Στην Αθήνα βρέθηκε την εβδομάδα που πέρασε ο νέος επικεφαλής των Γερμανών Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, ο 35χρονος Ράσμους Άντερσεν, για μια σειρά επαφών με εκπροσώπους της Πολιτείας, της κοινωνίας των πολιτών και ακαδημαϊκούς γύρω από το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο μετά την πανδημία. Όταν σχεδίαζε το ταξίδι του ο νεαρός ευρωβουλευτής από τον γερμανικό Βορρά, αυτό που «έκαιγε» τις προοδευτικές δυνάμεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν με ποια εργαλεία το πέρασμα από την πανδημία στη μετά Covid-19 κανονικότητα θα μείωνε τις ανισότητες. Τις ανισότητες που διευρύνθηκαν δραματικά στα δύο χρόνια των λοκντάουν, την ίδια ώρα που εκτινασσόταν σε πρωτόγνωρα ύψη το δημόσιο χρέος σε πολλά κράτη-μέλη, τα οποία θα κληθούν και πάλι να «εξυγιάνουν» τα δημοσιονομικά τους.
Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου -«ο πόλεμος του Πούτιν», όπως τον χαρακτηρίζει και η Πράσινη υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας- άλλαξε σε χρόνο ρεκόρ την ατζέντα. Τώρα στην ημερήσια διάταξη είναι οι συγκλονιστικές εικόνες από τις πόλεις που βομβαρδίζει ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία, το κύμα των εκατομμυρίων προσφύγων που αναζητούν καταφύγιο στην Ε.Ε. αλλά και η ενεργειακή κρίση που βασανίζει τα νοικοκυριά και την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ράσμους Άντερσεν, επικεφαλής Γερμανών Πρασίνων στην Ευρωβουλή
Ο Άντερσεν είναι ένας κλασικός Πράσινος της νέας γενιάς. Η πρώτη του κουβέντα για την ενεργειακή κρίση είναι ότι πρέπει να επιταχύνουμε την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα, ότι πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ακριβώς όπως επέμεναν οι Πράσινοι πολύ πριν αποφασίσει ο Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία, πολύ πριν φουντώσει η συζήτηση για ένα συνολικό μποϊκοτάζ στους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα η Ευρώπη θα παγώσει, θα πεινάσει και θα θέσει σε κίνδυνο πάρα πολλές θέσεις εργασίας χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. «Θα πρέπει να αγοράσουμε ορυκτά καύσιμα από άλλα μέρη του κόσμου» λέει με μια δόση στενοχώριας ο Άντερσεν, καθώς φοβάται μήπως μέσα σ’ αυτή την κρίση ξεχαστούν οι στόχοι για το κλίμα. Είναι προφανές ότι ο νέος πραγματισμός του κόμματος είναι επώδυνος και για τους ίδιους τους Πράσινους - η εικόνα του υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ να ζητάει LNG από τη… στιβαρή δημοκρατία του Κατάρ δεν άρεσε ούτε στον 35χρονο ευρωβουλευτή. Είναι, όμως, αποφασισμένος να δώσει τη μάχη στο ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να στηριχθούν οι άνθρωποι για να ανταπεξέλθουν στο υψηλό ενεργειακό κόστος σε όλα τα κράτη-μέλη - και όχι μόνο στη Γερμανία, όπου για την ώρα η κυβέρνηση συνασπισμού ψήφισε ακόμη ένα πακέτο για τη στήριξη των καταναλωτών.
«Πρέπει πάση θυσία να στηρίξουμε όσους δεν μπορούν να πληρώσουν τους πολύ υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας, να εμποδίσουμε τη διολίσθηση ενός μέρους του ευρωπαϊκού πληθυσμού στην απόλυτη φτώχεια - κάτι που μπορεί να συμβεί πολύ γρήγορα. Ειδικά οι πλουσιότερες χώρες της Ε.Ε. έχουμε αυξημένη ευθύνη να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα και για τις φτωχότερες» λέει.
