Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.3°C24.2°C
3 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C24.7°C
4 BF 37%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C23.8°C
2 BF 58%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.6°C21.0°C
2 BF 75%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.4°C
3 BF 35%
Ηλίας Μόσιαλος στην «Α» / Τα μέτρα πρέπει να γίνονται κατανοητά, όχι απλώς να ανακοινώνονται
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ηλίας Μόσιαλος στην «Α» / Τα μέτρα πρέπει να γίνονται κατανοητά, όχι απλώς να ανακοινώνονται

Την ανάγκη για διαφάνεια σχετικά με το πού βρισκόμαστε επιδημιολογικά, αλλά και επεξήγηση των αναλύσεων των δεδομένων από τους ειδικούς τονίζει ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics Ηλίας Μόσιαλος σε συνέντευξή του στην ΑΥΓΗ της Κυριακής. Ο Ηλ. Μόσιαλος απαντάει στα κύρια ερωτήματα σχετικά με τους εμβολιασμούς και ζητάει κατά προτεραιότητα την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, καθώς «ακόμη και η συντηρητική κυβέρνηση της Βρετανίας σχεδιάζει να σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις στο βρετανικό ΕΣΥ»

Έχετε κρίνει αναγκαίο να υπάρχει «σαφήνεια όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται και τεκμηρίωση της πιθανής αποτελεσματικότητας στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν». Υπάρχει; Για παράδειγμα, σε ποια επιδημιολογικά δεδομένα βασίζεται η απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 6 το απόγευμα τα σαββατοκύριακα στην Αττική;

Ερχόμενος από τον χώρο της Ιατρικής και της εφαρμογής πολιτικών της δημόσιας Υγείας, μίλησα για επιστημονική τεκμηρίωση των μέτρων από τους ειδικούς ώστε να καθοδηγείται η διαχείριση από την Πολιτεία και να ενημερώνονται με σαφήνεια οι πολίτες. Δηλαδή, η δική μου παρέμβαση, όπως κάθε παρέμβαση που κάνω εδώ και πάνω από έναν χρόνο για το θέμα του κορωνοϊού, είναι στο πλαίσιο της εύρεσης διαχειριστικών λύσεων και της επικοινωνίας αυτών κατά το βέλτιστο προς τους πολίτες. Αναφέρομαι από την αρχή στην ανάγκη να δικαιολογείται η επέκταση ή η άρση των μέτρων ώστε να γίνονται κατανοητά και όχι απλώς να ανακοινώνονται. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται συστηματική καταγραφή και ανάλυση της διεθνούς εμπειρίας και βιβλιογραφίας για τη σχετική αποτελεσματικότητα διάφορων μέτρων. Επιπλέον χρειάζεται διαφάνεια για το πού βρισκόμαστε επιδημιολογικά, επεξήγηση των αναλύσεων των δεδομένων από τους ειδικούς και παρουσίαση των μέτρων που θα ληφθούν. Αυτό συμβαίνει, αυτό δούλεψε ή δεν δούλεψε, άρα θα γίνει αυτό και ο τρόπος που θα μετρηθεί το αναμενόμενο αποτέλεσμα είναι αυτός.

Τι σας οδήγησε να προτείνετε την ενίσχυση της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων με περισσότερες ειδικότητες επιστημόνων και αναλυτών;

Δεν πρότεινα τώρα την ενίσχυση της επιτροπής. Απλώς το υπενθύμισα άλλη μια φορά, γιατί η διαχείριση της πανδημίας δεν είναι μόνο ιατρικό ζήτημα. Αναφέρθηκα στην ενίσχυση της επιτροπής πριν ανοίξει η χώρα για τον καλοκαιρινό τουρισμό και έλεγα ότι δεν χρειάζεται μόνο μεγάλη προσοχή αλλά και διεπιστημονική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Από τότε αναφερόμουν στην ανάγκη για χρήση εργαλείων όπως τα γεωπληροφορικά συστήματα και η ανάλυση των μεγάλων δεδομένων με συμβολές από την επιχειρησιακή έρευνα και τις Επιστήμες της Συμπεριφοράς. Είχα αναφερθεί επίσης στην επέκταση των ειδικοτήτων που απαρτίζουν την επιτροπή μιλώντας για το άνοιγμα των σχολείων. Δεν είναι κριτική στο έργο των ειδικών γιατί ο ρόλος των επιτροπών διεθνώς -όπως και στη χώρα μας- είναι συμβουλευτικός και όχι εκτελεστικός. Κάθε επιτροπή λειτουργεί στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που της έχουν αναθέσει και ορίσει. Με βάση αυτά, κατά τη γνώμη μου η ελληνική επιτροπή ανταποκρίθηκε με μεγάλη επάρκεια στα καθήκοντα που της ανατέθηκαν.

