Στη δίνη των αλλεπάλληλων ανατιμήσεων στο ρεύμα βρίσκονται παγιδευμένοι οι καταναλωτές, κατάσταση που θα συνεχιστεί τουλάχιστον και κατά το πρώτο τρίμηνο του νέου έτους, με σοβαρές επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών, αλλά και στη βιωσιμότητα μικρομεσαίων, αγροτών κι επιχειρήσεων, ενώ αναμένεται να δοκιμαστούν και οι αντοχές του συστήματος.
Με μπούσουλα την πορεία της χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας και με δεδομένο ότι όλα τα ρίσκα της αγοράς και των συμμετεχόντων σε αυτή μεταφέρονται στη λιανική, μέσω των περίφημων ρητρών που εφαρμόζουν όλοι οι προμηθευτές, οι πραγματικές αυξήσεις για καταναλώσεις Οκτωβρίου, Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου στην τιμή της κιλοβατώρας υπολογίζεται ότι κυμαίνονται από 105% έως και πάνω από 203% (βάσει τιμής κιλοβατώρας τιμολογίου Γ1 - ΔΕΗ χωρίς επιδότηση - εκπτώσεις), ενώ η αντίστοιχη κιλοβατώρα Ιανουαρίου εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί κατά 235%!
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και η ανεπαρκής κάλυψη μέρους των αυξήσεων μέσω οριζόντιων επιδοτήσεων, που εφάρμοσε κακήν κακώς η κυβέρνηση το τελευταίο τετράμηνο στη χαμηλή τάση, λήγει σε μία εβδομάδα και το πολύ άμεσο μέλλον προδιαγράφεται όχι απλώς αβέβαιο, αλλά μάλλον ζοφερό, με την αδυναμία πληρωμών να μεγεθύνεται και την ενεργειακή φτώχεια να απειλεί όλο και περισσότερα νοικοκυριά.
Προς υπερτριπλασιασμό το πραγματικό κόστος
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, βάσει σχετικών υπολογισμών για το τελευταίο τρίμηνο του 2021 -δεδομένου ότι για κάθε μήνα στην τιμολόγηση λαμβάνεται υπόψη η χονδρεμπορική τιμή (Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς - ΤΕΑ) του αμέσως προηγούμενου μήνα-, η καθαρή τιμή (χωρίς επιδοτήσεις - εκπτώσεις) της βασικής, οικιακής κιλοβατώρας (δηλαδή 0,11058 ευρώ - Γ1 τιμολόγιο) της ΔΕΗ αναμένεται να διαμορφωθεί ως εξής:
* Οκτώβριος: 0,22698 ευρώ (+0,1164 ευρώ / κιλοβατώρα από τη ρήτρα) = +105,26%.
* Νοέμβριος: 0,30018 ευρώ (+0,1896 ευρώ από τη ρήτρα) = +171,31%.
* Δεκέμβριος: 0,33528 ευρώ (+0,2247 ευρώ από τη ρήτρα) = +203,2%.
Εκτιμάται δε ότι για τον Ιανουάριο του 2022, με τις μέχρι σήμερα τιμές Δεκεμβρίου, η αντίστοιχη τιμή θα ανέλθει σε 0,37108 ευρώ / κιλοβατώρα (0,11058 +0,2605 ευρώ η ρήτρα), ήτοι αύξηση 235,5%!
Αυτό σημαίνει ότι η τιμή της κιλοβατώρας θα υπερτριπλασιαστεί στο λυκαυγές του 2022, καθώς από τα 11,058 λεπτά θα φτάσει στα 37,1 λεπτά (χωρίς επιδότηση - εκπτώσεις), με βάση το ράλι τιμών του Δεκεμβρίου.
Αν υποθέσουμε ότι αυτή η τιμή θα επαληθευτεί, τον Ιανουάριο του 2022 για 300 κιλοβατώρες το καθαρό κόστος θα ανέλθει σε 111,32 ευρώ μόνο για το ρεύμα, χωρίς τις λοιπές χρεώσεις -έναντι 33,174 ευρώ για την ίδια κατανάλωση προ ρητρών (διαφορά 78,15 ευρώ!).
