Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» αποδεικνύεται για την κυβέρνηση η επικείμενη αύξηση στον κατώτατο μισθό, την ώρα που το ΚΕΠΕ και άλλοι επιστημονικοί φορείς επιχειρούν να «προσγειώσουν» τον προεκλογικό ανταγωνισμό της για μεγαλύτερη του αναμενόμενου αύξηση.
Η τελική απόφαση για την αύξηση του κατώτατου μισθού αναμένεται να ληφθεί στο τέλος της επόμενης εβδομάδας και θα ισχύσει από την 1η Απριλίου, δηλαδή σχεδόν μια εβδομάδα πριν στηθεί η πρώτη κάλπη της απλής αναλογικής, με την κυβέρνηση να επιδιώκει τη συναίνεση των επιστημονικών επιτροπών και των εργοδοτικών οργανώσεων σε μια αύξηση που θα ξεπερνάει ακόμα και το 7,75% που έλαβαν οι συνταξιούχοι τον περασμένο Δεκέμβριο. Σύμφωνα και με διαρροές από το υπουργείο Εργασίας, η κυβέρνηση επιθυμεί οι κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα να διαμορφωθούν κοντά στα 780 με 800 ευρώ προκειμένου να απαντήσει στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για κατώτατο μισθό στα 880 ευρώ με πλήρη κάλυψη των απωλειών από τον πληθωρισμό, αλλά και στην πρόταση της ΓΣΕΕ, που ζητά ο κατώτατος μισθός να κυμανθεί στα 826 ευρώ, προσθέτοντας στο 60% του ενδιάμεσου μισθού την αύξηση του προσδοκώμενου πληθωρισμού μέσα στο 2023.
Πως η εφορία «κουρεύει» την αύξηση
Το τελευταίο επιχείρημα που επιστρατεύουν εργοδοτικοί και επιστημονικοί φορείς προκειμένου να ανακόψουν τον προεκλογικό κυβερνητικό οίστρο για μεγαλύτερες αυξήσεις έχει να κάνει με το γεγονός ότι μια αύξηση ακόμα και στα προ Μνημονίου επίπεδα, δηλαδή στα 751 ευρώ, θα έχει ως αποτέλεσμα τη φορολόγηση των αποδοχών του εργαζόμενου. Με δεδομένο πως στο αφορολόγητο όριο εμπίπτουν εισοδήματα έως περίπου 8.500 ευρώ ετησίως, ακόμα και μια χαμηλή αύξηση στο 5,5% θα οδηγήσει πρώτη φορά τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό στο... δόκανο της εφορίας. Σήμερα ο κατώτατος μισθός των 713 ευρώ είναι αφορολόγητος, ενώ στα 751 ευρώ ο ετήσιος φόρος για μισθωτό χωρίς παιδιά θα είναι 38 ευρώ και στα 780 θα είναι 69,49 ευρώ. Με άλλα λόγια, όσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση και όσο μεγαλύτερος ο μισθός, τόσο αναλογικά μεγαλύτερο είναι και το «χαράτσι» της εφορίας, καθώς τα φορολογικά κλιμάκια είναι καθηλωμένα από το 2016. Επομένως, οι εργαζόμενοι ακόμα και με μια χαμηλή αύξηση δεν θα έχουν μόνο εισοδηματικές απώλειες από τον πληθωρισμό που αναμένεται να κινηθεί στο 5%-6%, αλλά οι απώλειες θα πολλαπλασιάζονται λόγω και των φορολογικών κρατήσεων.
Προς νέα μείωση των εισφορών
Στα σενάρια που εξετάζονται φαίνεται να κερδίζει έδαφος η προσέγγιση του ΣΕΒ για χαμηλή αύξηση που θα συνοδεύεται με νέα μείωση των εισφορών. Οι βιομήχανοι προτείνουν αύξηση του κατώτατου μισθού στο 5% υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί και το μη μισθολογικό κόστος κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες άμεσα και κατά επιπλέον 3 μονάδες το διάστημα 2024-2025.
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, εάν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 5% και από 713 ανέλθει σε 748,5 ευρώ και οι εισφορές μειωθούν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, η πραγματική αύξηση θα είναι 7,4%, καθώς οι καθαρές αποδοχές του εργαζόμενου θα ανέλθουν σε 660 ευρώ, από 614 ευρώ τον μήνα που είναι σήμερα. Εάν η μείωση των εισφορών είναι κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, τότε ο καθαρός κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί στα 667 ευρώ, αυξημένος κατά 8,7%. Αντίστοιχα, εάν η αύξηση είναι της τάξης του 6% και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, η πραγματική αύξηση στην τσέπη του εργαζόμενου θα είναι της τάξης του 9,7%, καθώς ο νέος μεικτός κατώτατος μισθός θα είναι 755,8 ευρώ, όμως ο καθαρός μισθός θα ανέρχεται στα 674 ευρώ.
Υπενθυμίζουμε ότι έως τώρα οι εισφορές μειώθηκαν κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιούνιο του 2020 (0,42 π.μ. για τον εργαζόμενο και 0,48 π.μ. για τον εργοδότη) και κατά 3,0 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιανουάριο του 2021 (1,21 π.μ. για τον εργαζόμενο και 1,79 π.μ. για τον εργοδότη). Επίσης, μειώθηκαν οι εισφορές προς την επικουρική ασφάλιση κατά 0,50% από την 1η Ιουνίου 2022, ενώ υπολείπεται η μείωση κατά 0,60% από τη συνολική μείωση των 5 ποσοστιαίων μονάδων για την οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση.
