Η κυβέρνηση, στην αέναη προσπάθειά της να ξεπουλήσει τον φυσικό πλούτο της χώρας χωρίς αιδώ, βρήκε άλλο ένα διαμάντι του Δημοσίου προς εκποίηση: το νερό. Τις επόμενες μέρες αναμένεται να κατατεθεί το νομοσχέδιο για τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), το οποίο, σύμφωνα με τον Θεόδωρο Σκυλακάκη, «θέτει αυστηρούς κανόνες πιστοποίησης, που μέσω της ΡΑΑΕΥ θα οδηγήσουν στην πολύ καλύτερη λειτουργία τους, μαζί με 200 εκατ. που τις ανακουφίζουν από τα χρέη που δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης».
Το νομοσχέδιο για την ύδρευση και την αποχέτευση παρουσιάζεται σαν «εκσυγχρονισμός», όμως στην πραγματικότητα αποτελεί ακόμα μία ασπίδα προστασίας προς τους ενεργειακούς παρόχους, προάγγελο της πλήρους ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης, μια πορεία που ξεκίνησε όταν η κυβέρνηση με τον Ν. 5037/2023 διεύρυνε τις αρμοδιότητες της τότε Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στον τομέα των υδάτων.
Η συνταγή της αποτυχίας
Τα σοβαρότερα προβλήματα των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) είναι γνωστά εδώ και χρόνια: υποστελέχωση και εξωφρενικό ενεργειακό κόστος. Το νομοσχέδιο δεν λύνει τίποτα από αυτά. Αντιθέτως, όπως επισημαίνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών:
- Αποσύρει την κρατική ευθύνη και πετάει το μπαλάκι στους δήμους και στους δημότες.
- Στερεί τις ΔΕΥΑ από χρηματοδοτήσεις. Αν μια ΔΕΥΑ χρωστά, δεν μπορεί να λάβει οικονομική ενίσχυση, κάτι που την καταδικάζει σε αργό θάνατο.
- Αναγκάζει σε αυξήσεις τιμολογίων για να μπορούν οι ΔΕΥΑ να λειτουργούν και να πληρούν τις προϋποθέσεις για χρηματοδότηση.
- Αφαιρεί την αρμοδιότητα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη μεταφέρει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Αγνοεί το προσωπικό των ΔΕΥΑ που θα συγχωνευθούν.
- Προστατεύει με κάθε τρόπο τους ενεργειακούς παρόχους.
Μιλιά για το αρδευτικό νερό
Στις παρατηρήσεις της ΚΕΔΕ αναφέρεται επίσης ότι δίνεται αποκλειστική προτεραιότητα στο αστικό νερό, που αποτελεί το 12% της συνολικής κατανάλωσης του νερού στη χώρα μας, και αγνοεί παντελώς το αρδευτικό νερό, η χρήση του οποίου (περίπου 85%) δημιουργεί κατά κύριο λόγο την εξάντληση του συγκεκριμένου πολύτιμου φυσικού πόρου.
Στο ίδιο πλαίσιο, δεν προκύπτει καμία ουσιαστική αντιμετώπιση του ζητήματος της λειψυδρίας, το οποίο, όπως είναι ευρέως αναγνωρισμένο, επιδεινώνεται λόγω της κλιματικής κρίσης, ειδικά στα νησιά της χώρας μας. Το εν λόγω πρόβλημα προσεγγίζεται στο σχέδιο νόμου μέσω της ανάθεσης έργων δημόσιου χαρακτήρα αποκλειστικά στην ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και στην ΕΥΑΘ Α.Ε. αποκλείοντας τις ΔΕΥΑ από τη διαδικασία.
Τέλος, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει ξεκαθαρίσει ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και η διαχείρισή του δεν μπορεί να περάσει σε ιδιώτες. Ωστόσο, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει με απόφαση του Δ.Σ. της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. να ανατίθενται η ωρίμανση, η διενέργεια των διαγωνιστικών διαδικασιών και η παρακολούθηση της εκτέλεσης των συμβάσεων στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (Υπερταμείο).
Αντί λοιπόν για σοβαρό σχεδιασμό, που θα διασφαλίζει τη διαχείριση του νερού με σεβασμό στον πολίτη και στο περιβάλλον, έχουμε άλλο ένα νομοσχέδιο-αρπαχτή, που το μόνο που εξασφαλίζει είναι ότι οσονούπω θα λέμε το νερό νεράκι.
Φεστιβάλ για το νερό
Παρά τις συνεχείς προσφυγές των κινημάτων και τις αποφάσεις του ΣτΕ, που πάνω από δέκα χρόνια αποκρούουν τις απόπειρες ιδιωτικοποίησης, η κυβέρνηση επανέρχεται με διάφορες μεθοδεύσεις προκειμένου να παρακάμψει τα «εμπόδια» και να βάλει ιδιώτες στη διαχείριση του τελευταίου αγαθού που έχει παραμείνει σε δημόσιο έλεγχο, με χαμηλές τιμές και καλή ποιότητα. Τελευταία επεισόδια σ’ αυτό το «θρίλερ» είναι η ίδρυση ρυθμιστικής Αρχής για την αγορά (που επιχειρούν να δημιουργήσουν) για το νερό, η ΚΥΑ για την τιμολόγηση του νερού με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και το νομοσχέδιο για τη συγχώνευση των ΔΕΥΑ.
Η «Πρωτοβουλία για τη διασφάλιση της δημόσιας διαχείρισης του νερού» αποτελεί τον τόπο συνάντησης των εργαζομένων στις επιχειρήσεις ύδρευσης και των κινημάτων των πολιτών. Μέχρι στιγμής, μέσα από προσφυγές στο ΣτΕ, εκδηλώσεις, ημερίδες και συναυλίες, έχει ανοίξει το θέμα της προστασίας του νερού στην κοινωνία. «Στις 23 και 24 Μαΐου οργανώνουμε φεστιβάλ για το νερό και τα κοινά αγαθά στην πλατεία Πρωτομαγιάς (Πεδίον του Άρεως). Διεκδικούμε καθολική, αδιάλειπτη, ποιοτική και ασφαλή παροχή ύδρευσης-άρδευσης με μέτρα εξοικονόμησης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Να μην γίνει το νερό όπως το ρεύμα ακριβό. Το νερό είναι δημόσιο ζωτικό αγαθό και πρέπει να είναι προσβάσιμο σε όλους/ες/α» σημειώνει η Δέσποινα Σπανούδη, μέλος της Πρωτοβουλίας.
Διεθνής αποτυχία
Πασίγνωστες είναι οι απόπειρες ιδιωτικοποίησης του νερού που απέτυχαν παταγωδώς στον διεθνή χώρο: σε Βερολίνο, Παρίσι, Γιοχάνεσμπουργκ, Βολιβία, Λονδίνο, όπου το νερό πέρασε σε ιδιώτες, έγινε πανάκριβο, μολυσμένο, με διαρροές λόγω έλλειψης συντήρησης των δικτύων. Είναι σαφές ότι το μόνο που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι να μεγιστοποιήσει τα κέρδη των ιδιωτών σε όλα τα πεδία. Και το νερό, το πιο ζωτικό αγαθό, είναι κι αυτό που εγγυάται τα μεγαλύτερα κέρδη.