Εκεί που ο Άντερσεν χάνει τον πολύ συμπαθητικό ενθουσιασμό του είναι στο ερώτημα γιατί η χώρα του, στην κυβέρνηση της οποίας συμμετέχει το κόμμα του, φρέναρε κάθε προσπάθεια στην τελευταία σύνοδο κορυφής να αλλάξουν οι κανόνες στην αγορά ενέργειας, να μπει ένα τέλος στην τεράστια κερδοσκοπία. Σημειώνεται ότι ακόμη δεν έλειψε ούτε ένα βαρέλι πετρέλαιο από την αγορά.
Τι θα γίνει λοιπόν αν πραγματικά η Ρωσία κλείσει τις στρόφιγγες ή οι Δυτικοί σταματήσουν τις εισαγωγές ρωσικού αερίου και πετρελαίου; Εδώ ο Άντερσεν… παίζει άμυνα: «Στην Ευρωβουλή είμαστε εμείς αυτοί που περισσότερο από κάθε άλλη πολιτική ομάδα πιέζουμε τόσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης όσο και για την κοινωνικά δίκαιη μοιρασιά του κόστους της μετάβασης» υποστηρίζει. Παραδέχεται ότι η Γερμανία και η Ολλανδία «είναι επιφυλακτικές» όσον αφορά τις παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας και θεωρεί πως θα έπρεπε να κάνουν περισσότερα: «Οι κυβερνήσεις μας πρέπει να καταλάβουν ότι στο τέλος θα χάσουμε κι εμείς στη Γερμανία και την Ολλανδία περισσότερα εάν τιναχθεί στον αέρα η οικονομία στην Ισπανία ή την Ελλάδα» υπογραμμίζει και προσθέτει πως κατά τη διάρκεια της ευρωκρίσης μάθαμε πόσο αλληλεξαρτώμενες είναι οι οικονομίες μας και η ευημερία μας. Όπως και πόσο σημαντική είναι η κοινωνική κατάσταση π.χ. στην Ελλάδα για τις άλλες χώρες.
Οι προτάσεις
Για τον επικεφαλής των Πρασίνων υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να κάνει η Ε.Ε. τώρα. Το πρώτο είναι η ρύθμιση των τιμών: να τεθούν ανώτατα όρια, ώστε να σταματήσει αυτή η συνεχής άνοδος - αυτό που έκαναν η Ισπανία και η Πορτογαλία, δηλαδή. Το δεύτερο είναι η απαραίτητη αναδιανομή. «Πρέπει να φτιάξουμε ένα ταμείο που θα στηρίζει εκείνους που δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος. Αυτό είναι εθνική αρμοδιότητα, πλην όμως πρέπει να το παλέψουμε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο» λέει.
Εξίσου σημαντική είναι για τον Άντερσεν η επιβολή ενός ειδικού φόρου στους ενεργειακούς ομίλους που έχουν κερδίσει υπερβολικά από αυτή την κρίση. «Οι εταιρείες αυτές έχουν ανεβάσει τις τιμές χωρίς να έχει αυξηθεί το κόστος παραγωγής, χωρίς να έχει μειωθεί η επάρκεια. Ας πληρώσουν ώστε να στηρίξουμε αυτούς που δεν τα βγάζουν πέρα» λέει, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς «είναι δύσκολο για κάθε χώρα χωριστά να πιέσει τους ενεργειακούς γίγαντες».
Στο ερώτημα εάν οι προτάσεις αυτές έχουν ελπίδες να υιοθετηθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η απάντηση του Ρ. Άντερσεν είναι μάλλον αμήχανη: «Τουλάχιστον η Κομισιόν τις αναφέρει ως ενδεχόμενες λύσεις». Οι Πράσινοι, λέει, πιέζουν να ληφθούν αυτές οι αποφάσεις και ρίχνει το μπαλάκι και στις άλλες πολιτικές ομάδες: «Αν η ελληνική κυβέρνηση πράγματι θέλει την επιβολή ανώτατων τιμών, για παράδειγμα, θα πρέπει να πιέσει και τα άλλα συντηρητικά κόμματα τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και στο Συμβούλιο να το κάνουν».