Γιατί καθυστερεί η άρση της πατέντας; Θα πρέπει να αποζημιωθούν οι φαρμακευτικές εταιρείες; Μπορεί ένα αγαθό όπως το εμβόλιο να είναι πεδίο κερδοσκοπίας;

Η πρόταση που είχα καταθέσει στις αρχές Απριλίου της περασμένης χρονιάς αφορούσε την αγορά των πατεντών, όχι την κατάσχεσή τους. Αν οι κυβερνήσεις επέμεναν σε κατάσχεση, τότε καμία εταιρεία δεν θα είχε κίνητρο να ανακαλύψει εμβόλια. Αν όμως είχε γίνει αυτό που πρότεινα τότε, ίσως να είχαν προετοιμαστεί και άλλες εταιρείες για την παραγωγή εμβολίων.  Ήταν νωρίς και θα είχαν τα χρονικά περιθώρια, γιατί προφανώς είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει άμεσα.

Εδώ που είμαστε χρειάζεται αναπροσαρμογή της παραγωγικής αλυσίδας αρκετών εταιρειών, παραγωγή πρώτων υλών και συσκευασιών, αλλά και προετοιμασία χώρων αποθήκευσης. Τα εμβόλια πρέπει να είναι ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό κι αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: είτε με εθελοντική μεταφορά τεχνογνωσίας και συνεργασίες μεταξύ εταιρειών ή με αγορά των πατεντών από πλούσιες χώρες και διάθεσή τους σε εταιρείες που θα μπορούσαν να παράξουν εμβόλια. Βλέπουμε ότι η πρώτη επιλογή έχει αρχίσει να υλοποιείται, όπου οι Sanofi και Novartis σε συνεργασία με τη Pfizer θα παράγουν εμβόλια Covid-19. Αλλά χρειαζόμαστε περισσότερες συνεργασίες, γιατί η πλειονότητα δεν θα έχει εμβόλια το 2021 και πολλές χώρες δεν θα έχουν εμβόλια το 2022 και ίσως και το 2023 αν δεν υπάρχει σημαντική αύξηση της παραγωγής. Και βέβαια, οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να επιδοτήσουν την αγορά εμβολίων στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Αυτό που επείγει είναι οι μαζικοί παγκόσμιοι εμβολιασμοί, γιατί καραδοκούν οι κίνδυνοι εμφάνισης νέων παραλλαγών και επικίνδυνων μεταλλάξεων αν δεν αντιμετωπίσουμε την πανδημία σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Δεν αρκεί, επομένως, να λύσουμε το πρόβλημα στις αναπτυγμένες χώρες.

Δεδομένων των καθυστερήσεων στους εμβολιασμούς, πότε εκτιμάτε πως θα φτάσουμε στο επιθυμητό τείχος ανοσίας στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη;

Δυστυχώς, εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως δεν είχε γίνει σωστή διαχείριση του ρίσκου σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα εμβολιασμού. Επιπλέον, δεν είχε διαμορφωθεί κάποιο πανευρωπαϊκό εναλλακτικό σχέδιο. Η ίδια η πρόεδρος της Επιτροπής παραδέχτηκε πρόσφατα ότι υπήρξαν καθυστερήσεις στις συμφωνίες με τις εταιρείες για τα εμβόλια και επίσης ότι υπήρχε αισιοδοξία αναφορικά με τις ημερομηνίες λήψης, και άρα διανομής στις χώρες - μέλη, των παραγγελιών των εμβολίων. Δυστυχώς, αυτά συνέβησαν, αλλά πού βρισκόμαστε τώρα; Τώρα έχουμε τρία εγκεκριμένα εμβόλια και ελπίζουμε σύντομα και στην έγκριση άλλων δύο εμβολίων (δηλαδή των Jansen / J&J και της Novavax). Πολλά θα εξαρτηθούν από το πότε θα εγκριθούν αυτά τα εμβόλια. Η χώρα μας έχει εξασφαλίσει μεγάλες ποσότητες μέσω του κεντρικού μηχανισμού της Ε.Ε. για τα πέντε εμβόλια. Αλλά, όπως είπα, πολλά θα εξαρτηθούν από την έγκαιρη διαθεσιμότητα των εμβολίων τους επόμενους μήνες. Αν όλα πάνε καλά, θα έχει εμβολιαστεί το 60% - 80% του πληθυσμού μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.

