Σε μια γενική προσέγγιση για την μετά το 2020 Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) κατέληξε χθες το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε., κατόπιν έντονων και μακρών διαπραγματεύσεων, με τον Έλληνα υπουργό Μ. Βορίδη να έχει συμφωνήσει επί του τελικού συμβιβαστικού κειμένου, το ακριβές περιεχόμενο του οποίου μένει να αποσαφηνιστεί.
Σημειώνεται ότι για τη διαδικασία προβλέπεται ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπέρ της συμφωνίας τάχθηκαν 23 από τις 27 χώρες - μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η Λιθουανία καταψήφισε, ενώ απείχαν Βουλγαρία, Λετονία και Ρουμανία.
Στη συμφωνία που ανακοινώθηκε, αιχμή αποτελούν οι ισχυρές δεσμεύσεις από τα κράτη - μέλη για υψηλότερες περιβαλλοντικές φιλοδοξίες, εισάγοντας εργαλεία όπως τα υποχρεωτικά οικολογικά σχήματα (eco-schemes), ενώ επιτρέπεται στα κράτη - μέλη να έχουν την απαραίτητη ευελιξία στο πώς μπορούν να επιτύχουν τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Γενικότερα προβλέπεται ότι, ενώ θα δοθεί στα κράτη - μέλη μεγαλύτερη ευελιξία για τη διαμόρφωση κανόνων και διάθεση κεφαλαίων μέσα από την ανάπτυξη των εθνικών στρατηγικών σχεδίων, θα είναι υποχρεωμένα να παρουσιάσουν μια υψηλότερη περιβαλλοντική φιλοδοξία σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο. Τα νέα μοντέλα θα ευνοούν την απόδοση έναντι της συμμόρφωσης: θα επιτρέπουν στις χώρες να επιλέγουν τα καλύτερα διαθέσιμα εργαλεία και δράσεις (λαμβάνοντας υπόψη εθνικές ιδιαιτερότητες), προκειμένου να επιτύχουν τους συμφωνημένους στην Ε.Ε. στόχους και πρότυπα.
Όπως ανακοινώθηκε, το Συμβούλιο έχει πλέον την πολιτική εντολή να προχωρήσει στην έναρξη των διαπραγματεύσεων με τον συν-νομοθέτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία για τη μεταρρύθμιση.
Βασικά σημεία
Στα κεντρικά θέματα που συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν περιλαμβάνονται τα εξής:
- Οι αγρότες θα μπορούν να λάβουν οικονομική ενίσχυση, υπό τον όρο ότι θα υιοθετήσουν πρακτικές ευεργετικές για το κλίμα και το περιβάλλον, καθιστώντας την ΚΑΠ πιο “πράσινη” από πριν.
- Οι αγρότες που θα προχωρούν πέρα από τις βασικές περιβαλλοντικές και κλιματικές απαιτήσεις θα μπορούν να λαμβάνουν επιπρόσθετη οικονομική στήριξη μέσω των οικολογικών σχημάτων. Αυτά τα νέα εργαλεία για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος θα συνδεθούν με έναν αποκλειστικό προϋπολογισμό ως μέρος του προϋπολογισμού των άμεσων πληρωμών. Θα υπάρχει ένα όριο στο 20%, που σημαίνει ότι θα “ξεκλειδωθούν” μέσω της χρήσης των οικολογικών σχημάτων. Μια αρχική πιλοτική φάση δύο ετών θα διασφαλίσει ότι τα κράτη - μέλη θα αποφύγουν να απολέσουν αναγκαίους πόρους όσο θα εξοικειώνονται με τα νέα εργαλεία. Τα οικολογικά σχήματα περιλαμβάνουν πρακτικές όπως γεωργία ακριβείας, γεωργοδασακομικά συστήματα και βιολογική γεωργία, όμως τα κράτη - μέλη θα είναι ελεύθερα να σχεδιάσουν τα δικά τους εργαλεία στη βάση των δικών τους αναγκών.
- Όλοι οι αγρότες θα μπορούν να δεσμευτούν προς υψηλότερα περιβαλλοντικά στάνταρντς, ακόμα και οι “μικρότεροι”. Ειδικότερα, σε αυτή τη μετάβαση “πρασινίσματος”, οι μικροκαλλιεργητές θα υπόκεινται σε πιο απλοποιημένους ελέγχους, μειώνοντας το διοικητικό βάρος αλλά, παράλληλα, διασφαλίζοντας τη συνεισφορά τους σε περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, για την Ελλάδα προβλέπεται σχεδόν διατήρηση των κονδυλίων, με μικρές μετατοπίσεις στους δύο πυλώνες: το τελικό συνολικό ποσό έως το 2027 για την Ελλάδα ανέρχεται σε 19,430 εκατ. (έναντι 19,460 εκατ. την προηγούμενη περίοδο) με μικρή μείωση στις άμεσες ενισχύσεις (-1%) και μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στην αγροτική ανάπτυξη (+5%). Η ελληνική πλευρά φαίνεται πως υπερθεματίζει την “ευελιξία” τόσο μεταξύ των δύο πυλώνων όσο και σε επίπεδο διαμόρφωσης εθνικού στρατηγικού σχεδίου.
Αραχωβίτης: Περισσότερες υποχρεώσεις για αγρότες
Με την αρχική ανακοίνωση της συμφωνίας στο Συμβούλιο, ο τομεάρχης Αγροτικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ Σ. Αραχωβίτης δήλωσε στην “ΑΥΓΗ”: “Εγκρίθηκε η γενική προσέγγιση της ΚΑΠ, με ειδική πλειοψηφία, στο συμβούλιο υπουργών Γεωργίας. Βασικό αρνητικό σημείο είναι ότι και οι μικροκαλλιεργητές θα δεσμευτούν να εφαρμόσουν περιβαλλοντικά πρότυπα. Αυτό σημαίνει περισσότερες υποχρεώσεις και από την πλειοψηφία των αγροτών και κτηνοτρόφων της χώρας μας με ταυτόχρονο κίνδυνο απώλειας επιδοτήσεων. Ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά σημεία που απαιτείται να δούμε τι συμφωνήθηκε και αν είναι προς όφελος του Έλληνα παραγωγού, όπως η εσωτερική σύγκλιση, το capping, οι συνδεδεμένες ενισχύσεις και η αναδιανεμητική ενίσχυση, το αν θα προσμετράται η εξισωτική αποζημίωση στα περιβαλλοντικά κ.ά.”.
