στον Νίκο Δένδια, αλλά και να ρυθμίζει κρίσιμη μερίδα των θεμάτων εξαγωγών. Ο Γ. Σμυρλής, άλλωστε, είναι και πρόεδρος του Enterprise Greece.
Στο κάδρο Γεωργιάδης και Παναγιωτόπουλος
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την αδειοδότηση προϊόντων είναι σύνθετο, ιδίως όταν αφορά προϊόντα όπως ένα λογισμικό (και μάλιστα ένα κατασκοπευτικό λογισμικό). Στον ιστότοπο του αρμόδιου τμήματος της Γενικής Γραμματείας του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρει πως έχει την ευθύνη για «τη χορήγηση αδειών διακίνησης ελεγχόμενων ειδών (διττής χρήσης και ειδών συνδεόμενων με την άμυνα, κυνηγετικών, εκρηκτικών εμπορικής χρήσης), σύμφωνα με τον Ν. 2168/1993 (Α΄ 147), καθώς και για τη διεξαγωγή των απαραίτητων ενδιάμεσων ενεργειών με τα συναρμόδια υπουργεία».
Ποια είναι όμως τα αναφερόμενα «συναρμόδια υπουργεία»; Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, του οποίου προΐσταται ο Άδωνις Γεωργιάδης, περιγράφεται στη σχετική νομοθεσία ως το βασικό υπουργείο που οφείλει να δίνει σχετικές άδειες και να παράσχει γνωμοδοτήσεις προς το υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με την εμπορία ειδών.
Παράλληλα, στους σχετικούς νόμους μνημονεύεται ως αρμόδιο να παράσχει κοινές άδειες και ευαίσθητες γνωμοδοτήσεις το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, του οποίου προΐσταται ο Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Τα ψέματα Μητσοτάκη
Η αποκάλυψη των New York Times ήρθε να γκρεμίσει την εκδοχή του Κ. Μητσοτάκη πως ούτε η κυβέρνηση ούτε ο ίδιος γνωρίζουν ποιος βρίσκεται πίσω από τις παρακολουθήσεις με το κακόβουλο λογισμικό Predator. Υπενθυμίζεται ότι σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 ο πρωθυπουργός είχε πει ότι «ουδέποτε ισχυρίστηκα -και η κυβέρνηση δεν ισχυρίστηκε- πως δεν υπάρχει παρακολούθηση και κέντρο το οποίο χειρίζεται το λογισμικό Predator». Είχε προσθέσει μάλιστα ότι «υπάρχει πρόβλημα παράνομων λογισμικών στη χώρα» και ότι δεν γνωρίζει από ποιον γίνονταν αυτές οι παρακολουθήσεις.
Τα λόγια του Κ. Μητσοτάκη όμως έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις πράξεις της κυβέρνησής του. Ο Γ. Σμυρλής, άνθρωπος του Κ. Μητσοτάκη, έδωσε άδεια εξαγωγής του Predator σε τουλάχιστον μία χώρα. Η Intellexa ήταν δηλαδή όχι απλώς γνωστή τού περιβάλλοντος Μητσοτάκη, αλλά της έδωσε και μια σημαντική άδεια εξαγωγών του κακόβουλου λογισμικού της.
