Ευχόμαστε το νέο Πρότυπο ΕΠΑ.Λ. να επιτύχει τους στόχους του και να καταφέρει να μπει στις καρδιές όλων -μαθητών, γονιών, ολόκληρου του νησιού- όσο ο προκάτοχός του, το ΕΠΑ.Λ. Σύρου. Η αλήθεια είναι ότι η μοίρα του ήταν προαποφασισμένη από κάποια ανώτερα πολιτικά κέντρα· θα γινόταν Πρότυπο. Έμενε μόνο να βρεθεί ο τρόπος ώστε η Πολιτεία να πείσει πώς ένα ήδη επιτυχημένο σχολείο έπρεπε να γίνει άριστο...
Ναι, αλλά γιατί;
Τα Πρότυπα τεχνικά σχολεία «προικίζονται» με υποσχόμενα κονδύλια. Ένα πλήρες οργανωμένο τεχνικό σχολείο είναι πιο κοστοβόρο από οποιοδήποτε άλλο της Μέσης Εκπαίδευσης. Ο δήμος προσβλέπει στην «προίκα» αυτή και με μεγάλη του χαρά είπε το ναι.
- Τα Πρότυπα τεχνικά σχολεία καλούνται να συνεργαστούν με τον πιο αποδοτικό τρόπο για να στηρίξουν την τοπική αγορά. Οι ειδικότητες που θα λειτουργούν συν-αποφασίζονται με τους τοπικούς αρμόδιους της αγοράς (εργοδοτικοί φορείς, εκπρόσωποι εργαζομένων, ΙΕΚ, ΟΑΕΔ) ώστε οι μαθητές τους να είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεται ο τόπος. Κάποιοι τα έχουν ορίσει και ως σχολεία της αγοράς. Οι τοπικοί ιθύνοντες θα πουν ναι πετώντας και τη σκούφια τους.
- Τα Πρότυπα τεχνικά σχολεία έμμεσα σχετίζονται με τις τεχνικές σχολές (ΕΣΚ) προσφέροντας (στους μαθητές που δεν κατάφεραν να εισαχθούν στο Πρότυπο ΕΠΑ.Λ.) τη δυνατότητα να μαθητεύσουν και να εργαστούν σε ειδικότητες που η καθεμιά τους προσφέρει. Τι πιστεύετε ότι θα έλεγαν οι ιδιώτες για σχολές, που το κράτος θα χρηματοδοτεί-διοικεί και τους προσφέρει δωρεάν τεχνίτες σε όποιες ειδικότητες αυτοί κρίνουν ότι τους χρειάζονται; Χαλί θα γίνουν να τους πατήσουν και θα φωνάξουν ναι.
- Στα Πρότυπα τεχνικά σχολεία εφαρμόζονται μέθοδοι επιλογών και αξιολόγησης για όλο το έμψυχο (διευθυντές, εκπαιδευτικοί, μαθητές, βοηθητικό προσωπικό) και άψυχο υλικό (εξοπλισμός, απόδοση σχολείου, κόστος λειτουργίας) της μονάδας. Μεγάλη σημασία αποκτά η θέση του διευθυντή που κρίνεται πόσο άξιος είναι βάσει της απόδοσης της μονάδας που διοικεί. Οι σημερινοί διευθυντές σχολείων θα αναλάβουν (κατά τις επιταγές της νέας εποχής) να διοικήσουν αυτά τα σχολεία. Αν θέλουν να παραμείνουν διευθυντές ή και να ανελιχθούν σε άλλες θέσεις, φυσικά και θα πουν ναι.
Άρα, είμαστε όλοι σύμφωνοι: Ναι στη μετατροπή του ΕΠΑ.Λ. σε Πρότυπο.
Μα, δεν ρωτήσαμε αυτούς που αποτελούν το σχολείο: τους εκπαιδευτικούς που θα βάλουν την ψυχή τους, τους μαθητές που θα εναποθέσουν τα όνειρά τους, τους γονείς. Όχι, τα πάντα είχαν προαποφασιστεί.
