Βρίσκομαι αυτόν τον καιρό στον ακριτικό Έβρο. Μια περιοχή που γνωρίζω καλά. Με την ευκαιρία των τελευταίων γεγονότων ας διευκρινίσουμε κάποια πράγματα.
Ποιος είναι ο στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό; Θέλει να δώσει την εντύπωση ότι απέτρεψε τις μεταναστευτικές ροές στα ανατολικά σύνορα, στον Έβρο και στα νησιά του Αιγαίου και αποτελεί προπύργιο της ασφάλειας της Ευρώπης. Τι γίνεται στην πραγματικότητα; Εκτέλεσε κατά γράμμα τις εντολές των χωρών της κεντρικής Ευρώπης και κύρια της Γερμανίας. Έκανε τα νησιά και τον Έβρο «μαύρη τρύπα» ή αλλιώς buffer zone, όπου κρατούνται σε κλειστά κέντρα οι πρόσφυγες που δεν επαναπροωθήθηκαν. Η Τουρκία φαίνεται ότι μειώνει τις ροές στο Αιγαίο και ενισχύει τις ροές στον Έβρο, ο οποίος δεν υπάγεται στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας. Κατασκευάζονται κλειστά κέντρα ή επεκτείνονται τα παλαιά, π.χ., στο χωριό Φυλάκιο στον Έβρο και στα νησιά. Δημιουργούνται έτσι κέντρα ημιμόνιμης κράτησης. Η πολιτική αυτή της κυβέρνησης είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη με την απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία από το 2016 με απόφαση του ΚΥΣΕΑ ήταν αντίθετη στην κατασκευή επιπλέον κέντρων στη Θράκη για εθνικούς λόγους. Οι «πατριώτες» της κυβέρνησης εκμεταλλεύθηκαν το λεγόμενο με κωμικό τρόπο «έπος του Έβρου» για να συντηρητικοποιήσουν τον τοπικό πληθυσμό και να παρακάμψουν τις τοπικές αντιδράσεις για την κατασκευή του κέντρου προσφύγων. Να θυμίσω ότι τον Μάρτιο του 2020 στο τελωνείο των Καστανεών και πάνω στον υπάρχοντα από το 2012 φράχτη σπρώχνονταν πρόσφυγες από την τουρκική στρατοχωροφυλακή και από την ελληνική πλευρά τους απωθούσαν αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις. Ένα σόου που βόλευε και τον Ερντογάν για να πιέσει την Ευρώπη και τον Μητσοτάκη για να πουλήσει «ασφάλεια». Λίγο παρακάτω, βέβαια, πέρναγαν οι πρόσφυγες τα σύνορα ανενόχλητοι.
Τι έγινε αυτές τις ημέρες; Μια ομάδα περίπου 40 προσφύγων έφτασε στα σύνορα για να περάσει στην Ελλάδα και από εδώ να προωθηθεί στην κεντρική Ευρώπη, όπως γίνεται συνήθως. Δεν έχουν διευκρινιστεί όλες οι συνθήκες, αλλά το σίγουρο είναι ότι για έναν μήνα περίπου ταλαιπωρούνταν στις νησίδες του Έβρου, πεινασμένοι, με κινδύνους από σκορπιούς και φίδια, ανάμεσά τους παιδιά και έγκυοι. Ένα παιδάκι νεκρό από δάγκωμα σκορπιού. Έστειλαν τις συντεταγμένες του σημείου όπου βρίσκονταν κάποια στιγμή, οι οποίες εντοπίζονται σε νησίδα δυτικά του μέσου ρου του ποταμού και πολύ κοντά στη δυτική (ελληνική) όχθη. Η νησίδα ανήκει, σύμφωνα με το Κτηματολόγιο, στην ελληνική επικράτεια. Και η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε ότι βρίσκονταν σε ελληνική νησίδα. Καθαρή περίπτωση απεμπόλησης δικαιωμάτων εδαφικής κυριαρχίας. Αλλά και καθαρή περίπτωση μη έγκαιρης επέμβασης για διευκρίνιση της κατάστασης και ανθρωπιστικής παρέμβασης. Ως αποτέλεσμα, η Ευρώπη βοά για τα μειωμένα αντανακλαστικά της κυβέρνησης και της χώρας. Παράλληλα, υποβόσκει η αντίληψη ότι είναι απειλή ο μετανάστης και όχι τα τουρκικά F16 που πλησίασαν την Αλεξανδρούπολη στα 2,5 μίλια.
Η τάχα μου «σκληρή» στάση της κυβέρνησης καταλήγει σε εικόνες ντροπής και άτακτη υποχώρηση. Η έλλειψη ευαισθησίας όταν κινδυνεύουν άνθρωποι καταλήγει σε διασυρμό και τραγωδίες. Η χώρα προφανώς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της το τεράστιο πρόβλημα του μεταναστευτικού. Ήταν ευκαιρία να επανατοποθετηθεί το ζήτημα στην Ε.Ε. Ούτε μπορεί να παριστάνει για πολύ το «προπύργιο» της κεντρικής Ευρώπης και να θεωρείται «δεδομένη». Τα ψέματα έχουν όρια. Και η έλλειψη ανθρωπιάς επίσης.
* Ο Ν. Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.
