Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Κλιματική αλλαγή / Όχι, δεν είναι καλό ότι βουτάμε Γενάρη μήνα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κλιματική αλλαγή / Όχι, δεν είναι καλό ότι βουτάμε Γενάρη μήνα

EUROKINISSI

Ιανουάριος με μαγιό. Ή αλλιώς, οι εικόνες που βλέπαμε στην Αυστραλία γίνονται πλέον κομμάτι και της δικής μας καθημερινότητας. Με θερμοκρασίες που άγγιξαν ακόμη και τους 30 βαθμούς, όπως στους Αγίους Πάντες Χανίων (29,3 °C), αρκετός κόσμος όχι μόνο κυκλοφορούσε με κοντομάνικο στον δρόμο το περασμένο σαββατοκύριακο, αλλά κατέβασε την ομπρέλα με τα κουβαδάκια απ' το πατάρι και πήγε για μπάνιο στην κοντινότερη παραλία.

Η ικανοποίηση ωστόσο που έφερε η πρόσκαιρη αυτή διαφυγή από την πραγματικότητα του κορωνοϊού άφησε τη θέση της στην ανησυχία για την τροχιά που έχει πάρει ο πλανήτης. Ο καλός καιρός, όπως έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε τον καιρό με τη λιακάδα και τις ανεβασμένες θερμοκρασίες, δεν είναι και τόσο καλός για τον χειμώνα. Όχι γιατί δεν χιονίζει κάθε μέρα, αλλά γιατί φτάσαμε Ιανουάριο μήνα και τα κουνούπια χορεύουν βαλς πάνω από το -όχι και τόσο αναγκαίο- πάπλωμα.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες εδώ και 160 χρόνια

Η ανακοίνωση που ακολούθησε τις υψηλές θερμοκρασίες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο με τίτλο «Ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών 160 χρόνων στον σταθμό του Αστεροσκοπείου στο Θησείο» είναι ενδεικτική:

«Ο Δεκέμβριος του 2020 ήταν ο θερμότερος Δεκέμβριος στην περίοδο αναφοράς ως προς τη μέση ελάχιστη (νυχτερινή) θερμοκρασία (11,7 °C) και ο δεύτερος θερμότερος ως προς τη μέση θερμοκρασία (13,8 °C), (με πρώτο τον Δεκέμβριο του 1960 με 14,1 °C).

Κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2021, η μέση θερμοκρασία στο Θησείο ήταν 14,8 °C, η μέση μέγιστη 18,3 °C και η μέση ελάχιστη 12,1 °C. Οι τιμές αυτές είναι οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Αθήνα κατά τον τελευταίο τουλάχιστον ενάμιση αιώνα για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους, ενώ είναι μεγαλύτερες κατά 5 περίπου βαθμούς από τις αντίστοιχες μέσες κλιματικές τιμές της πιο πρόσφατης περιόδου αναφοράς, 1981-2010.

Στις 9.1.2021 η θερμοκρασία στο Θησείο ξεπέρασε τους 22,2 βαθμούς, αποτελώντας επίσης ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας όλων των εποχών (μαζί με το 2010) για το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Θερμοκρασία - ρεκόρ ίση με 17 °C σημειώθηκε και στην ελάχιστη (νυχτερινή) θερμοκρασία».

«Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ»

«Η μεταβολή στο κλίμα είναι σαφής. Δεν μπορούμε να μιλάμε απλώς για κάποιες ενδείξεις. Από τις 8-9 περιπτώσεις που καταγράφηκαν τον Ιανουάριο θερμοκρασίες άνω των 20 βαθμών, οι 7 ήταν μετά το 1980. Απ’ το χρονικό σημείο, δηλαδή, που βλέπουμε να αυξάνεται συνεχώς η θερμοκρασία», δηλώνει στην ΑΥΓΗ ο διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και αντιπρόεδρος του ΕΑΑ Νίκος Μιχαλόπουλος.

Συνεχίζοντας, μας υπογραμμίζει ότι «το 2020 μαζί με το 2016 ήταν τα πιο θερμά έτη από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως. Δεν μιλάμε απλώς για ένα τοπικό φαινόμενο». Το αποτέλεσμα είναι στη χώρα μας «οι καύσωνες να ξεκινάνε νωρίτερα και να τελειώνουν αργότερα. Τον περασμένο Μάιο σπάσαμε τα ρεκόρ όλων των εποχών».

