Επί ποδός βρίσκονται αγρότες και κτηνοτρόφοι καθώς τα σοβαρά προβλήματα εντείνονται και συσσωρεύονται εδώ και μήνες στον πρωτογενή τομέα, με αποκορύφωμα τις τεράστιες ανατιμήσεις στην ενέργεια, που έρχονται να προστεθούν στο ήδη αυξημένο κόστος παραγωγής, λόγω ζωοτροφών, λιπασμάτων και γενικότερα αγροεφοδίων, στις κακές πληρωμές των ενισχύσεων και στις χαμηλές τιμές της αγοράς, ενώ προ των πυλών βρίσκονται σοβαρές αποφάσεις για το κοντινό μέλλον στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο αγροτικοί σύλλογοι από όλη τη χώρα, στο πλαίσιο της μεγάλης σύσκεψης στη Νίκαια Λάρισας που συγκάλεσε η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων, έχουν προαναγγείλει κινητοποιήσεις και μάλιστα υπό την μορφή μπλόκων από το τρίτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Όπως όλα δείχνουν, η δύσκολη συγκυρία, η ευρεία διασπορά της νέας μετάλλαξης του κορωνοϊού καθώς και τα νέα προβλήματα που δημιούργησε η τελευταία σφοδρή κακοκαιρία ("Διομήδης") θα μεταθέσουν χρονικά τις όποιες αποφάσεις, ωστόσο οι ζυμώσεις και οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται και εντείνονται, ενώ κινητικότητα υπάρχει σε τοπικό επίπεδο.
Ήδη την περασμένη Τετάρτη πραγματοποιήθηκε μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας στην Καρδίτσα από τους αγροτοκτηνοτρόφους Δυτικής Θεσσαλίας, για το ακριβό ρεύμα και τις πλημμύρες, ενώ ο Αγροκτηνοτροφικός Σύλλογος Ανατολικής Θεσσαλονίκης έχει απευθύνει κάλεσμα σε όλους τους αγρότες, κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους, αλιείς της περιοχής για μαζική συμμετοχή σε συσκέψεις στις 24 και 31 Ιανουαρίου.
Τα αιτήματα
Η Πανελλαδική Επιτροπή είχε εστιάσει σε συνολικά 12 αιτήματα, με σημαντικότερα το πρόβλημα του κόστους παραγωγής, την αναμόρφωση του κανονισμού του ΕΛΓΑ (αποζημιώσεις), τις χαμηλές τιμές παραγωγού σε μια σειρά αγροτικών προϊόντων, την ανύπαρκτη πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας στην ύπαιθρο κ.λπ.
Αιχμή αποτελεί το πολύ αυξημένο κόστος ρεύματος, που έρχεται να προστεθεί στις ανατιμήσεις σε λιπάσματα, ζωοτροφές, αγροεφόδια αλλά και πετρέλαιο κίνησης (diesel). Ο αγροτικός κόσμος μιλά για ανατιμήσεις στο αγροτικό ρεύμα κατά 150%, πλάι στην άνοδο των ζωοτροφών κατά 70%, τον τριπλασιασμό στις τιμές των λιπασμάτων, αλλά και την αύξηση πάνω από 40% στο πετρέλαιο κίνησης.
Ως εκ τούτου το βασικό αίτημα αφορά στη μείωση του κόστους παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο, μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος με κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, επιδότηση των ζωοτροφών και του κόστους στα μέσα και τα εφόδια, κατάργηση του ΦΠΑ σε μέσα - εφόδια και βασικά είδη για τις ανάγκες των λαϊκών οικογενειών. Παράλληλα, τίθενται θέματα σχετικά με: κατώτερες εγγυημένες τιμές που θα καλύπτουν το κόστος παραγωγής και θα εξασφαλίζουν εισόδημα επιβίωσης στον αγρότη και προσιτές τιμές των προϊόντων, το όργιο παραβιάσεων και εξαπάτησης που γίνεται από τις «πύλες της κολάσεως» του ΟΣΔΕ, την αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ, την αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος λόγω των μέτρων για την πανδημία κ.λπ.
Πολύ λίγα, πολύ αργά
Την περασμένη εβδομάδα κατατέθηκε τροπολογία που περιλαμβάνει και τον πρωτογενή τομέα στις επιδοτήσεις ρεύματος του περασμένου πενταμήνου (Αυγούστου - Δεκεμβρίου 2021). Όπως αναφέρεται, "δύναται να χορηγείται" η επιδότηση σε καταναλωτές με παροχές αγροτικής χρήσης ανεξαρτήτως επιπέδου τάσης, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ξήρανσης αγροτικών προϊόντων, λαμβανομένου υπόψη του είδους των τιμολογίων προμήθειας. Για τα περαιτέρω, δηλαδή τη διαδικασία, τον τρόπο και τον χρόνο χορήγησης της επιδότησης, τα ανώτατα / κατώτατα όρια καταναλώσεων, τα ανώτατα όρια επιδότησης, τη διαδικασία ελέγχου σώρευσης κρατικών ενισχύσεων και τις σχετικές προϋποθέσεις και τη διαδικασία ανάκτησης ενίσχυσης, αν αυτό απαιτηθεί κ.λπ., παραπέμπονται στα προσεχώς, σε σχετική κοινή υπουργική απόφαση.
Υπενθυμίζεται ότι σχετικές ανακοινώσεις είχαν γίνει λίγο πριν τα Χριστούγεννα με εξαγγελίες για κάλυψη του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής, αφαιρουμένων των εκπτώσεων - επιδοτήσεων που ήδη έχουν χορηγηθεί και θα είναι συνολικού ύψους 50 εκατ.
Τότε, στο πλαίσιο της πανελλαδικής σύσκεψης στη Λάρισα, το μέτρο είχε αξιολογηθεί και επισημάνθηκε ότι κι αν ακόμα ισχύει το ύψος της κάλυψης της αύξησης από την επιδότηση, παραμένει η αύξηση στο αγροτικό ρεύμα τουλάχιστον 20%, εφόσον δεν καταργείται η ρήτρα αναπροσαρμογής που έχουν ζητήσει οι εκπρόσωποι των αγροτών. Έγινε δε σαφές ότι ενόψει κινητοποίησης των αγροτών ξεκίνησαν οι υποσχέσεις και παροχές...
Πάντως, για το επόμενο τρίμηνο, που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η πίεση των τιμών στο ρεύμα, η προαναφερθείσα τροπολογία επίσης παραπέμπει σε απόφαση που θα περιλαμβάνει και κοινωνικά - οικονομικά κριτήρια, τις κατηγορίες πελατών, το είδος, το μέγεθος και το αντικείμενο της δραστηριότητας και την ένταση ηλεκτρικής ενέργειας των επιχειρήσεων και το είδος των τιμολογίων προμήθειας, δηλαδή δεν θα είναι οριζόντια.
Όσο για την επιδότηση των ζωοτροφών με 25 εκατ. που προαναγγέλθηκε τον Νοέμβριο 2021, ακόμα βρίσκεται στα αζήτητα, ενώ είναι γνωστή η διχαστική απόφαση για επιστροφή ΕΦΚ το 2022 στο αγροτικό πετρέλαιο για λίγους (νέους και συνεταιρισμένους μόνο), συνολικού ύψους 50 εκατ. ευρώ.
Ζητείται ελπίς στην Ε.Ε.
Στο μεταξύ, στην Ε.Ε. αναζητεί στήριξη για τους παραγωγούς από τη ραγδαία αύξηση των τιμών στην ενέργεια, τις ζωοτροφές και τα λιπάσματα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σ. Λιβανός στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. την περασμένη εβδομάδα, χωρίς πάντως να διαφαίνεται σχετική ανταπόκριση.
Πάντως, ο ίδιος δήλωσε ότι έθεσε "μετ' επιτάσεως" το φλέγον ζήτημα θεωρώντας ότι είναι η ώρα η Ε.Ε. να δημιουργήσει ένα ειδικό πλαίσιο στήριξης και ενίσχυσης των γεωργών και κτηνοτρόφων μας, Ελλήνων και Ευρωπαίων, ομολογώντας ότι "βλέπουν το κόστος παραγωγής τους να φτάνει στα ύψη, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα βιωσιμότητας και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και επιβίωσης για τους Έλληνες παραγωγούς".
