Η έκρηξη παγκοσμίως του πληθωρισμού, κυρίως λόγω αύξησης ενεργειακού κόστους (ταυτόχρονη άνοδος διεθνών τιμών πετρελαίου εξαιτίας μειωμένης προσφοράς από ΟΠΕΚ, φυσικού αερίου εξαιτίας της πράσινης μετάβασης και κόστους δικαιωμάτων εκπομπών αερίων) και οι διαρκείς μεταλλάξεις τού κορωνοϊού, δηλαδή δύο εξωγενείς παράγοντες, απειλούν να δυναμιτίσουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας μέσω κυρίως της περαιτέρω διόγκωσης του δημόσιου χρέους. Και τούτο διότι η μεν άνοδος του πληθωρισμού θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων, άρα και κόστους διαχείρισης του χρέους, οι δε μεταλλάξεις, μεταθέτοντας χρονικώς τη λήξη τής πανδημίας, διευρύνουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα λόγω των συνεπαγόμενων πρόσθετων δαπανών στήριξης της οικονομίας από τα περιοριστικά μέτρα. Και με τις προκύπτουσες αποκλίσεις του προϋπολογισμού να χρηματοδοτούνται με νέο δανεισμό, άρα και επισυσσώρευση νέου χρέους.
Ενδεικτικό είναι ότι στο πλαίσιο αυτό του νέου δανεισμού το Ελληνικό Δημόσιο προχώρησε προ δεκαημέρου σε δύο επανεκδόσεις ομολόγων συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Σε αυτές, το επιτόκιο του πενταετούς ομολόγου διαμορφώθηκε σε επίπεδα με θετικό πρόσημο και συγκεκριμένα στο 0,020%. Αν και χαμηλότερο από το 0,20% της πρώτης έκδοσης του Μαΐου, είναι σαφώς υψηλότερο των επιτοκίων που ισχύουν στην Ευρωζώνη και τα οποία είναι στη συντριπτική πλειονότητα των ανάλογων τίτλων αρνητικά. Όσον αφορά δε το επιτόκιο του τριακονταετούς ομολόγου, αυτό διαμορφώθηκε στο 1,675%, το οποίο κι αυτό, αν και υπήρξε μειωμένο έναντι του 1,7% που ήταν στην πρώτη έκδοση του ομολόγου τον περασμένο Μάρτιο, επίσης ήταν το υψηλότερο, με εξαίρεση το αντίστοιχης διάρκειας κρατικό χρεόγραφο της Ιταλίας. Στο πενταετές έναντι των 1,5 δισ. ευρώ που αντλήθηκαν συγκεντρώθηκαν συνολικές προσφορές 9,3 δισ. ευρώ, καταγράφοντας κάλυψη της έκδοσης κατά 6,2 φορές. Το κουπόνι της έκδοσης, όπως και της προηγούμενης, ήταν μηδενικό. Αντιστοίχως, έναντι του 1 δισ. ευρώ που αντλήθηκε από το τριακονταετές ομόλογο συγκεντρώθηκαν προσφορές συνολικού ύψους 9,6 δισ. ευρώ, καλύπτοντας την προσφορά κατά 9,6 φορές, με κουπόνι έκδοσης στο 1,875%, δηλαδή όσο ήταν και στην πρώτη έκδοση του τριακονταετούς ομολόγου.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι και οι δύο εκδόσεις συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον κυρίως ξένων επενδυτών. Συγκεκριμένα, οι 300 προσφορές για το πενταετές υποβλήθηκαν σε ποσοστό 82% από ξένους και 18% από Έλληνες επενδυτές και στο τριακονταετές σε ποσοστό 85% από ξένους και 15% από την Ελλάδα, ενώ πάνω από 80% των επενδυτών και στις δύο περιπτώσεις ήταν θεσμικοί. Η εικόνα αυτή ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη, δεδομένου ότι τόσο υψηλά επιτόκια σε περιβάλλον Ευρωζώνης σπανίζουν και ως εκ τούτου οι θεσμικοί επενδυτές έσπευσαν να καρπωθούν τα οφέλη τους.
Τα ελληνικά επιτόκια αποδεικνύονται υψηλά, έχοντας «οδηγό» τις αποδόσεις της δεκαετίας στη δευτερογενή αγορά.
Το spread του ελληνικού δεκαετούς τίτλου άνοιξε την τελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας στο επίπεδο των 117 μονάδων βάσης (αφού είχε απόδοση 0,82% έναντι -0,34% του γερμανικού bund, και αρνητικές αποδόσεις είχαν ακόμη Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Δανία, Ολλανδία και Φινλανδία) που ήταν και το υψηλότερο επίπεδο της Ευρωζώνης, καθώς της Ιταλίας ήταν στις 104 μονάδες, της Ισπανίας στις 67 μονάδες και της Πορτογαλίας στις 57 μονάδες)
Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, αυτό έχει εκτιναχθεί στις 30 Ιουνίου, με βάση τα στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), στα 387,3 δισ. ευρώ μετά την κατά 6,5 δισ. ευρώ αύξηση του β΄ τριμήνου σε σχέση με το τέλος Μαρτίου, και υπερβαίνει δηλαδή κατά πολύ το 200% του ΑΕΠ, ενώ και το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται κοντά στο 7% του ΑΕΠ ή και υψηλότερο το 2021 από 3,88%, που ήταν η εκτίμηση στον προϋπολογισμό του 2021.
Υπενθυμίζεται ότι το 2010 η χώρα είχε οδηγηθεί σε Μνημόνιο με το δημόσιο χρέος περίπου στο 130% του ΑΕΠ περίπου και πρωτογενές έλλειμμα κοντά στο 10% του ΑΕΠ. Βέβαια, οι συνθήκες δεν είναι οι ίδιες, το δε πρόβλημα υπερβάσεων σε ελλείμματα και χρέος είναι παγκόσμιο, ωστόσο δεν πρέπει επ’ ουδενί να «ξεφύγει» η δημοσιονομική διαχείριση από κάποια όρια, καθώς κάτι τέτοιο κρύβει κινδύνους για την εξυπηρέτηση του χρέους μελλοντικά. Για να μην ξεφύγει όμως το χρέος, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες που το προκαλούν. Με πρώτη και κυριότερη τα ελλείμματα, τα οποία δεν θα περιοριστούν αν δεν υπάρξει πρόοδος στην αντιμετώπιση της πανδημίας και στους εμβολιασμούς, με τις εν λόγω εξελίξεις στο υγειονομικό πεδίο να μην είναι και οι πλέον αισιόδοξες, αλλά και τη θέσπιση αντιμέτρων κατά της ακρίβειας.