Την εβδομάδα που πέρασε, η θερμοκρασία ήταν υψηλότερη από το κανονικό ακόμη και 12 έως 15 βαθμούς. Ενώ η διαφορά που καταγραφόταν μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ελλάδας έφτανε ακόμη και τους 20 βαθμούς Κελσίου.

Στις 10 Ιανουαρίου ο υδράργυρος έδειχνε στον Άραξο Αχαΐας και στα Χανιά 25 βαθμούς Κελσίου, τη στιγμή που στη Βόρεια Ελλάδα το σκηνικό ήταν καθαρά χειμωνιάτικο, με τον υδράργυρο να μην ξεπερνά στο Ορμένιο του Έβρου τους 5 βαθμούς και στη Φλώρινα τους 6.

Μία εβδομάδα μετά, το σκηνικό άλλαξε άρδην. Από τον καφέ και το διάβασμα στο μπαλκόνι βρεθήκαμε να είμαστε κουκουλωμένοι κάτω από τις κουβέρτες και αγκαλιά με τη σόμπα. Με κολλημένο το βλέμμα στο παράθυρο, η αγωνία μας δεν ήταν πότε θα βγάλουμε πάλι τον σκύλο βόλτα, αλλά αν θα χιονίσει και στη γειτονιά μας.

«Τα πάντα αλλάζουν, η Σαχάρα ήταν πράσινη κι είχε ζώα»

«Αν πάμε ν’ αποδώσουμε τα σκαμπανεβάσματα του καιρού στην ανθρώπινη παρέμβαση, δεν θα είναι ακριβές. Της αναλογεί ένα ποσοστό της τάξης του 30% με 35%. Το υπόλοιπο είναι η ίδια η φύση και τα τερτίπια της. Γι’ αυτό η λέξη 'καιρός'. Είναι κάτι φευγαλέο που αλλάζει, δεν μπορείς να το πιάσεις», τονίζει στην ΑΥΓΗ ο Χρήστος Ζερεφός, καθηγητής της Φυσικής της Ατμόσφαιρας και γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών.

Από την άλλη: «Βεβαίως, δημιουργείται ανησυχία στους επιστήμονες, διότι βλέπουμε, καθώς περνούν οι δεκαετίες, ότι τις τελευταίες τρεις υπάρχει χαρακτηριστική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, η οποία συνδέεται κατά μεγάλο ποσοστό με την ανθρώπινη παρέμβαση».

Την ανάγκη να εξεταστεί σε μεγαλύτερο βάθος το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής θίγει στην ΑΥΓΗ, από τη μεριά του, ο διευθυντής της ΕΜΥ Θοδωρής Κολυδάς. «Πιστεύουμε στην επιστήμη και στους αριθμούς, καμιά φορά όμως οι αριθμοί μπορεί να κάνουν λάθος. Τα συστήματα επιτήρησης του πλανήτη είναι πολλαπλάσια σε σχέση με αυτά που είχαμε πριν 30 με 40 χρόνια».

Δεν ισχυρίζεται πως δεν υπάρχει αλλαγή, αλλά ζητάει ποιότητα στην έρευνα. «Υπάρχει και πάντα υπήρχε. Μέχρι το 5.000 π.Χ. η Σαχάρα ήταν καταπράσινη και γεμάτη άγρια ζώα. Αυτό που πρέπει να πεις είναι: έχω 1.000 συμβάντα τώρα, 100 τότε, αλλά τότε είχα 10 συστήματα επιτήρησης και σήμερα 100. Οπότε πρέπει να γίνει κάποια αναγωγή και να διαπιστώσουμε πράγματι που βρισκόμαστε».

«Ελπιδοφόρο, ότι μας φαίνονται ακόμη ακραία τα φαινόμενα»

Την ώρα που στην Ελλάδα έσκαγε ο τζίτζικας μέσα στην καρδιά του χειμώνα, οι κάτοικοι της Μαδρίτης έβλεπαν να πέφτει περισσότερο χιόνι και από την εποχή του Φράνκο και τη μεγάλη χιονόπτωση του 1971.

Οι μετεωρολόγοι τονίζουν ότι δεν είναι παράξενο να καταγράφονται αντίθετα καιρικά φαινόμενα μεταξύ της δυτικής και ανατολικής Ευρώπης. «Όπως είπε πολύ σωστά ένας συνάδελφος που είχε προσκληθεί στην τηλεόραση, αυτό θα περιμέναμε από έναν χειμώνα. Οι αντιθέσεις πάντα υπήρχαν, απλώς τώρα είναι πιο έντονες. Να θυμίσω ότι στην πρώτη διάρκεια του λοκντάουν, το δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου, στην Ελλάδα είχαμε βροχές, καταιγίδες και χιόνια και στην Αγγλία λιαζόντουσαν στα πάρκα», σημειώνει ο Νίκος Μιχαλόπουλος.

