Στον «αέρα» φαίνεται ότι θα είναι το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2022, το οποίο κατατίθεται τη Δευτέρα στη Βουλή. Και αυτό καθώς επικρατεί ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, ενώ τα κυβερνητικά μέτρα ενίσχυσης των λίγων (όπως η αύξηση του αφορολόγητου ορίου για γονικές παροχές στις 800.000 ευρώ) δεν προμηνύουν θετικές εξελίξεις
Ένα σημαντικό ζήτημα αποτελεί ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για το τρέχον έτος, την ώρα που αναμένεται ένας δύσκολος χειμώνας, τόσο εξαιτίας της εξέλιξης της πανδημίας όσο και λόγω των μεγάλων αυξήσεων σε βασικά προϊόντα, καύσιμα και ρεύμα, οι οποίες πλήττουν ήδη χιλιάδες νοικοκυριά.
Επίσης υπάρχει το κρίσιμο ζήτημα των δημοσίων οικονομικών, με την ταυτόχρονη αύξηση του δημοσίου χρέους, τα οποία θα δημιουργήσουν διαφόρων ειδών ζητήματα στο μέλλον.
Μεγάλα ελλείμματα
Την ίδια ώρα οι θεσμοί ανησυχούν για το ύψος του ελλείμματος, που, παρά την αναστολή της ρήτρας διαφυγής για το 2022, θα είναι υψηλό.
Η αβεβαιότητα της πανδημίας διατηρεί το πρωτογενές έλλειμμα στη ζώνη υψηλού κινδύνου καθώς μια νέα διόγκωση του δημοσιονομικού κόστους θα ανεβάσει τον πήχη του δημοσιονομικού ελλείμματος πάνω από τα 17 δισ. ευρώ, προκαλώντας αντίστοιχη αύξηση και στο πρωτογενές έλλειμμα σε επίπεδα πάνω από το 7,2% του ΑΕΠ το 2021 ή 12,3 δισ. ευρώ που προβλέπει το βασικό σενάριο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
Με αυτόν τον τρόπο τινάζεται στον αέρα όλος ο δημοσιονομικός σχεδιασμός για πρωτογενές αποτέλεσμα 0,5% του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά, ενώ η συμπίεση των ελλειμμάτων προϋποθέτει μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, η οποία σε απόλυτα μεγέθη ξεπερνά τα 11 δισ. ευρώ.
Η ενίσχυση των εσόδων στηρίζεται αποκλειστικά στην πρόβλεψη για ρυθμούς ανάπτυξης 4,5% το 2022, ενώ οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται να συγκρατηθούν στα 54,092 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,6 δισ. ευρώ είναι τόκοι και τα 13,371 δισ. ευρώ παροχές για εργαζομένους. Στον προϋπολογισμό του 2022 προβλέπεται επίσης κονδύλι 806,8 εκατ. ευρώ για καταπτώσεις δανείων που έχουν δοθεί με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Μικρές αυξήσεις μισθών παρά τις ανατιμήσεις
Επιπλέον η εκτιμώμενη πτώση του ποσοστού ανεργίας στο 14,3% αναμένεται να συνδράμει στην τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ωστόσο πηγή αβεβαιότητας αναφορικά με την προβλεπόμενη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποτελεί η μικρή αύξηση της μέσης κατά κεφαλήν αμοιβής της μισθωτής εργασίας, η οποία προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε 1,1%, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του πληθωρισμού (2,0%).
Αυτό σημαίνει πως η αύξηση των συνολικών αμοιβών της μισθωτής εργασίας (+3%), που αποτελεί βασική συνιστώσα της ιδιωτικής κατανάλωσης, εφόσον επιτευχθεί, θα προέλθει σχεδόν αποκλειστικά από την αύξηση του όγκου της μισθωτής απασχόλησης.
Ανησυχία για τη φετινή πορεία
Τα δημοσιονομικά ελλείμματα έχουν σκαρφαλώσει τον Αύγουστο σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα. Το μεν έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού αυξήθηκε στο οκτάμηνο κατά 838 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα, καθώς ανήλθε σε 10,52 δισ. ευρώ από 9,68 δισ. ευρώ, το δε πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6.381 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος 5.484 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο του 2020, δηλαδή αυξημένο ακόμη περισσότερο και συγκεκριμένα κατά 897 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, ναι μεν το ύψος των καθαρών εσόδων ανήλθε σε 34.686 εκατ. ευρώ, 2.454 εκατ. ευρώ ή 7,6% υψηλότερα της εκτίμησης στο Μεσοπρόθεσμο, ωστόσο περιλαμβάνονται σε αυτά αφενός η προκαταβολή, τον Αύγουστο, από το ταμείο ανάκαμψης ποσού 2.310 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Σεπτέμβριο, και αφετέρου τα έσοδα από ANFAs 644 εκατ. ευρώ.
