Έχει περάσει ένας μήνας από τη στιγμή που ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης παρουσίασε το νέο επιχειρησιακό σχέδιο για τον τρόπο με τον οποίο η αστυνομία θα αστυνομεύει τις διαδηλώσεις, αλλά και... τον τρόπο κάλυψης των διαδηλώσεων από τα ΜΜΕ, οι οποίες ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων και στη συνέχεια διαψεύσεων από τον ίδιο.
Η επιχείρηση περιορισμού της ελευθερίας του Τύπου καταγγέλθηκε από την ΕΣΗΕΑ και την Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, όμως δεν πέρασε απαρατήρητη και από διεθνείς οργανώσεις. Η αναφορά των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (Reporters Sans Frontieres - RSF) κάνει λόγο για απόπειρες ελέγχου και περιορισμού της ελευθερίας ενημέρωσης.
Στην αναφορά με τίτλο «Οι νέες οδηγίες για την αστυνόμευση των διαδηλώσεων απειλούν την ελευθερία του Τύπου» η διεθνής οργάνωση εντοπίζει «απειλή» στην ελευθερία της ενημέρωσης. Η «στρατηγική» της ελληνικής κυβέρνησης «ενδέχεται να περιορίσει τη δραστηριότητα των δημοσιογράφων σε διαδηλώσεις και να διευκολύνει τις αρχές να διαδώσουν τη δική τους εκδοχή εκδηλώσεων εις βάρος της ανεξάρτητης κάλυψης» σημείωνε η οργάνωση.
«Ζητάμε από την Ελληνική Αστυνομία να προστατεύσει και να σεβαστεί τους δημοσιογράφους και να σταματήσει αμέσως οποιαδήποτε πράξη βίας και εκφοβισμού εναντίον τους κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ή σε σχέση με θέματα που σχετίζονται με την κρίση των μεταναστών» ζητάει ο Pavol Szalai, επικεφαλής του γραφείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Βαλκανίων των RSF.
Τι έχει αλλάξει όμως τον τελευταίο καιρό στον τρόπο που αντιμετωπίζει η αστυνομία τους εκπροσώπους του Τύπου και ιδιαίτερα τους φωτορεπόρτερ, που πρέπει να καταγράφουν εικόνες των όσων εκτυλίσσονται;
Αύξηση της αστυνομικής βίας μετά το δεύτερο lockdown
Αύξηση της αστυνομικής βίας μετά το δεύτερο lockdown διαπιστώνει η φωτορεπόρτερ Τατιάνα Μπόλαρη, ιδρυτικό μέλος του φωτοειδησεογραφικού πρακτορείου Eurokinissi.
Η πρώτη εμπειρία με τα μέτρα της «ασφαλούς ζώνης» για τους δημοσιογράφους και τον «διαμεσολαβητή» της αστυνομίας, στο πρώτο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο, έδειξε ότι τίποτε τέτοιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί εάν οι δημοσιογράφοι θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους. «Πού θα κινηθείτε;» ήταν η ερώτηση του διαμεσολαβητή. «Όπου υπάρχει θέμα» απάντησαν περί τους 20 φωτορεπόρτερ που είχαν κατέβει στο κέντρο της Αθήνας για να το καλύψουν.
Τα περιστατικά βίας στους φωτορεπόρτερ συνεχίζονται -και όχι κατά λάθος: δεν γίνονται στη διάρκεια των επιχειρήσεων, γίνονται πριν ή μετά. Η δημιουργία «ασφαλούς ζώνης» είναι προσχηματική. Το είδαμε στην επέτειο του Γρηγορόπουλου, το είδαμε και στο Πολυτεχνείο. Δεν θέλουν να βρισκόμαστε όπου επιχειρεί η αστυνομία. Δεν θέλουν να υπάρχει καταγραφή της αστυνομικής βίας. Γι’ αυτό μας χτυπούν, γι’ αυτό μας απωθούν.
Την ίδια γνώμη έχει και ο Μάριος Λώλος, πρώην πρόεδρος της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας. Μας λέει: “Η αστυνομία, όταν δεν μας θέλει στα πόδια της, μας διώχνει. Με κλοτσιές, με ασπίδες και με ξύλο. Δεχόμαστε προπηλακισμούς από την αστυνομία όταν επιχειρεί. Άλλες φορές δημιουργούν τείχος με τα σώματά τους για να μην βλέπουμε, για να μην μπορούμε να τραβήξουμε.