Πιο γρήγορη η υπερθέρμανση για την Αν. Μεσόγειο

Αυτό δεν αναιρεί, από την άλλη, το γεγονός ότι «η ανατολική Μεσόγειος αποτελεί hot spot της υπερθέρμανσης» επισημαίνει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Κόκκαλης, που παρακολουθεί επί χρόνια το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, με τον Ν. Μιχαλόπουλο να συμπληρώνει ότι «η αύξηση στην Ανατολική Μεσόγειο φτάνει τον 1,5 βαθμό και η περιοχή θερμαίνεται δύο με τρεις φορές πιο γρήγορα απ’ ό,τι ο παγκόσμιος μέσος όρος».

Τα χειρότερα φαίνεται ότι βρίσκονται μπροστά. «Μπορεί να είναι η θερμότερη χρονιά που διανύουμε τα τελευταία 200 χρόνια, δυστυχώς όμως θα είναι και η ψυχρότερη για τα επόμενα 200», προσθέτει ο Π. Κόκκαλης και καλεί την ελληνική κυβέρνηση ν’ αλλάξει άμεσα πλεύση. «Ν’ αντιληφθεί ότι το κεντρικότερο σημείο της πράσινης μετάβασης είναι η συμμετοχή των πολιτών. Δεν γίνεται, ας πούμε, στις περιοχές Natura να βγάζει τους εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας για να τους διορίζει πλέον το κράτος».

Ένα ακόμη παράδειγμα των αλλαγών που βιώνουμε είναι οι αποζημιώσεις των ασφαλιστικών. Όπως αναφέρει ο κ. Ζερεφός, «τη δεκαετία του ’50 οι ασφαλιστικές πλήρωσαν αποζημιώσεις για καταστροφές από ακραία καιρικά φαινόμενα ύψους 10 δισ. σε όλη τη γη. Στην τελευταία δεκαετία οι αποζημιώσεις εκτοξεύτηκαν στο ένα τρισ., εκατονταπλασιάστηκαν δηλαδή μέσα σε 70 χρόνια».

Είναι αναστρέψιμη η κατάσταση; «Έχουμε περιθώριο να πάρουμε μέτρα όσο τ’ ακραία φαινόμενα μας φαίνονται ακόμη ακραία. Αν το ακραίο γίνει σύνηθες, αν τα φαινόμενα αυτά γίνουν πάρα πολύ πυκνά, τότε, πράγματι, δεν θα υπάρχει χρόνος να γυρίσουμε πίσω», σημειώνει ο κ. Ζερεφός.

«Ο 2οςνόμος της θερμοδυναμικής, αλλά και το βέλος του χρόνου, μας δείχνουν ότι, τουλάχιστον στα θέματα της ατμόσφαιρας, οι αλλαγές που γίνονται είναι μη αναστρέψιμες», αντιτείνει λιγότερο αισιόδοξα ο Θ. Κολυδάς.

Αλλαγή καλλιεργειών

Τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Ε.Ε τέθηκε ως στόχος η μείωση κατά 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, αντί για 40% που ήταν αρχικά.

Κατά τον μετεωρολόγο όμως και διευθυντή παροχής υπηρεσιών της ΕΜΥ Μανώλη Αναδρανιστάκη, εκτός από τα μέτρα που πρέπει να λάβουμε για να φρενάρουμε όσο γίνεται την κλιματική αλλαγή, πρέπει να λάβουμε και μέτρα προσαρμογής. «Πρέπει να φτιάξουμε ένα πλάνο αλλαγής των καλλιεργειών της που θα ταιριάζει στις νέες συνθήκες. Να κάνουμε το αρνητικό θετικό. Για παράδειγμα, το μάνγκο, που ήδη καλλιεργούμε στην Κρήτη, μπορούμε να το καλλιεργούμε ακόμη περισσότερο».

Αντίστοιχη μέριμνα πρέπει να υπάρξει και για τον τουρισμό. «Οι συχνότεροι και πιο έντονοι καύσωνες μπορεί ν’ αποθαρρύνουν ένα κομμάτι τουριστών να έρθει στην Ελλάδα. Από την άλλη, οι ηπιότερες θερμοκρασίες στη βόρεια Ελλάδα μπορεί να τη μετατρέψουν σε καλύτερο τουριστικό θέρετρο απ’ ό,τι τώρα».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL