Μεγάλη ανησυχία προκαλούν τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα, ενώ ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν πως φέτος θα κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με όσα αναμένει η κυβέρνηση. Κατά το τελευταίο τετράμηνο (Οκτώβριος 2023-Ιανουάριος 2024), η Ελλάδα βρέθηκε με πληθωρισμό (3,8%, 2,9%, 3,7%, 3,2%) πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (2,9%, 2,4%, 2,9%, 2,8%), κάτι που δημιουργεί αρνητική βάση για τη φετινή χρονιά, η οποία -τουλάχιστον σε αρχικό επίπεδο- αναμένεται να επηρεαστεί από τις εξελίξεις με τους Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.
Οι επιπτώσεις στις τιμές καταναλωτή δεν είναι ακόμη ξεκάθαρες, σε αντίθεση με τις κυβερνητικές ευθύνες, που είναι εμφανέστατες αναφορικά με τη μη αντιμετώπιση των συνεπειών της ακρίβειας. Αν και τα ναύλα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται βραχυπρόθεσμα, μεγάλο ερώτημα παραμένει το πόσο θα διαρκέσουν οι αναταραχές και πότε θα ανοίξει και πάλι το πέρασμα για τα πλοία. Σε κάθε περίπτωση πάντως, μεγάλο «αγκάθι» αποτελούν τα τρόφιμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης του πληθωρισμού για τρόφιμα, αλκοόλ, καπνό διαμορφώθηκε στο 7,1% για τον Ιανουάριο, κάτι που δείχνει ότι η κατάσταση παραμένει ιδιαιτέρως δύσκολη.
Επιπλέον 1 δισ. έβγαλαν τα σούπερ μάρκετ
Πάντως, το άμεσο αποτέλεσμα είναι η μείωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών, οι οποίοι έχουν κληθεί να πληρώνουν τα σπασμένα μένοντας αβοήθητοι από την κυβερνητική πολιτική της Ν.Δ. Είναι χαρακτηριστικό ότι επιπλέον τζίρο της τάξης του 1,077 δισ. ευρώ παρουσίασαν τα σούπερ μάρκετ το 2023, εν μέσω αυξημένου πληθωρισμού και ακρίβειας που έπληξε τους καταναλωτές. Παράλληλα, η κυβέρνηση έμεινε θεατής της κατάστασης, ενώ τα μέτρα που έλαβε είναι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και θα εφαρμοστούν από τον επόμενο μήνα, με τις ανατιμήσεις να συνεχίζονται. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Circana, η αξία των πωλήσεων της αγοράς των καταναλωτικών προϊόντων ανήλθε στα 11,794 δισ. ευρώ, έναντι 10,717 δισ. ευρώ το 2022, αυξημένη κατά 10%. Σημειώνεται ότι από αυτές τις πωλήσεις τα 9,180 δισ. ευρώ αφορούν την κατηγορία των τροφίμων.
Οι πρωταθλητές των ανατιμήσεων
Πρωταθλητές των ανατιμήσεων το 2023 αναδεικνύονται τα απορρυπαντικά και τα καθαριστικά, με τις αυξήσεις τιμών να φτάνουν το 11%. Ακολουθούν τα υλικά μαγειρικής με αυξήσεις τιμών 8,8% και τα σνακ με αυξήσεις τιμών 8%. Οι μικρότερες αυξήσεις τιμών καταγράφηκαν στα αλκοολούχα ποτά (3,2%). Για τις τρεις μεγάλες κατηγορίες ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών, τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην αξία πωλήσεων το 2023 κατέγραψε η κατηγορία των ειδών νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά, χαρτικά κ.ά.) στο +9,5%. Στα συσκευασμένα τρόφιμα η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9,3% και στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς 8,6%. Την ίδια ώρα, ο όγκος πωλήσεων στα συσκευασμένα τρόφιμα ενισχύθηκε κατά 2,6%, στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς κατά 2% και στα απορρυπαντικά/καθαριστικά κατά 0,9%.
Ακρίβεια μέχρι το 2025
Σε κάθε περίπτωση, σημαντικό «αγκάθι» για την Ελλάδα παραμένει η εκρηκτική κατάσταση με την ακρίβεια. Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις της ΤτΕ δείχνουν ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί σε χαμηλότερη τροχιά (σε σύγκριση με πριν), αλλά θα παραμείνει πάνω από το όριο που θέτει η ΕΚΤ. Η προκαταρκτική εκτίμηση για το 2023 παραμένει στο 4,3%, αλλά φαίνεται πλέον ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί σε 3,5% το 2024 (2,6% προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2024) και σε 2,2% το 2025, αντί 3,8% και 2,3% αντίστοιχα, όπως αναμενόταν στις προηγούμενες προβλέψεις.
Για τον πληθωρισμό, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι η μείωσή του θα είναι αργή λόγω μισθολογικών πιέσεων εν μέσω ελλείψεων εργατικού δυναμικού. Συγκεκριμένα, με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή της Eurostat, ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει, από 4,3% σε μέσα επίπεδα φέτος, στο 2,8% το 2024 και περαιτέρω στο 2,4% το 2025.