Έτσι κι αλλιώς οι τηλεοπτικές κάμερες πολλές φορές δουλεύουν στην ‘ασφαλή ζώνη’ -συνήθως πίσω από την αστυνομία. Το πρόβλημα του Χρυσοχοΐδη είναι οι φωτορεπόρτερ και τα κινητά των πολιτών. Στο τελευταίο φοιτητικό συλλαλητήριο μάζεψαν έναν πιτσιρικά που τράβαγε με κινητό, μάζεψαν κι έναν 60χρονο που πήγε να διαμαρτυρηθεί. Και ξέρεις τι; Με το να ασχολούμαστε με την ‘ασφαλή ζώνη’ και τα δικαιώματα των φωτορεπόρτερ έχει περάσει μια τεράστια καταστολή στο δημοκρατικό δικαίωμα των διαδηλώσεων”.
Όπως την εποχή των Μνημονίων
Ο Γιάννης Λιάκος, αντιπρόεδρος του πειθαρχικού συμβουλίου της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, τον οποίο πέταξε κάτω άνδρας των ΜΑΤ στο τελευταίο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο, μας εξηγεί ότι υπάρχει αλλαγή προς το χειρότερο από πέρσι στην αστυνομία και σε σχέση και με την αστυνομία προ κορωνοϊού επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη, θυμίζοντας και παλαιότερα περιστατικά αστυνομικής βίας κατά φωτορεπόρτερ, κατά του Μάριου Λώλου, της Τατιάνας Μπόλαρη αλλά και του ιδίου τα χρόνια των Μνημονίων.
Ξεχωρίζει και αυτός τον τρόπο που η αστυνομία αντέδρασε στις επετείους του Πολυτεχνείου και της 6ης Δεκέμβρη. “Βλέπεις πιο επιθετική στάση, να περιοριστεί το έργο των δημοσιογράφων και των φωτορεπόρτερ, εδώ και ένα εξάμηνο, από τον Οκτώβριο και μετά, στις πορείες, μικρές και μεγάλες, με αποκορύφωμα 17 Νοέμβρη και 6η Δεκέμβρη. Απίστευτη εκείνη η απαγόρευση. Όλο το οικοδομικό τετράγωνο της Μεσολογγίου ήταν οδηγία να μην το πλησιάσει κανείς. Στις 6 Δεκεμβρίου στα Εξάρχεια μας κρατούσαν σε απόσταση από την Τσαμαδού. Μας έδιωχναν επιθετικά. “Φύγετε, απαγορεύεται, διεξάγεται αστυνομική επιχείρηση”. Είχαμε να τα δούμε αυτά από τα χρόνια των Μνημονίων” τονίζει.
Στα τελευταία συλλαλητήρια “τον διαμεσολαβητή τον είδαμε, μας τον υπέδειξαν, όχι όμως ασφαλή ζώνη, ούτε φυσικά εμείς ρωτήσαμε, είμαστε εναντίον κάτι τέτοιου” σημειώνει εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία μήπως το ανακοινωμένο επιχειρησιακό σχέδιο της αστυνομίας για τις συναθροίσεις και τα ΜΜΕ είναι προάγγελος ρυθμίσεων τύπου Μακρόν.
“Στο τελευταίο συλλαλητήριο που με έριξαν κάτω είδα την ασφαλή ζώνη, είναι αυτή όπου θέλουν να μας περιορίσουν” επισημαίνει και περιγράφει το περιστατικό:
“Είχαν τελειώσει τα επεισόδια. Τους φοιτητές τους είχαν κατεβάσει στο πεζοδρόμιο. Στον Άγνωστο Στρατιώτη είχαν συλλάβει δύο φοιτητές. Τρέχουμε εκεί οι φωτογράφοι για να φωτογραφήσουμε τη σύλληψη, πάντα το κάνουμε αυτό. Εγώ έχω σκύψει, γονατίζω για να τραβήξω τη φωτογραφία όπου ένας αστυνομικός των ΜΑΤ έχει ξαπλώσει έναν διαδηλωτή κάτω και έρχεται μια ομάδα από τη διμοιρία των ΥΜΕΤ και περικυκλώνουν τον διαδηλωτή και εμένα και έρχεται ένας που δεν τον είδα και με την ασπίδα μου έδωσε μια και με έριξε κάτω. Ένας άνθρωπος σκυμμένος δεν είναι σε επιθετική στάση. Δεν ήταν κατά λάθος, να βάλεις τόση δύναμη για να με ρίξεις κάτω”.