Τα σενάρια αύξησης και οι απώλειες στην αγοραστική δύναμη
1. Αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 9,6%, δηλαδή όσο ήταν ο πληθωρισμός το 2022, θα διαμορφωθεί στα 780 ευρώ (μεικτά) και η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού θα είναι 7% και του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού 12%.
2. Αν ο κατώτατος μισθός διαμορφωθεί στα 800 ευρώ (μεικτά), τότε λαμβάνοντας υπόψη την εκτίμηση του ΟΟΣΑ για τον πληθωρισμό του 2023, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού θα διαμορφωθεί στο 4% και η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού των μισθωτών θα είναι 9,7%.
3. Μια αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5,5% θα διαμόρφωνε τον κατώτατο μισθό στα 752 ευρώ μεικτά και η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού, αν λάβουμε υπόψη και τον πληθωρισμό του έτους 2023 (3,7%), θα είναι 9,7%, ενώ αντίστοιχα η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού των μισθωτών θα είναι 15,5%.
Τι προτείνουν ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ και ΤτΕ
Μπαίνοντας στην τελική ευθεία για τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού, οι επιστημονικοί φορείς, η Τράπεζα της Ελλάδας, το ΚΕΠΕ, αλλά και τα ινστιτούτα των εργοδοτών (ΙΟΒΕ, ΣΕΤΕ) καταθέτοντας τις προτάσεις τους για την αύξηση του κατώτατου μισθού σπεύδουν να χαμηλώσουν τον πήχη του ποσοστού αύξησης.
Επενδύοντας την επιχειρηματολογία τους με τη γνωστή κινδυνολογία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και στέλνοντας ουσιαστικά ένα σήμα στην κυβέρνηση να μην μπει σε προεκλογική διαδικασία πλειοδοσίας για την αύξηση του κατώτατου μισθού, υπογραμμίζουν ότι η αύξηση θα πρέπει να κυμανθεί μεταξύ του 3% και του 5%.
Με λίγα λόγια, προτείνουν μια αύξηση που καλύπτει τον μισό (προβλεπόμενο) πληθωρισμό για το 2023 (5%-6%) ή ελάχιστα πιο πάνω, υπογραμμίζοντας ότι μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση θα προκαλέσει προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, θα επηρεάσει αρνητικά τη σταθερότητα των τιμών και θα προκαλέσει νέες πληθωριστικές πιέσεις.
Στην ίδια κατεύθυνση, το ΚΕΠΕ αναφέρει ότι «η επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού θα έχει πιο δυσμενείς επιπτώσεις στην απασχόληση των μικρών επιχειρήσεων, όπου οι μέσοι μισθοί είναι πολύ κοντά στον κατώτατο μισθό».
Οι προτάσεις αυτές απαντούν φυσικά στην ποσοστιαία αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15,8% που ζητεί η ΓΣΕΕ, συνυπολογίζοντας ότι η αύξηση σε αυτά τα επίπεδα καλύπτει και τον πληθωρισμό του 2023.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, με ρυθμό ανάπτυξης πέριξ του 2%, οποιαδήποτε αύξηση του κατώτατου μισθού πάνω από 3% με 4% θα αυξήσει το μοναδιαίο κόστος εργασίας. Η ΤτE επισημαίνει ότι με στόχο τη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της σταθερότητας των τιμών και δεδομένης της σημαντικής επιβράδυνσης του πληθωρισμού που προβλέπεται για το 2023, υπάρχει περιθώριο για αύξηση των κατώτατων μισθών και ημερομισθίων σε ένα εύρος μεταξύ 3% και 5%. Κοντά στην περιοχή του εκτιμώμενου πληθωρισμού για το 2023 θα μπορούσε να κινηθεί η αύξηση του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ.
Στο ύψος του 5%, του προβλεπόμενου πληθωρισμού, κινείται και η πρόταση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ), επισημαίνοντας ότι μια ενδεχόμενη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα πρέπει αφενός να είναι λελογισμένη (χαμηλότερη του ρυθμού πληθωρισμού) και αφετέρου να συνδεθεί με επιδότηση των ασφαλιστικών εργοδοτικών εισφορών και την κατάργηση επιβαρύνσεων, όπως εκείνων του τέλους επιτηδεύματος και της προκαταβολής φόρων.
Μια αύξηση της τάξης του 5,5%, με αποτέλεσμα ο κατώτατος μισθός να ανέλθει στα 752,22 ευρώ σε 14μηνη βάση, προτάσσει ως λογική το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), θεωρώντας δεδομένο και το «carry over» από την αύξησή του κατά 7,54% από 1ης Μαΐου 2022.
Ακόμη υψηλότερη αύξηση, μεταξύ 8%-10%, προτείνει το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ, αναφέροντας ότι θα επηρεαστούν κυρίως οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και υπερχρέωσης. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε προτείνει τη λήψη αντίμετρων προκειμένου να αντιμετωπίσουν το επιπρόσθετο κόστος, όπως για παράδειγμα την πλήρη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