Ο σύλλογος εκπαιδευτικών ενάντια στην απόφαση
Αυτά που ώθησαν τον σύλλογο εκπαιδευτικών να κινηθεί ενάντια σε αυτήν την άδικη απόφαση ήταν τα εξής:
- Πώς μπορεί μια μικρή ομάδα ανθρώπων του σχολείου να αποφασίζει εν κρυπτώ για θέματα που αφορούν όλους τους συναδέλφους τους, χωρίς προηγουμένως να τα συζητήσει μαζί τους;
- Πώς μπορεί η ίδια ομάδα να αφήνει χωρίς εκτενή ενημέρωση μαθητές-γονείς (για τους οποίους υπάρχει αυτό το σχολείο) σχετικά με τα νέα θέματα που προκύπτουν και αφορούν τη ζωή τους;
- Πού είναι όλα αυτά τα ιδεώδη της ισότητας, της διαβούλευσης, της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας που καθημερινά καλούμαστε ως εκπαιδευτικοί να διδάξουμε;
- Τόσα χρόνια μάθαμε σε συλλόγους διδασκόντων να συναποφασίζουμε για σοβαρά θέματα που αφορούν το σχολείο μας. Για ποιο λόγο τώρα αυτό ανατράπηκε;
Μια συνάδελφος το απέδωσε, σωστά, ως «τέλος εποχής» του σχολείου που ξέραμε.
«Τι προσπαθείτε να κάνετε, το θέμα έχει λήξει»
Όλα αυτά λοιπόν που προσπαθήσαμε αυτό το διάστημα, έπρεπε να γίνουν. Όλες αυτές οι έντονες συζητήσεις στον σύλλογο διδασκόντων, στους διαδρόμους, στα τηλέφωνα, στις κάμερες το βράδυ έπρεπε να γίνουν με την ένταση που έγιναν.
Γιατί για ένα τόσο σημαντικό θέμα που αφορά εμάς, μαθητές-γονείς-τοπική κοινωνία, έπρεπε όλοι να ξέρουν τι σχεδιάζεται πίσω από την πλάτη τους. Ο σύλλογος ορθώς κινήθηκε και ενημέρωσε γονείς και τοπική κοινωνία. Από παντού ακούγαμε «δεν το ήξερα», «δεν το κατάλαβα», «νόμιζα ότι Πρότυπο σημαίνει καλύτερο». Η μάχη αυτή έπρεπε να δοθεί. Και μιλάμε για μάχη γιατί, ενώ οι μεν χρησιμοποιούσαν την ενημέρωση (ακόμα και τραπεζάκι-τραπεζάκι στην πλατεία), οι άλλοι χρησιμοποίησαν τον μηχανισμό για να φιμώσουν τον αγώνα μας (με ένα μόνο τηλεφώνημα ή μέιλ).
«Σας τα είπαμε εμείς, δεν θα καταφέρετε τίποτα.»
Ναι, αλλά τουλάχιστον κάναμε ό,τι ήταν δυνατό για να ενημερωθούν οι γονείς. Χάσαμε, δυστυχώς, τις τοπικές αρχές (για την ακρίβεια δεν ήθελαν να ακούσουν).
Το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε με μεγάλη πλειοψηφία να πει ναι στη μετατροπή του ΕΠΑ.Λ. σε Πρότυπο. (Μήπως δεν το ξέραμε άλλωστε από την αρχή;)
Τι καταφέραμε;
Δώσαμε έναν αγώνα ενημέρωσης προς κάθε κατεύθυνση. Αυτό κατά κάποιον τρόπο το χρωστάγαμε σε όλους αυτούς που ψήφισαν όχι στον σύλλογο του σχολείου μας (37 έναντι 6, σε σύνολο 56 ατόμων). Οι προθέσεις μας αμφισβητήθηκαν. Μας αποκαλούσαν ενίοτε και μειοψηφία. Προσπαθήσαμε να εκφράσουμε ως εκπαιδευτικοί (γαλουχημένοι σε ένα σχολείο όπου όλοι έχουν τις ίδιες ευκαιρίες) το τι θα σήμαινε μια «προτυποποίηση» του σχολείου μας. Κάτι, δηλαδή, σαν τα «κουρέλια που τολμούν να ονειρεύονται ακόμη».
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια οι γονείς μας άκουσαν. Στην αρχή μαγκωμένοι, μετά μοιράστηκαν μαζί μας τις αγωνίες τους. Είδαν κάποιους που νοιάζονται για τα παιδιά τους. Κάποιοι από εμάς μέσα από όλον αυτόν τον αγώνα ένιωσαν ξανά δάσκαλοι και πόσο, τελικά, σημαντικό είναι να υπερασπίζεσαι τους γονιούς και το μέλλον των παιδιών τους.
Μόνο αυτά. Στο τέλος έμεινε μόνο μια πίκρα (όμως, γλυκιά λέξη η πίκρα).
Η νέα σχολική χρονιά είναι πολλά υποσχόμενη.
* Ο Βαγγέλης Γερασιμάτος είναι εκπαιδευτικός στο πρώην ΕΠΑ.Λ. Σύρου, μέλος της Πρωτοβουλίας Γονέων-Εκπαιδευτικών κατά του ΠΕΠΑ.Λ., μέλος Α΄ ΕΛΜΕ Κυκλάδων.