“Πάντα υπήρχε τάση να κάνουν κλοιό γύρω από συλλήψεις απλά τώρα υπάρχει μεγαλύτερη τάση να κάνουν έναν αποκλεισμό” παρατηρεί και συμπληρώνει ότι, ειδικά με τις απαγορεύσεις για τον κορωνοϊό, η καταστολή έχει ενταθεί “με το παραμικρό, πλησιάζεις τη Βουλή, το Σύνταγμα, σου δίνουν 10-20 λεπτά διορία, αν δεν αποχωρήσεις ακολουθεί διάλυση της πορείας”.
Πιο “στρατιωτική” παρουσία της αστυνομίας
“Στο κομμάτι ότι προσπαθούν να μην φανεί κάτι δεν νομίζω ότι είναι τόση η διαφορά σε σχέση με πριν. Όσα χρόνια θυμάμαι, ανάλογα με τη διαθέσιμη αστυνομική δύναμη, θα κάνουν τη σύλληψη χωρίς ή με αστυνομικό κλοιό γύρω από τον συλληφθέντα. Δεν μας αντιμετωπίζουν έτσι κι αλλιώς σαν κάτι άλλο εκείνη την ώρα, παρά ως εμπόδιο σε αυτό που θέλουν να κάνουν, οπότε κάνουν έναν κλοιό και θα μείνει έξω κάθε ένας που δεν έχει σχέση με την σύλληψη και εμείς. Και θα τραβήξουμε ό,τι μπορούμε απέξω από αυτόν τον κλοιό” σημειώνει ο φωτορεπόρτερ Γιάννης Κέμμος.
“Κάτι συγκεκριμένο σε αλλαγή της στάσης της αστυνομίας προς εμάς δεν έχω προσέξει. Υπάρχουν περίοδοι όλα αυτά τα χρόνια που είναι με περισσότερη ένταση και άλλες με λιγότερη. Συνήθως, όταν ανεβαίνει η ένταση, ανεβαίνει σε όλους τους τομείς της κάλυψης των γεγονότων. Γενικά έχουμε μπει σε μια περίοδο με περισσότερη ένταση, με το λοκντάουν που απαγορεύτηκαν οι πορείες, λίγο ‘μην τραβάτε’, ‘πιο πίσω’” προσθέτει.
Επισημαίνει δε ότι “οι φωτορεπόρτερ είναι επαγγελματίες, ξέρουν απόλυτα τι κάνουν και ποια είναι η δουλειά τους, δεν έχουν σκοπό να εκθέσουν κανέναν παρά να καταγράψουν τα γεγονότα χωρίς να παρεμβαίνουν, και αυτό κάνουν. Δεν χρειάζονται καμία βοήθεια ή εντολή από την αστυνομία. Περισσότερο με τρομάζει το να μου πει ότι σε αυτό το τετράγωνο είσαι ασφαλής και πιο έξω δεν είσαι, παρά το να μπορώ να κινούμαι ελεύθερα όπου θέλω και χωρίς να εμποδίζω και κανέναν”.
Ξεχωρίζει ωστόσο την “πιο ‘στρατιωτική’ παρουσία της αστυνομίας με τα θωρακισμένα οχήματα του νερού. Αστυνομία σε μεγάλους αριθμούς σε πορείες υπήρχε και πριν, αλλά αυτή τη στιγμή η παρουσία των αστυνομικών, με ό,τι εξοπλισμό είχαν και πριν για να διαχειριστούν μια πορεία, και υπάρχει ένα ή δύο ή και τρία, ορισμένες φορές, θωρακισμένα οχήματα, έστω και αν είναι να πετάνε νερό υπό πίεση, θεωρώ ότι στην ουσία φέρνει ‘μεγαλύτερα όπλα’ σε μια ένταση που μπορεί να υπάρξει μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών. Δυναμιτίζει το κλίμα και δεν βοηθάει να μην γίνεται χρήση δακρυγόνων, όπως λένε”.