Κάθε πέρσι και καλύτερα
Η μέση τιμή της βασικής χονδρεμπορικής αγοράς του χρηματιστηρίου ενέργειας (τιμή εκκαθάρισης αγοράς επόμενης ημέρας - DAM) έσπασε το φράγμα και των 400 ευρώ / μεγαβατώρα, σκαρφαλώνοντας την Τρίτη στα 415,94 ευρώ -ρεκόρ όλων των εποχών. Αρκεί να σημειωθεί ότι πέρσι ο Δεκέμβριος έκλεινε με τιμή στα 40,38 ευρώ / μεγαβατώρα (28.12.2020) για να γίνει σαφής η ασύλληπτη ετήσια αύξηση της τάξεως του 930%!
Η συνολική μεσοσταθμική τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο του 2021 στα 252,325 ευρώ / μεγαβατώρα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, όταν στις αρχές του έτους (Ιανουάριος 2021) ήταν 63,910 ευρώ (+294,8%).
Η αντίστοιχη τιμή τον Νοέμβριο του 2020 ήταν 81,366 ευρώ / μεγαβατώρα και τον Νοέμβριο του 2019 ήταν 64,235 ευρώ / μεγαβατώρα, ήτοι αύξηση 210% και 292,8%, αντίστοιχα, για τα δύο αυτά έτη.
Στο δε ενδεκάμηνο φέτος η μέση τιμή διαμορφώνεται ήδη σε 119,23 ευρώ / μεγαβατώρα, έναντι ετήσιων μέσων τιμών στα 58,099 ευρώ πέρσι και 71,753 ευρώ πρόπερσι.
Η ρήτρα
Πώς φτάσαμε, όμως, σε αυτό τον ατέρμονο κύκλο αυξήσεων; Η κυβέρνηση της Ν.Δ., που αγαπά τις διεθνείς καλές πρακτικές, όπως και η εκλεκτή της διοίκηση της ΔΕΗ, οφείλουν να πληροφορήσουν τους καταναλωτές ποιας ευρωπαϊκής χώρας το πρότυπο ακολουθείται με οικιακά τιμολόγια που έχουν αυτού του τύπου ρήτρα αναπροσαρμογής, συνδεδεμένη πλήρως με τις τιμές στην αγορά.
Η ΔΕΗ αρκέστηκε σε μια ανακοίνωση κρυμμένη μέσα στις “συχνές ερωτήσεις” για τα οικιακά τιμολόγια για να δημοσιοποιήσει ότι από 5.8.2021 θέτει σε ισχύ ρήτρα αναπροσαρμογής δείχνοντας ότι συμμορφώθηκε προς τις... βουλές της ΡΑΕ (“σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διαφάνεια και την επαληθευσιμότητα των χρεώσεων στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ΧΤ - Απόφαση ΡΑΕ υπ' αριθμ. 409/2020”).
Όλο το προηγούμενο διάστημα δε οι διαρροές για τα προβλήματα που προκαλούν στην αγορά, ειδικότερα στον ανταγωνισμό, τα χωρίς ρήτρες τιμολόγια ΔΕΗ έδιναν κι έπαιρναν... Αν και οι καθετοποιημένοι παίκτες (παραγωγοί και προμηθευτές) έχουν δυνατότητες αντιστάθμισης κινδύνου για την κάλυψη τουλάχιστον των οικιακών καταναλωτών, κάτι τέτοιο δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, όπως δεν ήταν και σαφές εξαρχής ότι υπάρχει η επιλογή σταθερού τιμολογίου, που ανακαλύφθηκε αφού και αυτό είχε πια ανατιμηθεί.
Πάντως, η ΔΕΗ συγχρόνως με τη ρήτρα “πέρασε” και έκπτωση 30% στην προμήθεια επιτυγχάνοντας διπλό στόχο: εμπορικά “χρύσωσε το χάπι” της νέας υπερχρέωσης με μια προσωρινή παροχή, ενώ η ρήτρα είναι μόνιμη και φαίνεται πως τελικά είχε περιθώριο ή “λίπος” για κάψιμο -π.χ. από τα υπερκέρδη της κατάρρευσης τιμών του 2020, που δεν πέρασαν στη λιανική, ή τα... “ουρανοκατέβατα” κέρδη από τη λειτουργία της αγοράς- χωρίς να τσαλακώσει το πολύτιμο αφήγημα της Ν.Δ. περί success story και διασφαλίζοντας την κερδοφορία της υπέρ των νέων ιδιωτών μετόχων της...