Πού βρισκόμαστε σήμερα ως προς τις θεραπείες και τα φάρμακα για τον κορωνοϊό;

Δεν έχουμε ακόμη εγκεκριμένα αντιικά φάρμακα, αλλά πλέον, έναν χρόνο μετά την εμφάνιση του ιού, έχουμε επιλογές και για διάφορα στάδια της νόσου. Κατ’ αρχάς, έχουμε μάθει από τις μεγάλες βρετανικές κλινικές δοκιμές Recovery ότι η χρήση της δεξαμεθαζόνης μειώνει τον κίνδυνο των δυσμενών επιπτώσεων για τους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση και επίσης έχουμε τη δυνατότητα της χρήσης αντιρρευματικών φαρμάκων. Tα φάρμακα αυτά δρουν κατασταλτικά στην υπερφλεγμονώδη αντίδραση που προκαλεί η νόσος. Δυστυχώς, δεν έχουμε σίγουρα στοιχεία ακόμη ούτε για την κολχικίνη ούτε για το αναρρωτικό πλάσμα. Χρειαζόμαστε περισσότερα στοιχεία από καλύτερα οργανωμένες κλινικές δοκιμές.  Όσον αφορά την προστασία με τα μονοκλωνικά αντισώματα, φαίνεται πως βοηθούν σε ήπιες / μέτριες περιπτώσεις, αλλά πέραν του κόστους, τα αποτελέσματα δεν διαρκούν πολύ και δεν υπάρχουν μεγάλες ποσότητες. Μπορούν να βοηθήσουν συμπληρωματικά, αλλά το θέμα της έλλειψής δόσεων είναι υπαρκτό. Ταυτόχρονα, υπάρχουν νέες κλινικές μελέτες φαρμάκων για εισπνεόμενη ιντερφερόνη βήτα στην Αγγλία, και ένα πολλά υποσχόμενο νέο αντιιικό με αποτελέσματα από μελέτες στην Ισπανία. Επίσης, έχουμε εξαιρετικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα από κλινικές δοκιμές στο Ισραήλ για ενδονοσοκομειακούς ασθενείς σε σοβαρή και κρίσιμη κατάσταση. Αυτά τα δύο φάρμακα, το exo-cd24 και το allocetra, επεμβαίνουν στην υπερφλεγμονή, δρουν και γρήγορα και θεραπευτικά και με σημαντική μείωση του χρόνου νοσηλείας των ασθενών. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να πούμε εδώ ότι ειδικά για το ένα υπάρχει δυνατότητα φτηνής παραγωγής και γρήγορης παγκόσμιας διανομής. Αλλά και γι’ αυτά τα φάρμακα χρειαζόμαστε επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητάς τους από μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές.

Το ΕΣΥ πρέπει να ενισχυθεί κι άλλο;

Προφανώς. Πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαχρονικές ανεπάρκειες στους τομείς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και δημόσιας Υγείας. Αλλά ειδικά στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη χρειάζεται και ένας σύγχρονος νοσοκομειακός χάρτης και επενδύσεις σε σύγχρονα νοσοκομεία που μπορούν να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη επάρκεια πιο σύνθετες περιπτώσεις ασθενών με προβλήματα συννοσηρότητας.

Το δημόσιο σύστημα Υγείας και οι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ κράτησαν τη χώρα όρθια τη χρονιά που μας πέρασε. Το δημόσιο σύστημα Υγείας πρέπει να είναι προτεραιότητα κάθε κυβέρνησης που επικαλείται την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική κινητικότητα ως συστατικά στοιχεία ενός ευνομούμενου κράτους. Ακόμη και η συντηρητική κυβέρνηση της Βρετανίας σχεδιάζει να σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις στο βρετανικό ΕΣΥ και να ενισχύσει σημαντικά το δημόσιο σύστημα Υγείας. Αυτό προτείνει η επιτροπή ειδικών του σημαντικού επιστημονικού περιοδικού Lancet, που έχω την τιμή να προεδρεύω, στο πόρισμά της που θα δημοσιευτεί μέσα στους επόμενους μήνες.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL