Η κορύφωση της τουριστικής περιόδου, μιας περιόδου ιδιαίτερα επιτυχημένης σύμφωνα με όλα τα στοιχεία (αφίξεις, έσοδα κ.λπ.) και η οποία συγκρίνεται και ξεπερνάει σε αρκετές περιπτώσεις το έτος σταθμό για τον ελληνικό τουρισμό τα τελευταία χρόνια (2019), συνοδεύτηκε από ένα πολύ αρνητικό αποτέλεσμα στην απασχόληση. Και επειδή τα αρνητικά στοιχεία στην απασχόληση πολλαπλασιάζονται μήνα με τον μήνα (λιγότερες προσλήψεις και περισσότερες απολύσεις σε σχέση με τα περασμένα έτη), μάλλον δεν πρόκειται για σύμπτωση. Επιπλέον, το πλέον αρνητικό αποτέλεσμα μέσα στην καρδιά της τουριστικής περιόδου προδιαγράφει ακόμα δυσμενέστερα αποτελέσματα στην απασχόληση όσο πηγαίνουμε προς τον (πολύ πιο δύσκολο) χειμώνα.
Ο Αύγουστος του 2022 αποδείχθηκε ο χειρότερος της τελευταίας 20ετίας από την εποχή (2001) που καταγράφονται οι νέες θέσεις εργασίας, οι προσλήψεις και οι απολύσεις στο σύστημα Εργάνη. Η απώλεια 32.966 θέσεων εργασίας, πέρα από το γεγονός ότι είναι ασυνήθιστο οι απολύσεις-αποχωρήσεις να ξεπερνούν σημαντικά τις προσλήψεις τον συγκεκριμένο μήνα, φαίνεται να αποκαλύπτουν μια σειρά από παραμέτρους που επιβεβαιώνουν τη σοβαρή οικονομική πίεση που βιώνουν οι επιχειρήσεις (και) στον τουριστικό τομέα, παρά το γεγονός ότι το 2022 ήταν, συγκριτικά με τα δύο προηγούμενα έτη (2020-2021), μια εξαιρετική χρονιά όσον αφορά τους περιορισμούς που είχε επιβάλει η πανδημία την προηγούμενη διετία.
Το αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων και απολύσεων-αποχωρήσεων μέσα στον Αύγουστο επιβεβαιώνει επίσης ότι πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στο πρωτόγνωρο κύμα της ακρίβειας στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες, με αποτέλεσμα να προβαίνουν σε δεκάδες χιλιάδες απολύσεις.
Μαζικές απολύσεις σε Εστίαση, Εμπόριο Τουρισμό
Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο που επιβεβαιώνεται μέσα στο 2022 είναι το γεγονός ότι οι απολύσεις είναι αυξημένες σε πολύ μεγάλο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ήδη οι απολύσεις το πρώτο οκτάμηνο φτάνουν το 1.680.746, και είναι αυξημένες σε σχέση με το ίδιο διάστημα τον προηγούμενο χρόνο κατά 480.319. Επίσης, στο οκτάμηνο του τρέχοντος έτους έχουν δημιουργηθεί 237.225 νέες θέσεις εργασίας, που είναι όμως λιγότερες κατά 27.905, συγκριτικά με τις 265.130 που είχαν καταγραφεί το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα. Μάλιστα, το αποτύπωμα του φετινού οκταμήνου μπορεί να συγκριθεί μόνο με το 2016, αν μείνει εκτός το 2020 ως χρονιά πανδημίας. Τα ανησυχητικά σημάδια στην απασχόληση είχαν φανεί από την έναρξη της τουριστικής σεζόν. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο οι κερδισμένες θέσεις εργασίας, δηλαδή οι νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν, δεν ξεπέρασαν τις 20.000 (19.113) και ήταν αισθητά λιγότερες σε σχέση με τις 73.502 θέσεις που είχαν καταγραφεί πέρυσι τον ίδιο μήνα.
Σύμφωνα με τα ποιοτικά στοιχεία που συνοδεύουν το απογοητευτικό αποτέλεσμα της απώλειας των θέσεων εργασίας τον Αύγουστο του 2022, η μείωση της απασχόλησης οφείλεται στις μαζικές απολύσεις που σημειώθηκαν σε συγκεκριμένους κλάδους. Οι απολύσεις τον Αύγουστο στην εστίαση έφτασαν τις 50.000, ενώ κινήθηκαν πολύ υψηλά τόσο στο Λιανικό Εμπόριο (11.000) όσο και στον Τουρισμό (10.000).
Απολύονται (ακριβοί) 40άρηδες και 50άρηδες
Το ακόμα πιο σημαντικό και ταυτόχρονα ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι απολύσεις είναι πολύ περισσότερες όσον αφορά τις πιο παραγωγικές ηλικίες (30-64 ετών) και αφορούν σχετικά λιγότερο τους νέους που πιθανόν είχαν προσληφθεί για εποχικές εργασίες μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ηλικιακή ομάδα εργαζόμενων από 30 έως 65 ετών τον περασμένο Αύγουστο οι απολύσεις έφτασαν τις 124.045, ενώ στους εργαζόμενους μεταξύ 15 έως 30 ετών οι απολύσεις έφτασαν τις 71.236. Ειδικότερα, οι περισσότερες απολύσεις αφορούν την ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών, που έφτασαν τις 68.195, ακολουθεί η ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών με 55.850 απολύσεις και η ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών με τις απολύσεις να φτάνουν τις 43.000. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι αρκετοί κλάδοι επιλέγουν να απαλλαγούν από παλιότερους (και ακριβότερους μισθολογικά) εργαζόμενους.
Το άλμα των απολύσεων το 2022
Όπως σημειώσαμε, ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι απολύσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2021) είναι αυξημένες κατά 480.319 και σε ποσοστό η αύξηση αυτή αγγίζει το 45%. Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος Εργάνη, τον Αύγουστο του 2022 καταγράφεται μείωση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, καθώς προκύπτει αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων κατά 32.966 θέσεις εργασίας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης του Αυγούστου 2022, οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 197.982, ενώ οι αποχωρήσεις σε 230.948. Από τις συνολικά 230.948 αποχωρήσεις, οι 103.232 προήλθαν από οικειοθελείς αποχωρήσεις και οι 127.716 από καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Από τη σύγκριση των στοιχείων των δύο μηνών, Αύγουστος 2022 και Αύγουστος 2021, προκύπτει μειωμένη επίδοση κατά 23.091 λιγότερων θέσεων εργασίας για τον Αύγουστο 2022 (αρνητικό ισοζύγιο 32.966 θέσεων εργασίας), έναντι αρνητικού ισοζυγίου (9.875) τον Αύγουστο του 2021.
Μία στις δύο θέσεις είναι ελαστική
Σύμφωνα με τα στοιχεία για τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους, αθροιστικά για την περίοδο Ιανουάριος-Αύγουστος 2022 οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 1.917.971 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 1.680.746, εκ των οποίων οι 954.080 ήταν αποτέλεσμα καταγγελιών συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οι 726.666 οικειοθελείς αποχωρήσεις.
Έτσι, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου οκταμήνου του έτους 2022 είναι θετικό και διαμορφώνεται στις 237.225 νέες θέσεις εργασίας. Να σημειώσουμε ακόμα ότι ο Αύγουστος ήταν ο μήνας που οι ελαστικές θέσεις εργασίας ήταν οι περισσότερες, καθώς οι προσλήψεις με πλήρη απασχόληση έφτασαν το 48,05%. Λίγο καλύτερα είναι τα πράγματα συνολικά στο οκτάμηνο (Ιανουάριος-Αύγουστος), καθώς το σύνολο μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας φτάνει το 47%.
